İran Ortadoğu’da savaşı göze alamaz

Irak'ın başkenti Bağdat'ta havaalanına düzenlenen füze saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve İran yanlısı Haşdi Şabi örgütünün Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'in öldürüldüğü bildirildi. Süleymani'nin öldürülmesi tüm dünyaya son dakika kodu ile servis edildi.

YÜZÜĞÜNDEN TESPİT EDİLDİ
Amerikan AP haber ajansına konuşan Iraklı üst düzey yetkililer saldırıda Süleymani'nin yanı sıra Irak'taki Şii milis grubu Haşdi Şabi'nin Komutan Yardımcısı Mehdi el-Mühendis ve örgütün havalimanı protokol görevlisi Muhammed Rıza dahil 7 kişinin öldüğünü bildirdi. El-Mühendis'in havaalanına Süleymani'yi karşılamak için konvoyla geldiği öğrenilirken, Iraklı yetkililer Süleymani'nin cesedinin paramparça olduğunu ancak İranlı generalin yüzüğünden tespit edildiğini belirtti. IRAK Başbakanı Adil Abdulmehdi, Süleymani'ye yönelik saldırının bölgede yıkıcı bir savaşın fitilini ateşlediğini söyledi. Abdulmehdi, "Iraklı ve kardeş ülkelerden askeri liderlerin, topraklarımızda tasfiye edilmesi ülkemizin egemenliğine yönelik ihlaldir. Resmi görev yapan Iraklı askeri liderin suikastı Irak halkı, devleti ve hükümetine karşı düşmanlıktır" ifadesini kullandı. İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in, Süleymani'nin yerine Kudüs Gücü Komuntanı olarak Tuğgeneral İsmail Gani'yi atadığı öğrenildi.

'BU KORKUNÇ SUÇUN İNTİKAMI ALINACAK'
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Süleymani'nin öldürülmesiyle ilgili, "İran ve bölgenin özgür ulusları, ABD'nin işlediği bu korkunç suçun intikamını alacaktır" ifadelerini kullandı. Saldırıyı, "zalim ve korkakça" olarak niteleyen Ruhani, "İnsanlık dışı gaddarlıklarıyla uluslararası hukukun en temel kaidelerini ayaklar altına alan bu işgalci rejim, bu ülkenin utanç dolu sayfalarına başka bir leke daha ekledi" yorumunu yaptı. Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin ardından ülkede 3 günlük yas ilan eden dini lider Ayetullah Hamaney ise, "Onun gidişiyle yolu kapanmayacak. Suçluları acı bir intikam bekliyor" dedi. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ise, "ABD, haydutça maceracılığının tüm sonuçlarından sorumlu olacaktır" diye konuştu.

Terör ve Güvenlik Uzmanı, emekli istihbarat albay Coşkun Başbuğ, ABD'nin İran Devrim Muhafızları'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani'yi suikastle öldürmesinin ardından bölgedeki gelişmeleri Yeni Asır'a değerlendirdi. Ne İran ne de ABD'nin böyle bir savaşın içine girmek istemeyeceğini söyleyen Başbuğ, Libya tezkeresi ve bölgedeki diğer gelişmeleri de yorumladı
● ABD'nin Süleymani'yi bu şekilde öldürmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Görünen ABD'nin bunu Kerkük'te ABD'li bir işadamının öldürülmesi ve Irak'taki Büyükelçiliği'ne yapılan saldırıya misilleme olarak gerçekleştirdiği yönünde. Arkada ise başka şeyler var: İran'a yakın Haşdi Şabi örgütünün Büyükelçiliği basmasının arkasında çok sayıda soru işareti vardı. Siyonist kanadın ABD'nin bölgede kalmaya devam etmesine gerekçe için bu olayı gerçekleştirmiş olabileceği konuşuldu. Çünkü ABD bölgedeki varlığını DEAŞ ve İran tehdidine bağlıyordu. DEAŞ lideri Bağdadi öldürüldükten sonra bölgeden çekilmek isteyen Trump, "Artık DEAŞ bitti, şimdi Suriye'den çekilme zamanı" deyince ABD içindeki Siyonist kanatta boşluk oluşmuştu. Elçilik baskını ile o kanadın çıkış yapmaya çalıştığı değerlendiriliyor. Süleymani suikasti ise Trump'ın Siyonist kanadın İran tehdidi kartını ortadan kaldırmak için yaptığı bir hamle. Ben gelişmeleri böyle okuyorum. Şimdi Trump, Irak üzerindeki alan hakimiyetini sağladıktan sonra "Irak'ta hakimiyeti sağladık. İran'ın Suriye ve Irak üzerinden yayılma tehlikesini durdurduk. Şimdi Irak'ta kalıp Suriye'den ülkemize dönelim" diyebilir. Yani bu suikastin arkasından bir Trump taktiği çıkabilir. Dikkat ederseniz bu suikaste Demokratlar tepki gösterdi. Yoksa Süleymani 20 senedir oradaydı, neden bugüne kadar bir şey yapılmadı da şimdi yapıldı?

● Peki Süleymani'nin öldürülmesine İran nasıl bir cevap verir? İki taraf arasında savaş çıkar mı?
İran'ın Yemen, Lübnan, Suriye ve Irak'ı içine alan bir hilal oluşturduğu bir coğrafyası var. Burada İran'la hareket eden bütün yapılar Süleymani üzerinden ayakta duruyordu. Bu ölüm psikolojik çöküntü oluşturacak. İran bu kuvveti ayakta tutmak istiyorsa suikast veya bir Amerikan üssüne lokal saldırı yapabilir. Yoksa öyle savaş senaryolarının karşılığı yok. Bu iki ülke için de geçerli. Çünkü İran, geçtiğimiz günlerde Hürmüz Boğazı'nda bir Amerikan uçağını düşürdü. Ama ABD işi büyütmedi.
● Libya tezkeresi çıktı. Türk askeri oraya gittiğinde bir çatışma riskiyle karşı karşıya kalabilir mi?
Biz oraya çatışmaya değil danışmanlığa gidiyoruz. Tıpkı, daha önce Azerbaycan ve Somali'de, Suriye Milli Ordusu'nda olduğu gibi. Saldırı tehdidi alırsak da gereğini yaparız. Bu sadece Libya değil Türk askerinin bulunduğu tüm coğrafyalar için geçerli. Oraya giderek hem Libya'nın toprak bütünlüğünü korumasına yardımcı olacağız, hem de Doğu Akdeniz ve Afrika'nın kuzeyindeki menfaatlerimizi garanti altına alacağız. Ayrıca orada yaşayan Türkler ve Türk şirketlerinin haklarını da koruyacağız. Akdeniz'de ticari faaliyetlerde bulunan gemilerimize karşı oluşan tehdidi de kontrol altına alacağız. Libya'da mutabakatının bozulmasının da önüne geçeceğiz.
● İsrail-Yunanistan ve Rum Yönetimi bölgedeki doğalgazın Avrupa'ya ulaştırılması için Doğu Akdeniz Boru Hattı kurulması için bir anlaşma imzaladı. Bu ne anlama geliyor?
Bu anlaşma bizim Libya ile yaptığımız anlaşmayı çöpe atma maksadıyla yapıldı. Ama karşılığı olmayan bir çıkış. Proje anlamında, maliyet anlamında uygulanabilirliliği yok. Çünkü bu boru hattı için 10 milyar dolarlık bir maliyet konuşuluyor. Ayrıca bu boru hattının Libya ile ortak oluşturduğumuz bölgeden geçmesi gerekiyor. Bizim de bunu yaptırmamak için hukuki imkanımız doğar.
Tuğgeneral Kasım Süleymani kimdir?
İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Genel Komutanı Tuğgeneral Kasım Süleymani, Devrim Muhafızlarının lideri olarak Suriye ve Irak'taki savaşlarda kilit rolüyle tanındı. Süleymani İran'ın dini lideri Hamaney'in yaşayan şehit sıfatıyla övdüğü ve kendisine çok yakın isimler arasında gösterdiği bir isimdi. Orta Doğu'da İran'ın kontrolünün yayılmasında etkili oldu. Süleymani önderliğinde İran sınırlarının ötesinde operasyonlar yürütmekle görevlendirilen Devrim Muhafızları Ordusu, 2011'den bu yana Beşar Esad'a destek verdi ve ayrıca silahlı grupların Irak'ta DEAŞ ile mücadelesine katkıda bulundu. 1998 yılında Devrim Muhafızları'nın başına geçen Süleymani, İran- Irak Savaşı sırasında da Irak sınırında yürüttüğü görevlerde ülkesinde ulusal kahraman olarak tanındı
PENTAGON: TRUMP'IN TALİMATIYLA ÖLDÜRÜLDÜ
Pntagon, Süleymani'ye yönelik operasyonun Başkan Donald Trump'ın talimatıyla gerçekleştiğini duyurdu. Açıklamada, "ABD ordusu, Başkan'ın talimatı ile, yabancı terör örgütü olarak tanınan İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü'nün Komutanı Kasım Süleymani'yi öldürerek bölgedeki ABD personelini korumak için savunma amaçlı adım atmıştır" ifadeleri kullanıldı. Açıklamadaki, "General Süleymani Irak ve bölgedeki Amerikan diplomat ve askerlerine yönelik saldırı planı yapıyordu" ifadeleri dikkat çekti. Öte yandan Florida'da tatilde bulunan ABD Başkanı Trump ise Twitter hesabından Amerikan bayrağı paylaşmakla yetindi.
TWİTT'TEN PAYLAŞTI
ABD Başkanı Donald Trump, Süleymani'ye yönelik saldırıdan saatler sonra Twitter hesabından açıklama yaptı. Trump, açıklamasında "İran hiç savaş kazanmadı ama hiç müzakere de kaybetmedi" ifadelerini kullandı.
ABD'Lİ SENATÖRLER BAŞKAN'I SUÇLADI
Süleymani'nin ABD hava saldırısıyla öldürülmesine tepki gösteren bazı Demokrat senatörler, Başkan Donald Trump'ı "ABD'yi savaşa sürüklemekle" suçladı. Demokrat Senatör Chris Murphy "Bizim yabancı siyasi figürleri öldürmememizin sebebi, böyle bir adımın daha fazla Amerikalının ölmesine sebebiyet vereceği inancıdır" derken, Senatör Richard Blumenthal, "Bu hamle, onlarca yılın en büyük çatışmasına sebebiyet verebilir" dedi.

ERHAN GÜLENÇ