Ayda 150 liraya aile boyu sağlık

Türkiye, güçlü sağlık sistemiyle ve sosyal güvenlik uygulamalarıyla dünyaya örnek oluyor.
2012 yılında getirilen ve 2017 yılında yapılan değişiklikle daha da ulaşılır hale gelen Genel Sağlık Sigortası (GSS) sistemi ile tüm vatandaşlar hem sağlık hem ilaç hizmeti alabiliyor.
Bugün tüm hastanelerde ve eczanelerde TC kimlik numarasını söyleyen vatandaşlar hem muayene olabiliyor hem de ilaçlarına kavuşabiliyor. Aynı şekilde özel hastanelerde de katkı payı ödenerek sağlık hizmeti sosyal güvence ile alınabiliyor. Hatta emekliler bunun için daha az para öderken eczane de de ilaç için bir ödeme yapmıyor. İlaç parası daha sonra emekli maaşından kesiliyor. Dolayısıyla GSS sistemi ile çalışan-çalışmayan herkes sağlık şemsiyesi altında bulunuyor. 7'den 70'e herkese güvence sağlanıyor.
Çalışanların ya da emeklilerin primleri otomatik ödenirken, çalışmayanlar için ise devletin primleri ödeme sistemi bulunuyor. GSS ile sağlanan hizmeteler daha yakından bakalım:

● AİLE BOYU SAĞLIK: Sosyal güvencesi olmayanlar yani çalışmayanlar, ya da birisinin bakmakla yükümlü olduğu kişi olmayanlar ayda 150,12 lira primle ailece GSS kapsamına alınıyor. GSS primi geçerli brüt asgari ücretin yüzde 3'ü kadar oluyor. Bu yıl brüt asgari ücret 5004 TL olduğu için aylık prim de 150,12 TL olarak alınıyor. Eğer bu vatandaşların bu primi ödeme güçleri yoksa bu kez kendilerinden para alınmıyor ve primleri devlet ödüyor. Bunun için kaymakamlıklarda gelir testi yaptırmak gerekiyor.
● YOKSULUN PRİMİ DEVLETTEN: Gelir testi için başvuran ve hane içinde kişi başı geliri bin 668 liranın altında çıkanların primi devlet tarafından karşılanıyor.
Gelir testi sonunda haneye giren gelir yaşayan sayısına bölünüp muhtaçlık durumu belirleniyor. Brüt asgari ücretin üçte birinden az olması gerekiyor. Gelir testi yapılırken, genel sağlık sigortalısı ile aynı ikametgâhta yaşayan eş, evli olmayan çocuklar ile ana ve babanın gelirleri, harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak belirlenen ailenin aylık geliri, hanede yaşayan aile bireyi sayısına bölünerek aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı tespit ediliyor.
● ÇOCUKLAR KAPSAMDA: 18 yaş altı bütün genç ve çocuklar da GSS kapsamında yer alıyor. Bu yaştakiler için bir prim yatırılması ya da gelir testi yapılması gerekmiyor.
● GENÇLERE 2 YIL MUAFİYET: Gençlerin mezun olduktan sonra 2 yıl boyunca sağlık primlerini devlet karşılıyor. Burada bir yaş sınırı da var. Lise mezunlarının yaş sınırı 20, üniversite mezunlarında ise 25.
Bu yaşa kadar mezuniyet sonrasında GSS primi ödenmiyor.
● BORÇLU DA YARARLANIYOR: Bağ-Kur ve GSS prim borcu olanlar da yıl sonuna kadar Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşları ile üniversite hastanelerinde sunulan sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabiliyor.
● BÜTÜN HASTANE KAPILARI AÇIK: Vatandaşlara 2 bin 400'ü aşkın sözleşmeli sağlık hizmeti sunucusunda hizmet veriliyor.
● 9 BİNİ AŞKIN İLAÇ LİSTEDE: Geri ödeme listesindeki ilaç sayısı 9 bin 94. Son verilere göre sözleşmeli eczane sayısı da 26 bini aştı.

SAYILARIN ANLAMI NE?

E-devlet sistemine giren vatandaşlar GSS ile ilgili dokümanlarda 60 ile başlayan rakamlara rastlıyorlar. Bu rakamlar yasa numarasını ve sizin çalışma statünüzü belirliyor. Genel Sağlık Sigortası kapsamına kimlerin gireceği 5510 sayılı Kanunun 60. Maddesinde belirleniyor. Bu yüzden de tüm rakamlar 60 ile başlıyor. Burada çalışma biçimlerine göre farklılıklar alt fıkralarda belirtildiği için 60 sayısından sonra bazı harflerle de ifade ediliyor.
60. maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde, GSS primi ödemeden sağlıktan yararlanacak kişiler sayılmış olup, bunların en başında hane içerisinde kişi başına düşen aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az çıkanlar gelmektedir.
Dolayısıyla GSS primi devlet tarafından ödenenler "60/c-1" olarak görünmektedir.
60. maddenin birinci fıkrasının (g) bendinde ise bir sosyal güvencesi olmayan yani çalışmayan, aynı zamanda birisinin bakmakla yükümlü olduğu kişi de olmayan vatandaşlar sayılmıştır. Yani anne babasından ya da eşinden dolayı sigortalı olmayan, bir işyerinde çalışmayan, emekli olmayan kişiler bu kapsama girmekte ve GSS primi ödemektedirler. Bu kişilerde 60/g-1olarak ifade edilmektedir.