Çalışana maaş ve iş güvencesi

Tüm dünyayı etkisi altına alan virüs salgını ülkemizde de özellikle hizmet sektörü başta olmak üzere birçok sektördeki işyeri ve çalışanı olumsuz etkiledi. Ancak Hükümet anında tedbirler alarak çıkarttığı paketlerle hem çalışanın hem de işyerlerinin yanında olmaya devam ediyor. Bu arada hiçbir geliri olmayan vatandaşlar için de sosyal yardımlar devam ediyor. 4.4 milyon haneye 1000 TL'lik yardım yapılıyor. İşyerlerinin kapanmaması, işçilerin işini kaybetmemesi ve gelir kaybının en aza indirilmesi noktasında çalışanlar için dört ayrı tedbir şu anda devreye sokulmuş durumda.

1) KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ:
Çalışanları korumak, işvereni rahatlatmak için devreye alınan uygulamalardan biri kısa çalışma ödeneği oldu. Covid-19 sebebiyle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini geçici olarak en az 3'te 1 oranında azaltan ya da faaliyetini en az 4 hafta durduran işverenler kısa çalışma ödeneğine başvurabiliyor. Şartlar da kolaylaştırıldı. Son 3 yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışan, son 60 gün hizmet akdine tabi işçilere, 3 ay süreyle maaşlarına göre aylık bin 753 ile 4 bin 380 lira arasında kısa çalışma ödeneği veriliyor. Uygulamadan yararlanmak için işçi çıkartmama şartı bulunuyor.

2) TAM MAAŞ, 4 AYDA TELAFİ: Coronavirüs tedbirleri kapsamında istihdamın sürekliliğini temin etmek için devreye alınan uygulamalardan biri de telafi çalışması. 2 aylık telafi çalışma süresi, 4 aya çıkarıldı. Normal çalışma sürelerinin altında çalışan ya da geçici olarak işlerini durduran işletmeler, 4 aylık telafi süresiyle kaybını giderebilecek. Böylelikle ne ücret ne de işgücü kaybı olacak. Yani çalışılmayan ya da az çalışılan dönemde ücretler tam olarak ödenecek. 4 aylık süre, çalışılmayan sürenin bitiminde başlayacak.

3) ÜÇ AY İŞ GÜVENCESİ:
Hazırlanan yasa teklifine göre, bütün işçiler Coronavirüs salgını ile mücadele tedbirleri kapsamında 3 ay süreyle iş güvencesinden yararlanacak. İş Kanunu kapsamında olmayan hava taşıma işlerini, 50'den az işçi çalıştıran tarım işyerlerini, ev hizmetlerini, sporcuları, 3 kişinin çalıştığı küçük esnafa ait yerleri de kapsayacak. Cumhurbaşkanı bu süreyi 6 aya kadar uzatabilecek.

4)ÜCRETSİZ İZİNDE
ÖDEME: Hazırlanan teklife göre, ücretsiz izinde olanlara aylık yaklaşık bin 170 lira ödeme olacak. Bu uygulamayla işsiz kalıp hiçbir geliri olmayan, işsizlik maaşından yararlanamayan, kısa çalışma ödeneği alamayanlara destek verilecek. Başvuru incelemelerinde bu desteğin işveren tarafından kötü niyetli kullanılması önlenecek. Örneğin; işverenin kısa çalışma ödeneği yerine herkesi ücretsiz izne çıkarmasının önü kesilecek. Ücretsiz izin desteğine, çalışanı için kısa çalışma ödeneği koşulları uymayanlar başvurabilecek. İşverenler bu süreçte iş anlaşmalarını tek taraflı feshedemeyecek. Çalışanın kıdem tazminatı korunacak. Genel Sağlık Sigortası primleri ödenecek.
DOĞUM BORÇLANMASI KAZANDIRIR
Doğum Tarihim 21.10.1970. Sigorta başlangıç tarihi ise 01.08.1987, Pirim günüm 3123. İki çocuğum var. Doğum borçlanmasını ne zaman yapmam gerekiyor? Ne zaman emekli olurum. Gül TAYLAN İşe giriş tarihinize göre 44 yaş ve 5225 gün ile tam emekli olursunuz. Yaşınız tamam ama priminiz eksik. İki çocuk için borçlanıp 1440 gün kazanırsınız. Toplamda 4563 gününüz olur ama bu da yetmez yine çalışıp ya da isteğe bağlı ile 662 gün prim ödemeniz gerekir. Bunu yaparsanız prim tamamlanınca emekli olursunuz. Ancak çalışma imkanı yoksa bu kez priminizi doğum borçlanması ile 3.600 güne tamamlarsınız. Yani 477 gün doğum borçlanması yaparsınız. Böylece kısmi emeklilik için gerekli primi tamamlamış olursunuz. Ancak bu durumda emekli olacağınız yaş 58 olacaktır. Doğum borçlanmasını istediğiniz zaman yapabilirsiniz. Zaman fark etmiyor ancak borçlanma mevcut brüt asgari ücret üzerinden yapıldığı için asgari ücret arttıkça sizin de ödeyeceğiniz para artacaktır.
Emekliler ödenek alamaz
Ben emekliyim. Şu anda çalıştığım iş yerim kapandı. Bizi işten çıkartmadılar. Bizler kısa çalışma ödeneğinden yararlanabiliyor muyuz? Faruk ATİK Kısa çalışma ödeneği üretimi kısmen ya da tamamen duran kapanan işyerleri için uygulanıyor. Bu işyerleri İŞKUR'a başvurarak çalışanlarının üç aylık maaşlarının ödenmesini talep edebiliyor. Maaşlar brüt ücretin yüzde 60'ı kadar ödeniyor. Burada aranan şartlardan birisi işçiler için işsizlik sigorta primlerinin yatırılmış olması. Emekliler için böyle bir prim maalesef yatırılmıyor. Dolayısıyla emekli çalışanlar işsizlik maaşından da kısa çalışma ödeneğinden de yararlanamıyor.