ŞEHİT FETHİ BEY KİMDİR?
Mehmet Demirci
XX. asrın başlarında İzmir Emir Sultan Türbesi şehrin en gözde yerlerinden biridir. Sadece yaşayanlar için değil, ölenler bakımından da öyle. Burada meşhur kimseler gömülü. Bunlardan biri de Şehit Fethi Bey. İşgal yılları kahramanlarından. O acılı günlerde ismi bir sembol oldu. Adına daha sonra okullar yapıldı. İsmi caddelere verildi.Kimdi bu kahraman insan? "İzmir'de Türk Mührü" kitabından özetle verelim:BAŞARILI ASKERMiralay Süleyman Fethi Bey İstanbul doğumlu. Askeri okullarda okudu. Pangaltı Harbiye Mektebi ve Harp Akademisini bitirdi. 1900 yılında piyade kurmay yüzbaşı oldu. Selanik'te ve Hicaz Tümeninde görev yaptı. 1915'te Kurmay Albay oldu. Doğu cephesinde bulundu. 1916-17 Kış Mevzii muharebelerinde tümen komutanı olarak başarılı bir mücadele verdi. Bir ara Mustafa Kemal ve İnönü ile birlikte çalıştı 1917 kışında ağır bir romatizma geçirdi. El ve ayaklarında kısmi felç oluştu. 1918'de İzmir 4. Kolordu Asker Alma Heyeti Başkanlığına getirildi. 8. Kolordu Komutanlığına vekalet etti.
YUNAN SUBAYINA DİRENDİ
15 Mayıs 1919 günü Yunan ordusu İzmir'i işgal etmeye başladı. Süleyman Fethi Bey tutuklandı. Sürüklenerek Pasaport'a getirildi. Burada rıhtım boyunda başka Türk subaylarını da toplamışlardı. Hepsini tek sıra dizdiler. Yunan savaş gemileri limandaydı. İşgalden sevinç duyan yerli Rumlar alanı doldurmuş sevinç çığlıkları atıyorlardı.Bir Yunan subayı, Türk subaylarından her biri önünde duruyor, "Zito Venizelos!" (Yaşasın Venizelos!) diye bağırmasını emrediyordu. Sıra Fethi Bey'e geldi. O, emri yerine getirmedi, "Zito Venizelos" demedi.Yunan subayı buyruğunu birkaç kez tekrarladı. Fethi Bey duymamış gibi davrandı. Fethi Bey'in omuzlarındaki albaylık apoletlerini sökmek istemesi üzerine, elini şiddetle itti. "Onları sen takmadın ki sen sökesin!" diye bağırdı. Bunun üzerine, Yunan subayı emir verdi. Fethi Bey'i süngülemeye başladılar. Aldığı birçok süngü darbesiyle yere yıkıldı. Kahramanımızın ağır yaralı vücudu güçlükle alındı, İtalyan hastanesine kaldırıldı. 23 Mayıs 1919 günü şehit oldu. Emir Sultan haziresine defnedildi.
KABİR TAŞI YAZISI
Emir Sultan sonraki yıllarda bakımsız ve terk edilmiş hale geldi. Bir vatandaşın başvurusuyla Şehit Fethi Bey'in kabri buradan taşındı. Kemikleri Narlıdere'deki Askeri Şehitliğe nakledildi. Kabir taşları Agora Açık Hava Müzesi'ne götürüldü, kırık parçaları sonradan birleştirildi.Kabir taşındaki yazıyı Necmi Ülker yayımladı. Bugünkü dile çevirirsek şöyle yazıyor:"Diri ve Baki olan Allah'tır. Büyük şehit, Genelkurmay albayı Süleyman Fethi Bey. Kadiri tarikatı büyüklerinden Aydınoğlu Dergahı irşad görevlisi Şeyh İzzi Efendi'nin oğlu idi. 4. Kolordu Asker Alma Heyeti başkanı iken Yunan işgali esnasında İzmir'de şehit düştü. Kendisi faziletli biriydi. Ayrıca şehitlik hikayesi olağanüstüdür. İsmi genç ihtiyar herkesin hatırasını süslemelidir. Lillahil fatiha. 23 Mayıs 1335/1919."
XX. asrın başlarında İzmir Emir Sultan Türbesi şehrin en gözde yerlerinden biridir. Sadece yaşayanlar için değil, ölenler bakımından da öyle. Burada meşhur kimseler gömülü. Bunlardan biri de Şehit Fethi Bey. İşgal yılları kahramanlarından. O acılı günlerde ismi bir sembol oldu. Adına daha sonra okullar yapıldı. İsmi caddelere verildi.Kimdi bu kahraman insan? "İzmir'de Türk Mührü" kitabından özetle verelim:BAŞARILI ASKERMiralay Süleyman Fethi Bey İstanbul doğumlu. Askeri okullarda okudu. Pangaltı Harbiye Mektebi ve Harp Akademisini bitirdi. 1900 yılında piyade kurmay yüzbaşı oldu. Selanik'te ve Hicaz Tümeninde görev yaptı. 1915'te Kurmay Albay oldu. Doğu cephesinde bulundu. 1916-17 Kış Mevzii muharebelerinde tümen komutanı olarak başarılı bir mücadele verdi. Bir ara Mustafa Kemal ve İnönü ile birlikte çalıştı 1917 kışında ağır bir romatizma geçirdi. El ve ayaklarında kısmi felç oluştu. 1918'de İzmir 4. Kolordu Asker Alma Heyeti Başkanlığına getirildi. 8. Kolordu Komutanlığına vekalet etti.
YUNAN SUBAYINA DİRENDİ
15 Mayıs 1919 günü Yunan ordusu İzmir'i işgal etmeye başladı. Süleyman Fethi Bey tutuklandı. Sürüklenerek Pasaport'a getirildi. Burada rıhtım boyunda başka Türk subaylarını da toplamışlardı. Hepsini tek sıra dizdiler. Yunan savaş gemileri limandaydı. İşgalden sevinç duyan yerli Rumlar alanı doldurmuş sevinç çığlıkları atıyorlardı.Bir Yunan subayı, Türk subaylarından her biri önünde duruyor, "Zito Venizelos!" (Yaşasın Venizelos!) diye bağırmasını emrediyordu. Sıra Fethi Bey'e geldi. O, emri yerine getirmedi, "Zito Venizelos" demedi.Yunan subayı buyruğunu birkaç kez tekrarladı. Fethi Bey duymamış gibi davrandı. Fethi Bey'in omuzlarındaki albaylık apoletlerini sökmek istemesi üzerine, elini şiddetle itti. "Onları sen takmadın ki sen sökesin!" diye bağırdı. Bunun üzerine, Yunan subayı emir verdi. Fethi Bey'i süngülemeye başladılar. Aldığı birçok süngü darbesiyle yere yıkıldı. Kahramanımızın ağır yaralı vücudu güçlükle alındı, İtalyan hastanesine kaldırıldı. 23 Mayıs 1919 günü şehit oldu. Emir Sultan haziresine defnedildi.
KABİR TAŞI YAZISI
Emir Sultan sonraki yıllarda bakımsız ve terk edilmiş hale geldi. Bir vatandaşın başvurusuyla Şehit Fethi Bey'in kabri buradan taşındı. Kemikleri Narlıdere'deki Askeri Şehitliğe nakledildi. Kabir taşları Agora Açık Hava Müzesi'ne götürüldü, kırık parçaları sonradan birleştirildi.Kabir taşındaki yazıyı Necmi Ülker yayımladı. Bugünkü dile çevirirsek şöyle yazıyor:"Diri ve Baki olan Allah'tır. Büyük şehit, Genelkurmay albayı Süleyman Fethi Bey. Kadiri tarikatı büyüklerinden Aydınoğlu Dergahı irşad görevlisi Şeyh İzzi Efendi'nin oğlu idi. 4. Kolordu Asker Alma Heyeti başkanı iken Yunan işgali esnasında İzmir'de şehit düştü. Kendisi faziletli biriydi. Ayrıca şehitlik hikayesi olağanüstüdür. İsmi genç ihtiyar herkesin hatırasını süslemelidir. Lillahil fatiha. 23 Mayıs 1335/1919."
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.