Asgari ücrette son viraj! Karar haftaya açıklanıyor

Yapılan üç toplantı sonrasında karar çıkmadı. Hükümet devreye girecek. Hafta başı Külliye'de yapılacak toplantılardan sonra Çarşamba ya da Perşembe günü rakamın açıklanması bekleniyor.
Aralık ayı ile birlikte başlayan ve milyonlarca vatandaşı ilgilendiren asgari ücret maratonunda sona gelindi. Yapılan üç toplantı sonrasında henüz bir rakam konuşulmazken TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, işveren tarafından teklif gelmemesine tepki göstererek talep ettikleri net asgari ücreti 29 bin 583 lira olarak açıkladı. Bundan sonra dördüncü bir toplantı yapılarak kararın açıklanması bekleniyor. Ancak toplantı öncesinde bazı ikili üçlü görüşmeler de gerçekleşebilir.
TÜRK-İŞ'İN TALEBİ
Asgari Ücret Tespit Komisyonu 15 kişiden oluşuyor. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İŞ) işçileri temsil ederken Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) işveren tarafını temsil ediyor. Hükümet temsilcileri ise hakem olarak komisyonda yer alıyor. Asgari ücret belirlenirken hem işçilerin geçim durumları hem de istihdamın korunması, işverene maliyet gibi konular masaya geliyor. Ancak en önemli veri olarak enflasyon kullanılıyor. Aralık ayında 2024 yılı enflasyonu henüz kesinleşmemesine rağmen Merkez Bankası ve Orta Vadeli Program hedefleri üzerinden değerlendirme yapılabilecek. Geçtiğimiz Aralık ayında asgari ücret yıllık olarak belirlenmiş ve 2024 yılı için ücretlere yüzde 49 artış yapılmıştı. Bundan önceki üç toplantıda taraflar görüşmelerini yaptılar ancak ne işçi ne de işveren temsilcileri bir rakam masaya getirdi. Ardından Türk-İŞ Başkanı Ergün Atalay bir basın toplantısı ile net asgari ücretin 29 bin 583 TL olmasını istediklerini açıkladı. Bu rakam uygulandığında brüt asgari ücret 34 bin 803 lira olarak hesaplanıyor. İşverene maliyet ise 44 bin 375 lira oluyor.

İŞVERENLERİN YORUMU
Komisyon'da işvereni temsilen bulunan TİSK ise henüz bir rakam telaffuz etmedi. TİSK'den yapılan açıklamalarda da bir denge rakamın çıkması gerektiği belirtildi. Ancak iş örgütlerinin başkanlarının yaptığı açıklamalarda asgari ücret belirlenirken gelecek yıl beklenen enflasyonun da dikkate alınması gerektiği dillendirildi. Hem bu yıl hem de gelecek yılın enflasyonu dikkate alınarak bir ortalama artış belirlendiğinde ise yüzde 30-35 oranında bir artış ortaya çıkıyor. Bu durumda net asgari ücret 22-23 bin lira arasında değişiyor. Bu rakamın 24 bin liraya kadar çıkabileceği, yapılacak müzakerelerle 25 bin liraya da yaklaşabileceği de konuşuluyor.

NASIL ÇÖZÜLECEK?
Üç toplantıdan karar çıkmaması üzerine bir dördüncü karar toplantısının yapılması gerekecek. Asgari ücretin en geç 31 Aralık gece yarısına kadar belirlenmesi de gerekiyor. Ancak bize ulaşan bilgilere göre bu dördüncü karar toplantısı öncesinde bazı zirvelerin de toplanacağı yönünde. Özellikle Külliye'de ilgili bakanların da katılacağı bir toplantıda konu ele alınabilir. Bunun dışında sendika başkanlarının katılacağı ek toplantılar da gündemde. Hafta başında yapılması beklenen bu toplantılardan sonra komisyon tekrar bir araya gelerek bir rakam üzerinde anlaşacak. Bu rakamın daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a da sunulması bekleniyor. Tüm bu gelişmeler ile birlikte yeni asgari ücretin25 Aralık Çarşamba ya da 26 aralık Perşembe günü açıklanması da bekleniyor.

OLASI SENARYOLAR
Asgari ücret belirlenirken enflasyon en önemli veri olarak kullanılıyor. Geçtiğimiz yıllardaki artışlara bakıldığında yapılan zam oranlarının o yılın enflasyonunun üzerinde olduğu görülüyor. bu yıl enflasyon yüzde 44-45 bandında bekleniyor. Bu enflasyon oranı da asgari ücret belirlenirken etkili olacak. Değişik alternatiflerde artış yapıldığında ortaya çıkan yeni asgari ücret rakamları şöyle oluyor:
Brüt asgari ücret: 20.002 TL
Net asgari ücret: 17.002 TL
İşverene maliyet: 23.503 TL
YÜZDE 30 ARTARSA
Brüt ücret: 26.003 Net ücret: 22.103
İşverene maliyet: 30.55
YÜZDE 35 ARTARSA
Brüt ücret: 27.003
Net ücret: 22.953
İşverene maliyet: 31.730
YÜZDE 41.5 ARTARSA
Brüt ücret: 28.303 TL
Net ücret: 24.058 TL
İşverene maliyet: 33.257 TL
YÜZDE 44 ARTARSA
Brüt ücret: 28.803 TL
Net ücret: 24.483 TL
İşverene maliyet: 33.844 TL
TÜRK-İŞ'İN TALEBİ
Brüt ücret: 34. 803 TL
Net ücret: 29.583 TL
İşverene maliyet: 44.375 TL
GEÇMİŞTEKİ ORANLAR
Asgari ücret yıllık olarak belirleniyor. Ancak 2022 ve 2023 yıllarında haziranda da asgari ücret artışı yapıldı. Böylece bu iki yalda artış oranları yüzde 100'ü geçti. Son olarak bu yıl için de yüzde 49 oranında artış yapılmıştı. Asgari ücret artışlarına bakıldığında genel olarak enflasyonun üzerinde oranlar olduğu görülüyor. İşte son beş yılın oranları...