Sandaletin çıraksız ustası

Marmarisli Fevzi Olca, sandalet ustası babasından öğrendiği mesleğe başlamadan önce farklı alanlarda çalışmak istedi fakat mutlu olamadı. Bu yüzden baba mesleğine sarıldı. Doğup büyüdüğü evi atölyeye çevirdi ve sandalet yapmaya başladı. "Marmarisliyim, burada doğdum, burası zaten baba evim, mesleğim bu. Babamdan bu mesleği 1988'de ben devraldım. Doğduğum evde sanatımı icra ediyorum" diyen Olca, "Ustaya zorluk yoktur, zamanımı alan yeni modeller oluyor ama üstesinden geliyorum" diye konuşuyor. Babasının vefatından sonra yalnız çalışmaya başladığını anlatan Olca, "Sandalet yapmaya, yapacak başka işim olmayınca başladım. Bende de böyle bir yetenek varmış demek ki. Marmaris'te el yapımı deri sandalet üreten tek usta, tek kişi ben kaldım, adım da 'son sandaletçi'ye çıktı" diyerek neden son sandaletçi dediklerini anlattı.
SÜREKLİ ARIYORUM
"Çıraksız usta mı olur diyorlar bana" diyen Olca, "Sürekli yanıma çırak arıyorum ama bulmakta zorlanıyorum. Arada gelen gençler oluyor, ama ellerinden cep telefonları düşmediği için mesleği öğrenemeden kaçıp gidiyorlar" dedi. Model hırsızlarından rahatsız olduğunu dile getiren Olca, "Sandalet modelleri genelde klasiktir. Hani babam ve önceki ustaların yaptığı klasik modeller var ya onlar. Yani müşterinin tercihine göre hangisi daha çok gidiyor, hangisi daha çok ediyor ona göre bakıyoruz, modeli geliştiriyoruz. Bir de durup kendiniz de oluşturmaya çalışıyoruz. Bazen arkadaşıma alacağım bir göstereyim diyerek fotoğraf çekiyorlar. Giden gelmiyor ve modellerimizi çaldığını anlıyoruz" dedi.

"FUTBOLA PARA KARIŞTI"
Emektar usta Olca '80'den beri yapılan bir sanat olsa da birçok sandaletçinin 90'lı yıllarda mesleği bıraktığını hatırlatan Olca, bir de şiir kitabı çıkardı. Marmaris Ticaret Odası desteği ile şiirlerini "Yaşarsan Anı Olur Uyursan Rüya Görürsün" adıyla kitaplaştıran Olca, "Ortaokul yıllarından bu yana yazıyorum. Sonradan kendimi geliştirdim ve yazdıklarımı kitaplaştırdım" dedi. Marmarisspor'un amatör ligde mücadele ettiği yıllarda futbol oynadığını da belirten Olca, "25-26 yaşlarındaydım. Hem Marmarisspor'da futbol oynuyordum hem belediyede çalışıyordum. Marmarisspor profesyonel lige çıkınca işin içine para karıştı. Hem futbolu hem de belediyedeki işimi bıraktım, babamın yanında şu andaki işyerinde çıraklığa başladım" dedi.

Sandaletlere en büyük ilgiyi ayakları büyük olan hollandalı kadınlar gösteriyor. Çünkü Fevzi usta 44 numaraya kadar sandalet yapıyor.
KİŞİYE ÖZEL YAPILIYOR
Olca, yazın ayağı terletmeyen tamamen dana ya da kuzu derisinden yapılan, çeşitli işleme ve örgüler kullanılan ünlü Marmaris sandaletlerinin, en önemli özelliğinin giyileceği ayağa göre imal edilebilmesi olduğunu belirtti. Sipariş üzerine müşterinin ayak ölçülerini alarak rahat edebileceği sandaletler de yaptığını söyleyen Olca, "Örneğin müşterinin 45 numara ayağı oluyor ama ayağı ince. Kalıba göre sandalet yapıyorum. Kadın ayakkabılarını genellikle 41-42 numaraya kadar yaparlar ama benim 45'e kadar özel sandalet yaptığım oluyor.

HOLLANDALI KADINLARIN AYAĞI BÜYÜK
Marmaris sandaletlerine değişik ülkelerden talep geliyor. Birçok Avrupa ülkesinden hatta Amerika'dan olanlar bile var. Ancak, Hollandalı kadınların ilgisi daha farklı. Çünkü, Hollandalı kadınların ayak numaraları oldukça büyük. Hatta birine 44 numara sandalet yaptığımı hatırlıyorum. Büyük ayaklarına özel yapılmış sandaletleri giyince çok mutlu oluyorlar. Ülkelerine gittiklerinde anlatıyor olmalılar ki, yolcu gemileriyle günü birlik ilçeye gelen bazı Hollandalı kadınlar, soluğu burada alıyor, sipariş veriyor. 6-7 saatte hazırladığım yeni sandaletini giyerek gemisine dönüyor" dedi, atölyeye çevirdiği evi de sandalet müzesi haline getirmek istediğini söyledi.

OSMAN AKÇA