Özel İzmir Can Hastanesi'nden Üroloji Uzmanı Op. Dr. Uygar Miçooğulları böbrek ve idrar yolları taşları hakkında merak edilenler ve tedavi yöntemleri konusunda sorularımızı yanıtladı. Ülkemizde çok sık görülen böbrek taşı rahatsızlıkları geçici bir yan ağrısı ile atlatılabileceği gibi, böbrek iflası ve böbreğin alınması ile de sonuçlanan vakalar da görülebilmekte. Bu yüzden uygun teknikle böbreklerin taştan temizlenmesi birinci hedef olmasına rağmen, taşın oluşumuna sebep olan faktörlerin araştırılıp tekrarlamasının önlenmesi de çok önemli.
BÖBREK taşının belirtileri nelerdir? Ağrı künt, şiddetli, kıvrandırıcı, gelip geçen tarzdadır. Bulantı, kusma, idrarda yanma ve renk değişikliği de eşlik edebilir.
TAŞ oluşumunda beslenmenin etkisi var mıdır? Genetik faktörler, beslenme ve çevresel faktörler önemli rol oynar. Obezite ve kötü beslenme koşulları nedeniyle taş hastalığı artık sık görülen bir sağlık sorunudur.
TAŞI önlemek için özel bir diyet önerilir mi? Her hastadaki taş tipi farklı olduğu için kişiye özel diyet ve medikal tedavi önermek gerekir. Ancak bütün taş hastalarına günlük sıvı alımını artırmak, tuz tüketimini kısıtlamak, sebze ve meyve ağırlıklı, protein içeren diyet uygulamak, süt ve süt ürünlerini yeterli tüketmek önerilebilir.
HANGİ TAŞLAR KENDİLİĞİNDEN DÜŞER?
5mm'den küçük taşların kendiliğinden düşme çok yüksektir. Düzensiz pürtüklü veya dikensi yüzeyli taşların kendiliğinden düşme şansı, düzgün yüzeyli taşlara göre daha düşüktür.
SPOR yapmak, ip atlamak kum dökmeye yararlı mıdır? Yürüyüş yapmak dahi taşın ilerleyişini hızlandırır. Hareketli bir yaşam metabolizmamız için de yararlıdır ve taş oluşumunu önleyici etkisi vardır.
KAPLICALAR kum dökmeye yardımcı olur mu? Sıcak gevşemeye sebep olur. Soğuk ise tam tersi spazmı artırır. Sıcak su banyoları, kaplıcalar veya en azından ağrının olduğu yere sıcak su torbası koymak rahatlatır.
TAŞ düşüren hastalar cinsel hayatlarına devam edebilir mi? Erkeklerde cinsel aktivite sırasında salgılanan bir madde penis kan damarlarını genişletir. Bu sırada idrar kanallarında da bir genişleme olur. Böylece kum dökme veya taş düşürme kolaylaşır. Kadınlarda bu konuda yapılmış bir araştırma yoktur.
TEDAVİDE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
MEDİKAL Tedavi: 5 mm'ye kadar olan taşların büyük çoğunluğu verilen ilaç tedavisi ve bol sıvı alımı ile düşürülebilir.
ESWL: Vücut dışından şok dalgaları ile taş kırmadır. Üretoroskopi (URS): Üreter kanalı içerisindeki taşlar düşmezse veya ESWL ile kırılamazsa idrar yolundan üreteroskop denilen aletler yardımıyla girilerek tedavi edilebilirler. Taşlar lazer ile kırılarak tedavi edilir.
PERKÜTAN Nefroliyoyomi (PNL): Böbrek içindeki taş 2 cm'den büyük olduğunda veya ESWL ile kırılamadığında uygulanan güncel bir yöntemdir.
GENEL anestezi altında bel bölgesinde 1 cm'lik kesiden oluşturulan bir yoldan böbreğin içerisine girilerek taşlar bir bütün halinde veya kırılarak çıkartılır.
