Türkiye’nin kısır kültür sanat camiası

Eleştirmen ve editör Cem Tunçer, geçtiğimiz günlerde K24 adlı kültür sanat sitesinde nefis bir yazı kaleme aldı ve Türkiye'de yakın zamanda vizyona giren, afişlerine bol çelenk alan, Kurak Günler (yönetmeni Emin Alper) ve Karanlık Gece (yönetmeni Özcan Alper) adlı iki filme dair eleştirilerde bulundu.

HERKES SUS PUS
"Devasa bir çukura bakar gibi" adını verdiği yazısında Tunçer, iki filmin birbirine olan şaşırtıcı benzerliklerine yer veriyor ve bu duruma sosyal medyada atılan bir iki cılız twit dışında kimsenin ses çıkarmamasını eleştiriyor. Türkiye'de kültür sanat camiası müthiş bir kısır döngüye mi girdi? Birbirine yakın iki yönetmen, yakın aralıklarla film çekiyorlar, bariz benzerlikler içeren filmi yayınlıyorlar, Türkiye'de burnundan kıl aldırmayan eleştirmenler, övgülerini düzüp, seslerini çıkarmıyorlar. Bu durum ABD'de ya da Avrupa sinema sektöründe olsa, durum böyle mi olur sizce? Yer yerinden oynar!

Sinema sektörüne hizmet eden kanallar, gazeteler, youtube kanalları, sosyal medya ya da her nerede olursa olsun, bu konu tartışılır, gündem edilir! Ama bizde sus pus! Bunun sosyolojik ya da psikolojik sebepleri olabilir elbette. Kimse kimseyi kırmamak için iki laf edememiş anlaşılan! Cem Tunçer de titizlikle bu durumdan hareketle bu iki film üzerinden Türk kültür sanat hayatındaki körleşmeye, yozlaşmaya dem vurmuş. Yazıya yazarın adı ve yukarıda bahsettiğim yazının ismini yazarak ulaşabilirsiniz. Tunçer yazısında soruyor: "Türkiye'nin en başarılı yönetmenlerinden ikisinin aynı filmi çekmeleri, bize Türkiye'deki kültür-sanat dünyasıyla ilgili neler söyler, biz bu talihsizlikten ne tür bir sonuç çıkarmalıyız?"

TÜRK EDEBİYATININ USTASI TANPINAR'LA YENİDEN TANISIN
Değeri geç anlaşılan usta edebiyatçı Ahmet Hamdi Tanpınar'ın külliyatı 3 yıl süren bir arşiv çalışması ile yeniden yayınlanıyor. Huzur eserinin özel basımında yer alan dönemin İstanbul'unun fotoğrafları ve mekânlarının çizimleri okuyucuyu o günlere götürecek
Modern Türk Edebiyatı'nın usta ismi Ahmet Hamdi Tanpınar'ın eserlerinin kıymeti Türkiye'de geç bilinse de hakkı teslim edildi. Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Beş Şehir, Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler gibi eserleri Türk okurlar nezdinde son yıllarda büyük ilgi gördü. Çok okundu, çok sattı. Bugünlerde Ahmet Hamdi Tanpınar'ın külliyatına dair büyük bir yayıncılık faaliyeti gerçekleşiyor. Dergâh Yayınları üç yıla yayılan bir arşiv çalışmasının ardından Tanpınar külliyatını yeniden yayınlamaya başlıyor. Külliyatın ilk eserleri; eleştirel basımıyla birlikte Huzur, Mahur Beste, Abdullah Efendi'nin Rüyaları, Yaz Yağmuru ve ilk kez yayımlanan Tanpınar'a ait bir Paul Valery tercümesi olan Monsieur Teste.

AKADEMİK BİR EKİP
Tanpınar'ın çoğu İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü'ndeki Tanpınar Arşivi'nde olmak üzere, bir kısmı öğrencilerinin özel arşivlerinde yer alan evrakı, gayretli bir çalışmayla önce tasnif edilerek yeni harflere aktarıldı; ardından da basılmış eserler ve tefrikalarla da karşılaştırılarak ele alındı. Dergâh Yayınları bu titiz çalışmayı Prof. Dr. İnci Enginün danışmanlığında ve Sakine Korkmaz'ın himayelerinde büyük bir editöryal/akademik ekiple yürütüyor.

İYİ BİR YENİ YIL HEDİYESİ
Bu serinin hepsini kütüphanenize katmanızı öneririm. Ama özellikle Mümtaz'ın ve Nuran'ın İstanbul'daki müthiş aşkını anlattığı Huzur'u, yayınlanışının 75. yılına denk gelen, özel olarak hazırlanmış bu eleştirel baskısını yeni yıla girerken sevdiklerinize armağan edebilirsiniz. Huzur'un bu özel basımının her sayfasında açıklayıcı notlar var. Huzur'un yaşandığı dönemin İstanbul'unun fotoğrafları ve mekânlarının çizimleri de sizleri o günlere götürecek, nostaljik anlar yaşatacak.

ÇOCUKLAR BU KİTAPLARIN MÜPTELASI
Çocuk edebiyatında kalem oynatmak zordur. Çocukların dünyasına uygun ifadelere inmek, onların ruh halini yakalamak, yazılan satırlarda onları maceradan maceraya sürüklemek zor iştir. Türkiye'de son yıllarda büyük ilgiyle karşılanan bir yazarla sizleri tanıştıracağız: Mert Arık. Arık sınıf öğretmeni. Okumayı, yazmayı çok seven bir öğretmen. Bundan iki yıl önce yazdığı kitabı, Benim Zürafam Uçabilir, çok satan raflarında zirveden inmiyor. Türkiye'de kitap okunmuyor teorisini yerle bir eden Arık, bu ilk kitabının ardından peşpeşe kitaplar kaleme aldı: Uzaya Çıkan At, Çantamdan Fil Çıktı, Ayvayı Yedik Müzesi. Ardı ardına yazdığı kitaplar yüzbinleri geçen satış rakamlarına ulaştı.

ÇİZGİ FİLMİ DE VAR
Moni'nin resim çizememe macerasını nefis anlattığı Benim Zürafam Uçabilir'e olan büyük ilgi, Mert Arık'ın bir diğer hayalini gerçekleştirmesine de vesile oldu. Kitaptan uyarladığı çizgi filmi Türkiye'deki önde gelen dijital platformlardan biri olan Blu TV'de yayınlanıyor. Arık'ın bir hayali de tüm dünyada ses getirecek bir animasyon filmi! Bu hayalini de yakın zamanda gerçekleştireceğine inanıyorum.

AFRİKALILARI KİM NASIL KÖLE YAPTI?
AK Parti İzmir Milletvekili Alpay Özalan'ın yeni kitabı Afrikalılar yayınlandı.
Turkuvaz Kitap etiketiyle geçtiğimiz günlerde raflardaki yerini alan kitap, Özalan'ın özel ilgi alanı olan, Afrikalıların tarihsel bir okuması olarak da değerlendirilebilir.
Özalan'ın kaleme aldığı kitapta şu sorulara yanıt bulabilirsiniz:
■ Afrikalılar köle ticaretinden önce nasıl yaşıyorlardı?
Gerçekten ilkel ve vahşi miydiler?
■ Afrikalıları kimler nasıl köle yaptılar? Topraklarını nasıl istila ettiler? Onları bize nasıl tanıttılar?
■ Köle gemilerinde neler yaşandı?
■ Köle gemisi kaptanlarının seyir defterlerinde hangi itiraflar yazıyordu?
■ Köle ticaretinde Vatikan'ın rolü neydi?
■ Abraham Lincoln gerçekten insancıl duygularla köleliği bitirmek isteyen bir halk kahramanı mıydı? Yoksa farklı amaçlara hizmet eden bir sahtekâr mıydı?
■ Amerikan İç Savaşı'nın altında yatan gerçek sebepler nelerdi?

ERDEM ÖZTOP