İnşirah / gönül ferahlığı

Bu köşede Osman Sınav'ın ATV'de gösterilen "Sen Anlat Karadeniz" dizisinden bahsetmiştim (12.02.2018). Orada şu cümleyi kurmuştum:

"Osman Sınav film ve televizyon dizilerinde bu toprakların, bu iklimin ve bir parçası olduğumuz bu toplumun kültür değerlerinden sentezler yapar ve insana ulaşmayı hedefler."

Çarşamba günleri yayınlanan dizi, TRT'de gösterilen Diriliş adlı muhteşem yapımla reyting yarışında başa baş gidiyor.

Bunun sırrı, sebebi nedir dersek; önce Osman Sınav'ın iyi bir yönetmen olduğunu görürüz. Ama bu yetmez; Sınav, içinden çıktığı topluma yabancılaşmamış, o toplumun değerlerini bilen ve onlarla barışık olan bir ustadır.

O, televizyon dizilerinde milletimizin kadim irfanını ve hikmetli sözlerini başarıyla dillendirecek sevimli tiplere yer verir.

Deli Yürek'teki "Kuşçu", Ekmek Teknesi'ndeki "Nusret Baba", Kurtlar Vadisi"ndeki "Ömer Baba", asırlardan süzülüp gelen hikmet ve irfan birikimini dile getiren kimselerdi. Filmin akışı sırasında, onların sözleri seyircinin zihnine kazınacak bir atmosferde verilirdi.

ŞİFA KAYNAĞI

Sen Anlat Karadeniz'de bu iş için düşünülen kişi, köyün imamı "Osman Hoca"dır. Bilgili, kocaman yürekli, sempatik, alçak gönüllü, sevimli, babacan bir tip. Dizinin baş kadın kahramanı Nefes onun evine sığındı.

Bu kadın, senelerce aşırı psikoıpat ve çok zengin bir adamın yanında tarife sığmaz acı ve ıstıraplar yaşamıştır. Eskiye ait devamlı kabuslar görür, dayanılmaz acılar içinde, çocuğu için yaşayan fakat onu kaybetme tehlikesiyle baş başa olan Nefes yaralı bereli bir ruha sahiptir.

Onun bu yaralarını sarmada Osman Hoca'nın telkinleri en iyi şifa kaynağıdır. 14. Bölümde, gene çok bunaldığı ve çaresizlik içinde "içim sıkılıyor, buram daralıyor" dediği sırada Osman Hoca: "Mazluma inşirah vardır, zalim düşünsün" deyiverir. Nefes gayet safiyane bir dille sorar: "İnşirah nedir hocam?" Osman Hoca İnşirah Suresinin mealini tane tane söyler:

"Biz senin göğsünü ferahlatmadık mı? Senin belini büken yükü üzerinden almadık mı? Senin şanını yükseltmedik mi? Unutma ki, her zorluğun yanında bir kolaylık vardır. Evet her zorluğun yanında bir kolaylık vardır. Öyleyse bir güçlüğü yendiğinde, azimle bir başka işe giriş. Ve daima Rabbine yönel, O'ndan yardım bekle."

Nefes dikkatle dinler, içi ferahlamıştır. Kendisi de öğrenmek ister ve Osman Hoca ile birlikte surenin orijinalini okur: "Elem neşrah leke sadrek…"

İNŞİRAHIN ANLAMI

Kubbealtı Lugati'nde "inşirah" kelimesi "iç açılması, gönülde duyulan ferahlık" diye açıklanır. Kur'an'ın bu suresi Mekke döneminde Hz. Peygamber ve arkadaşlarının çok bunalıp sıkıldığı bir sırada indi. Onun üzüntü ve sıkıntısını giderdi, kalbine ferahlık verdi.

Bu surede güçlükle beraber kolaylığın bulunacağı iki defa vurgulanır. Sonunda mü'minlerin Allah'a daima güvenmeleri, iyimser olup daha güzel günlere kavuşmak için çalışmaları telkin edilir.

Geleneğimizde, üzüntülü ve sıkıntılı zamanlarda İnşirah Suresi okumanın iyi geleceğine inanılır.