‘Smoothie’ değil ‘Karsanbaç’

Türk Dil Kurumu (TDK) Başkanı Prof. Dr. Mustafa Sinan Kaçalin, TDK Yabancı Kelimelere Karşılıklar Çalışma Grubu tarafından vatandaşlardan gelen öneriler dikkate alınarak, bazı yabancı sözcüklere belirlenen yeni Türkçe karşılıklar hakkında bilgi verdi. Detaylı incelemeler yaptıklarını belirten Kaçalin, "Bizim karşılıklarımızı 'Nasıl çatarız' diye bekleyenler de var. Bir de 'Vakit geçiyor, bu kelime dile yerleşmeden TDK'nın karşılığını kullanalım' diye iyi niyetle bekleyenleri de biliyoruz" dedi.
Kaçalin, çalışmalar kapsamında bazen yazı dilinde "kısa mesaj" şeklinde kullanılan SMS'in Türkçe karşılığının "kısa bilgi" veya "kısa haber" olarak belirlendiğini bildirdi.
DOĞALGAZ: YER GAZI
Yabancı kökenli "doğal gaz" için de karşılık belirlediklerini anlatan Kaçalin, "Havadaki gazlar da doğal. Orada bir cehalet var. Yer gazı daha Türkçedir. Petrolü de Türkçeleştirebiliriz. O da eski metinlerimizde 'yer yağı' olarak geçiyordu" diye konuştu. Kaçalin, "smoothie" ismiyle kafelerin menülerinde sıklıkla rastlanan ve özünde buzla meyve şuruplarının çekilmiş hali olan içeceğin Türkçe karşılığının, Anadolu'da kullanılan "karsanbaç" kelimesi olarak belirlendiğini söyledi.
Mutfak literatürüne bir doğrama biçimi olarak yerleşen "jülyen" için "şerit doğrama" karşılığının bulunduğunu bildiren Kaçalin, yeni nesil ray ötesi sistemle geliştirilmekte olan "hyperloop" için ise "hız kovanı" karşılığının belirlendiğini ifade etti. Bu kelimenin kendilerini çok uğraştırdığını belirten Kaçalin, "kapsül", "boru", "yuvar" gibi tartışma ve değerlendirmelerin sonucunda "hız kovanı" kelimesinin ağır bastığını kaydetti. Kaçalin, perdecilikte kullanılan "store" kelimesine ise "sarma perde" karşılığını bulduklarını söyledi.