Çifte emeklilik geliyor

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) milyonlarca çalışanı ilgilendiren yeni bir emeklilik sistemi yer aldı. Tamamlayıcı emeklilik olarak tarif edilen yeni sistem ile çalışanların emekli olduklarında gelirleri düşmezken, ikinci bir maaşa da kavuşmalarını içeriyor. Ayrıca emekli olduklarında çalışmak isterlerse bu kez üçüncü bir maaş da alabilecekler. Üstelik ikinci emeklilik kamu emekliliğine göre daha kısa sürede gerçekleşecek.
Tamamlayıcı emeklilik birçok ülkede farklı şekillerde uygulanıyor. Ülkemizde de 2017 yılında otomatik BES sistemiyle başlatıldı. Ancak bu sisteme girmek zorunlu; kalmak ise isteğe bağlı olarak uygulanıyor. 2 ay içinde çıkılabilirken kalanlara üçlü devlet katkısı uygulanıyor Türkiye'de çalışanlar emekli olduklarında iş hayatında aldıkları maaştan daha düşük bir emekli maaşına kavuşuyor.
Tamamlayıcı emeklilik sistemi çalışanlara emekliliklerinde ek gelir oluşturarak çalışma dönemlerindeki hayat standartlarını korumalarını sağlayacak.
10 YIL YETİYOR
Tamamlayıcı emeklilik sistemi için çeşitli modeller üzerinde çalışmalar devam ediyor. İlk düşünülen sistemde zorunluluk esas alınacak.
Böylece çalışanlar kazançlarına göre bütçelerini sarsmadan birikim yapacak, buna devlet ve işveren katkısı da dahil olacak.
Mevcut duruma göre 10 yıl 56 yaş tamamlandığında ise emeklilik olacak. Şu anda SGK sistemine giren bir kadın çalışan 58 erkek ise 61 yaşında 20 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor.
AYNI MAAŞ İLE DEVAM
Yeni emeklilik sisteminde masada olan bir diğer konu ise çalışanların aldıkları maaşı emeklilikte de alabilmelerini sağlayacak bir düzenleme.
Sisteme göre alınan maaşta bulunan ek ödemeler çıkarıldıktan sonra kalan net tutar kadar emekli maaşı ödenmesi üzerinde duruluyor. Bir diğer model ise BES'ten farklı olarak riskli, yıpranma payı yüksek olan mesleklere yönelik uygulanan emeklilik modeli.
Mesleki emeklilik sisteminde de çalışırken alınan maaşın korunması esas oluyor.
DÜNYADA NASIL UYGULANIYOR?
Tamamlayıcı emeklilik sistemleri bazı ülkelerde şöyle uygulanıyor:
- İNGİLTERE: Zorunlu sosyal güvenlik dışında işverenler kanalıyla işleyen mesleki emeklilik ve bireysel emeklilik programı bulunuyor.
- MACARİSTAN: Zorunluluk esasıyla ve tümüyle çalışanların katkılarıyla finanse edilen bireysel emeklilik hesaplarına dayalı emeklilik fonları bulunuyor.
- ARJANTİN: Devletin sosyal güvenlik sistemi dışında emeklilik fonu yöneticileri tarafından işletilen bireysel emeklilik sistemi bulunuyor.
- AVUSTURYA: 1 Ocak 2013'ten itibaren çocuğu 3 yaşını geçmemiş kişiler sisteme girince devlet teşviki alıyor.
- FİNLANDİYA: 2011 yılından itibaren kazanç ve prime odaklı yeni bir tamamlayıcı emeklilik sistemi devreye sokuldu.
- ŞİLİ: 2008 yılında özellikle düşük gelir gruplarındaki çalışanların emeklilikte yeterli emekli aylığı alabilmesi için tamamlayıcı emeklilik uygulaması hayata geçirildi.
- DANİMARKA: Zorunlu sosyal güvenlik sisteminin yanında bir de zorunlu tamamlayıcı emeklilik sistemi bulunuyor.
Diğer yandan ülkede hem mesleki, hem kolektif tamamlayıcı emeklilik sigortası uygulanıyor.
- İTALYA: Mesleki tamamlayıcı emeklilik sigortası uygulanıyor.