Yıldızlı dünyanın karanlık yüzü de var!

Andre Michelin ve Eouard Michelin kardeşler tarafından 1900 yılında yayınlanmaya başlayan Michelin Rehberi gastronomi dünyasında bir prestij haline geldi. Söz konusu rehberden bir yıldız alarak rehberin yıldızlı restoranları arasına girmeyi başarmak, gastronomi dünyasında önemli bir yere sahip olmak anlamına geliyordu. Bu nedenle Michelin Rehberi'nden yıldız almak her şefin hayalleri arasında birinci sıraya yükseldi. Michelin Rehberi'nden bir yıldız alarak rehbere giriş yapan şefler için ise bu bir son değil başlangıçtı... Artık yıldızlı bir restoranın şefi olan bu kişiler, bu yükün ağırlığını omuzlarında hissetmeye başladı.
GERİ ALABİLİYORLAR
Sürekli daha iyiye gitmeyi gerektiren bu yolculuk, bazı şeflerin hayallerini kabusa dönüştürdü. Çünkü Michelin Rehberi, bir restorana nasıl yıldız(lar) verebiliyorsa, söz konusu yıldız(lar) ını, restoranda kalitenin düştüğünü bahane ederek, geri de alabiliyordu. Yıldız kazanılması şeflerin hayatını yalnızca mali açıdan değiştirmekle kalmaz. Bu noktadan sonra mutfağın neşeli ve sıcak ortamı da çoğu zaman yok olur. Çünkü şefin omuzlarında daha fazla yük ve buna bağlı olarak stres vardır. Bu durum, diğer çalışanları da strese sokar. Yıldız kazandıktan sonra şefler, işlerini artık daha fazla yıldız kazanmak ve/veya yıldız(lar)ını korumak için yapmaya başlamıştır. Bu nedenle yıldız kaybeden şefler, bunca zamandır sarf ettikleri çabanın boşa gittiğini düşünerek ciddi psikolojik sorunlar yaşar.


ŞEFLERİN ŞEFİ İNTİHARDAN DÖNDÜ
büyük örneklerinden biri 3 yıldızlı şefler yetiştiren Şeflerin şefi olarak anılan Fransız Marc Veyrat'ın yaşadıklarıdır. Ünlü şefin sahip olduğu La Maison des Bois'e 2018'de verilen üçüncü yıldız, 2019 yılında geri çekilmiş, Veyrat, yıldızını kaybettiğine inanamamıştır. Bu kayıp üzerine depresyona giren şef intiharın eşiğinden döndü.

52 YAŞINDA HAYATINA SON VERDİ
MICHELIN Rehberi'nin üç yıldızlı şeflerinden Bernard Loiseau ise 2003'te, 52 yaşındayken intihar ederek eşini ve üç çocuğunu geride bıraktı. Ünlü şefin intiharının temel nedeni kesin olarak bilinmese de kendisini, üç yıldızından birini kaybedeceği hakkında çıkan dedikoduların intihara ittiği düşünülüyor.
REHBER HAKKINDA MERAK EDİLENLER
■ Michelin Rehberi'nde yalnızca yıldızlı restoranlara yer verilmemektedir. Fiyatkalite uyumunun iyi olduğu düşünülen restoranlar da (Fransızcada "Bib Gourmand" başlığı altında) bu rehberde yer almaktadır. Ancak söz konusu restoranların değeri, yıldızlı restoranlar kadar fazla değildir.
■ Michelin Rehberi, son zamanlarda bir de "yeşil yıldız" veya "yeşil yonca" olarak bilinen bir kategori açmıştır. Söz konusu kategoride yeşil yıldızı veya yeşil yoncayı, çevreye duyarlı ve sürdürülebilir restoranlar elde etmektedir.
■ Michelin Rehberi, ilerleyen dönemlerde farklı renklerde çıkmıştır. Kırmızı renkli olanı otelleri ve gastronomi mekânlarını; yeşil renkli olanı turistik yerleri; mavi renkli olanı ise Fransa'nın yol haritalarını içermektedir. Mavi renkli olanı daha sonraki dönemlerde bu rengi de terk ederek farklı renklerde yayımlanmaya başlamıştır. Bugün Michelin Rehberi olarak bilinen ve en iyi restoranları seçen rehber, kırmızı renkli olan rehberdir.
■ İlk Michelin Rehberi'nin yaklaşık 400 sayfa olduğu belirtilmektedir.
■ Restoranlara ikinci ve üçüncü yıldızların verilmesine ise 1931 yılında başlanmıştır. - Müfettişler, siparişlerine kendi anlık istekleri doğrultusunda karar vermektedirler. Önceden hazırlanmış bir "sipariş listesi" bulunmamaktadır.
■ 2019 yılında dünyanın en iyi restoranı seçilmiş olan Mirazur, üç yıldız sahibidir.
■ Dünya üzerinde Michelin yıldızlı restoran sayısı en fazla olan ülke Fransa'dır.
■ Özellikle üç yıldızlı restoranların yıldız kaybı, Fransa'da ulusal haberlere konu olacak kadar büyük bir olaydır. Bu da şeflerin üzerindeki psikolojik baskıyı arttırmaktadır.

YILDIZI ALININCA DAYANAMADI
2021 yılında, yıldızlı şeflerden 63 yaşındaki Marcel Keff'in intiharı da yine aynı nedenden kaynaklanmaktadır. Pandemi dolayısıyla uygulanan sokağa çıkma yasaklarından dolayı zaten mali sorunlar yaşamakta olan şefin, 2020 yılının başında, Michelin Rehberi tarafından yıldızı elinden alınmıştır. Sonuçta Keff, yaşadığı mali sorunlara daha fazla dayanamamıştır ve yıldızını kaybettikten yaklaşık bir yıl sonra kendi hayatına kıymıştır.


SİSTEM TARTIŞMAYA AÇILDI
Michelin Yıldızı'na sahip restoranın 44 yaşındaki ünlü şefi Benoit Violier da 2013 yılında zirvedeki yerini koruma stresi ve 'yıldız' kaybetme kaygısıyla depresyona girip intihar ettiği sanılıyor. Benoit Violier'in ölümünün ardından, aşçılık dünyasında 'yıldızlama ve derecelendirme' sistemi yeniden tartışmaya açıldı.