Yıl 1930... Çankaya Köşkü'nde Atatürk'ün kapısını çalan yaveri Kılıç Ali, Eskişehir'de oyun sahnelemeye giden Muhsin Ertuğrul ve Vasfi Rıza Zobu'nun geçerken uğradıklarını, kendisinin elini öpmek istediklerini söyler. Ata sert bir dille Kılıç Ali'ye çatarak, ''Sanatçı el öpmez, sanatçının eli öpülür'' diyerek karşılık verir.
Yine aynı gün, çağdaş Türk tiyatrosunun kurucusu Muhsin Ertuğrul'un kimi isteklerini yersiz bulan ve alay etmeye kalkışanlara karşı hiddetini gizlemeyen Mustafa Kemal, ''Efendiler! Hepiniz vekil, başvekil, hatta cumhurreisi olabilirsiniz ama sanatçı olamazsınız'' der. Gerçekten de birçok toplumda, insanların siyasette belki hayalini dahi kuramayacakları konumlara yükselme ihtimali vardır ama sanatçı olma ihtimali yoktur. Çünkü sanatçı kimliği kazanmak, ihtimallerin ya da tesadüflerin elverdiği ölçülerle sınırlı değildir. İnsanı zekası, duygulanımları ve yetenekleri yönünden toplumda ayrıcalıklı bir yere oturtan 'sanatçılığa' karşı bireyin içinde patlamaya hazır bir tomurcuk varsa, vardır. O sonradan ekilmez. Elbette hiçbir altyapısı ve yeteneği olmaksızın bir taraflarıyla icraya soyunanları kast etmiyorum. Onlar zaten sanatçı sayılmaz.
***
Tüm bunları anımsatmak durduk yerde aklıma düşmedi. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay'ın, partisinin İzmir'deki Cumhuriyet konserinde dünyaca ünlü piyanistimiz Fazıl Say'la ilgili görüşleri üzerine parmaklarım hareketlendi. Bildiğiniz gibi, iki hafta önce bir partilinin, AK Parti'nin geçtiğimiz gece düzenlediği şölene Fazıl Say'ı da çağırabilecekleri yönündeki açıklaması üzerine, İl Başkanı Ömür Kabak ''Bize tokat atana diğer yanağımızı çevirecek değiliz. Fazıl Say'ın topluma özür borcu var. Onu etkinliğimize çağırma gibi bir düşüncemiz yok'' demişti.
İşin tuhaf tarafı, Fazıl'ı çağırabileceklerini söyleyen de, onu reddeden de aynı partiden olmasına rağmen, bu fikir ayrılığı yüzünden yersiz bir şekilde laf işiten, suçlu ilan edilen Fazıl Say olmuştu. Dünyanın her tarafında ülkesinin adını müziğiyle akıllara kazıyan bir sanatçı, sanki kendini zorla davet ettirmeye çalışıyormuş havasına sokulunca, Facebook'ta süren atışma mahkemeye taşınacak boyutlara çekilmişti.
***
Oysa geçtiğimiz gece İzmir'de açıklamalarda bulunan Sayın Ertuğrul Günay'ın sözleri, bakanlığının ağırlığıyla örtüşen ve ardında tam da beklediğimiz duyarlılığı sergileyen izler bıraktı. Sanatçılar arasında ayrım yapılamayacağını vurgulayan Kültür Bakanı, ''Biz siyasi ayrım yapmayız. Sanatçılar zaman zaman politikacılara karşı kırıcı dil kullanır, ama biz onların sanatçılığını ayrı bir yere koyarız. Arkadaşlar sanıyorum, 'Öyle bile olsa biz dinleriz' çerçevesinde söylediler galiba. Yoksa böyle bir davet olmamıştı zaten'' diyerek, daha önce yaşanan tartışmaların nahoşluğunu sildi.
***
Bakan Günay, Say'ı gerektiğinde bir konsere davet edip etmeyeceklerine ilişkin soruya da, ''Kendisini daha önce bir etkinliğe ben dahil ettim zaten. Uluslararası bir faaliyete götürdüm arkadaşımızı. Bizim değerlendirmemiz gereken çok sayıda eser ve sanatçı var. Arkadaşımız da zaten uluslararası ortamda konserler verme ve sesini duyurma şansına yeterince sahip. Bize talep gelirse değerlendirmeye çalışırız. Sanatçılar arasında herhangi bir ayrım yapmıyoruz. Onlar zaman zaman bizi inciten şeyler söylüyorlar. O da kendi takdirleridir'' yanıtını verdi.
Evet, herkes vekil, bakan, başbakan hatta cumhurbaşkanı olabilir ama sanatçı olamaz. Hele ki bir İdil Biret, Suna Kan, Fazıl Say, Burçin Büke, Tuncay Yılmaz, Gülsin Onay ve benzerleri gibi bir ülkenin tanıtımında en başı çeken kültür elçilerimiz kadar hiç olamaz... Onların zaman zaman yaptığı çıkışlar 'kırıcı' da olsa, acıtan taraflarının toplumsal boyutları da sorgulanmaya değer bulunmalı üstelik...
