Türkiye'de her gün binlerce maddi hasarlı kaza gerçekleşiyor. Bu kazalarda hasar gören araçların maliyetleri sigorta şirketlerince karşılanıyor. Suçlu aracın trafik sigortası karşı tarafın hasarını ödüyor. Ayrıca kaskosu bulunan araçlardaki hasarlar da yine sigorta şirketleri tarafından ödeniyor. Buraya kadar bir sorun yok. Sistem küçük aksaklıklar olsa da gayet iyi işliyor. Hatta şimdi kazalarda polis çağırmadan tutanak tutularak sorun hallediliyor. Hatta sigorta şirketlerinin cep telefonu uygulamalarıyla bile işlemler otomatik yapılıyor.
Ancak bu tamirat sonrasında araçların değerleri düşüyor. Hasarlı oldukları TRAMER kayıtlarına giren araçlar satış sırasında daha düşük değerde satılıyor. Bu durum araç sahibine maddi zarar veriyor. Ancak birçok vatandaşın bilmediği bir hak bulunuyor. Bu da aracın değer kaybının tazmini. Birçok araç sahibi aracının tamiri sonrasında otomobilin yenilendiğini düşünüyor ama durum öyle değil. Aracınız değişen parçaları ya da yapılan boya sebebiyle daha düşük değerde satılıyor.
Burada hiçbir kusuru olmamasına rağmen aracı hasar gören ve değeri düşen vatandaşlar sigorta şirketlerine bunun tazmini için başvurabiliyor. Ödenmemesi durumunda ise 2 yıllık bir süre içinde dava açma hakkı bulunuyor.
Burada değer kaybı parası karşı tarafın sigortasından karşılanıyor.
Bu konuda Yargıtay kararları da bulunuyor. Yargıtay değer kaybını zarar kalemleri arasında saydığı için hukuken de bu hakkınız bulunuyor.
YAZILI BAŞVURU GEREKİYOR
Aracın hasarının tespiti sırasında verilen expertiz raporlarında değer kaybının da bulunması gerekiyor. Bu kaybın maddi miktarı belirlendikten sonra önce sigorta şirketine yazılı başvuru yapmak gerekiyor. Ödenmediği takdirde ise mahkeme yoluna gidiliyor. Bu konu bazı kasko poliçelerinde teminatlar arasında da sayılıyor. O yüzden poliçenizi iyi incelemenizde yarar var. Sizin arabanıza zarar veren aracın sigortası yok ise bu kez kişilere de değer kaybı davası açılabiliyor.
Araç ticari bir araç ise değer kaybıyla birlikte aracın tamirde kaldığı sürede meydana gelen kayıplar da talep edilebiliyor.
ARACIYA GEREK YOK
Değer parasını alabilmek için bir aracıya, yardımcıya ihtiyacınız yok. O yüzden bu şekilde sizden para talep eden, yardımcı olacağını söyleyenlere itibar etmeyin. Kendiniz sigorta şirketinize başvurarak değer kaybını kolayca alabilirsiniz.
Hatta bunun için şirkete gitmeye de gerek yok, cep telefonu uygulamalarından başvuru yapmak mümkün. Kazadan sonra mutlaka sigortacınıza değer kaybı ile ilgili bilgi sorun.
KAYIP NASIL HESAPLANIYOR?
Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü'nün kararına göre araç değer kaybı tespitini sigorta ekspertizleri yapabiliyor. Araç değer kaybı hesaplaması için hasar geçmişi ve niteliği, kilometresi, marka ve model bilgisi, üretim yılı, trafiğe çıkış tarihi, pazar değeri gibi faktörler esas alınıyor.
HANGİ EVRAKLAR GEREKİYOR?
- Kaza tespit tutanağı
- Servis raporu ve servis faturası
- Sigorta poliçesi
- Hasara ait fotoğraflar
TAZMİNAT İSTEYEBİLİRSİNİZ
İşyerimizde zaman zaman maaşlarda aksaklıklar oluyor. Örneğin son 2 aydır hiç maaş ödemesi yapılmadı. Bazı arkadaşlar ayrılmak istiyor. Tazminatlarını nasıl alabilirler? (bir grup çalışan)
İş Kanunu'na göre; işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme hükümlerine uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse işçinin iş sözleşmesini bildirimsiz olarak fesh etme ve tazminatını alma hakkı vardır. Bunun dışında işçinin ayrılmadan da yapabileceği bazı eylemleri yine kanun tarif etmiş durumda. İş Kanununun 34'üncü maddesine göre ücreti ödeme tarihinden itibaren 20 gün içinde mücbir bir sebep dışında ödenmeyen bir işçi, çalışmaktan kaçınabilir. Yani 20 gün bekledikten sonra iş yapmayabilir.
Bu durumda işveren onu işten çıkartamaz. Tazminat alma hakkınızı da kullanabilirsiniz.
İş akdini sona erdirdiğinizi noter vasıtasıyla ihtar edip, ücret ödenmemesini sebep göstererek tazminat talep edebilirsiniz.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1978 doğumluyum. 01.09.1996 tarihinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım. 5300 günüm bulunuyor. Ne zaman emekli olurum?
Hasan SUCU
İşe girişinize göre 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabisiniz. Prim gün sayınızı tamamlayıp yaşınızı bekleyeceksiniz. 2034 yılında doğum gününüzde emekli olursunuz.
1980 doğumluyum. 2002 yılında çalışmaya başladım. Emeklilik şartlarım nedir? Ayşe KAYA
İşe başlangıcınıza göre 58 yaşında ve 7 bin gün prim ödeyerek emekli olabilirsiniz. Primi tamamladığınızda yaş şartınız 2034 yılında dolacak.
