Türkiye'deki kredi pastasında esnaf sanatkarlarımızın payı

Daha önceki yazılarımızda işsizlikle yapılacak uzun soluklu mücadele için, istihdam potansiyeli yüksek esnaf sanatkarlarımızın desteklenmesinin zorunlu olduğunu dile getirmiştik. Gerçekten de son dönemde işsizlikle mücadelede yakalanan olumlu tablonun istikrarla sürmesi için, kendilerinin yanı sıra, yanlarında çalışanların ve ailelerinin geçimlerini de sağlayan esnaf sanatkarlara yönelik çalışmalara ayrı bir önem verilmesi gerekmektedir.

HAK ETTİĞİN ALAMIYOR
Bu köşede pek çok kez, esnaf sanatkarlarımızın gerek ekonomik gerekse sosyal açıdan oldukça önemli bir kesimi oluşturduğu, ancak bu özelliklerine rağmen bugüne kadar hak ettikleri düzeyde dikkate alınmadıkları vurgulanmıştır. Bunun en tipik göstergesini de, esnaf kesiminin krediye ulaşmada yaşadığı sorunlar oluşturmaktadır. TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığımız hesaplamalar sonucu hazırladığımız tablo incelendiğinde, İstihdama ilişkin açıklanan son veriler Türkiye'de 24 milyon 445 bin kişinin istihdam edildiğini, yani halihazırda bir işe sahip olduğunu göstermektedir.
TESK kayıtlarına göre ise Türkiye'de 1 milyon 947 bin 864 esnaf ve sanatkar bulunmaktadır. Bu da bize, sadece esnaf ve sanatkarlarların (yanında çalıştırdıkları kişiler hariç) ülkemizdeki toplam istihdamın yüzde 8'ini oluşturduğunu göstermektedir. Mayıs 2011 itibariyle ülkemizde kullanılan toplam kredi miktarı yaklaşık 602.9 milyar liradır. Öte yandan, aynı dönemde esnaf ve sanatkarlara sadece 10 milyar lira tutarında kredi kullandırılmıştır. Kısaca, esnaf ve sanatkarlar istihdamın en az yüzde 8'ini oluşturmasına rağmen, kredilerden sadece yüzde 1.7 oranında pay alabilmektedirler. Türkiye'de çalışan kişi başına ortalama kredi miktarı 24.6 bin lira iken, esnaf ve sanatkarlar için bu oran sadece 5.1 bin lirada kalmaktadır.
Dolayısıyla esnaf ve sanatkarların kullandığı kişibaşına kredi miktarının, Türkiye'de çalışan başına ortalamasının sadece yüzde 21'ine karşılık geldiği görülmektedir.

HERKESİN GÖREVİ
Bu veriler bir kez daha açık bir şekilde ortaya koymaktadır ki, sağladığı istihdam imkanları itibariyle esnaf ve sanatkarlarımız Türk toplumunda hala çok büyük önem taşımaktadırlar. Bu kesimin küresel rekabet ve küresel tekelleşme ortamında varlıklarını sürdürmeleri, ekonomik olduğu kadar sosyal açıdan da önem taşımaktadır. Bu açıdan, esnaf ve sanatkarların varlığını koruyabilmesi, aynı zamanda toplumun ve özellikle devletin görevi olarak da kabul edilmelidir.
Bunun için esnaf ve sanatkarların ucuz kredi imkanlarının genişletilmesi ve krediye ulaşımlarının kolaylaştırılması zorunluluk arz etmektedir. Ayrıca hipermarketler yasasının bir an önce çıkarılması, yatırım teşviklerinde yapılması planlanan değişikliklerde esnaf ve sanatkarlar için de bir kulvar açılması, son derece önemli ve gerekli diğer tedbirleri oluşturacaktır. Ülke yöneticilerinin ekonomik gerçekler ışığında dile getirdiğimiz bu talepleri dikkate alması, hem ekonomik hem de demokratik açıdan bir zorunluluk haline gelmiştir.