Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki düzenlemede yapılan değişikliklerle sözleşmelerin Trük lirası olarak düzenlenmesiyle ilgili esaslar da belirlendi.
Söz konusu düzenleme Türkiye'de yerleşik kişilerin dövize endeksli gayrimenkul, menkul, iş, hizmet sözleşmeleri yapmasının önüne geçiyor ve mevcuttaki sözleşmelerin Türk lirasına çevrilmesini zorunlu kılıyor.
HERKESİ BAĞLIYOR
Burada biz iş sözleşmeleriyle ilgili kısmı değerlendireceğiz.
İş Kanunu ücret ödemelerinin Türk Lirası ile yapılacağını zaten hükme bağlamış durumda. Bu düzenleme ile sözleşmeler de Türk lirası olarak düzenlenecek.
Türkiye'de yerleşik kişiler bu düzenlemeye uymak zorunda kalacak.
Böylece Türk vatandaşı olmayanlar da Türkiye'de yerleşik ise yabancı para cinsinden sözleşme yapamayacak. Söz konusu düzenleme, Türkiye' de yerleşik yabancı ve Türk uyruklu tüm çalışanlar ile işyeri Türkiye'de faaliyet gösteren gerçek ya da tüzel kişiliğe haiz ve Borçlar, İş Kanunu, Deniz İş Kanunu gibi tüm mevzuata tabi çalışanlar ve tüm işverenleri kapsıyor. Bu düzenlemeye aykırı hareket etmek de mümkün değil. O yüzden tüm çalışanların sözleşmelerinin Türk Lirası olarak düzenlenmesi gerekiyor.
ANLAŞMAYA BAĞLI
Burada kanun tarihi önemli. 13.09.2018 tarihi ve sonrası tüm çalışanlar ile Türk Lirası üzerinden iş sözleşmesi kurulacak. Daha önce yapılan sözleşmeler de 13.10.2018 tarihine kadar Türk Lirası'na çevrilerek yeniden yapılacak. İki tarafın anlaşacağı bir kur olursa bu geçerli olacak. Anlaşamama durumunda ise 2 Ocak tarihi öne çıkıyor...
AVANS TAZMİNAT OLUR MU?
2.400 TL maaşla 4-5 yıldır çalışıyorum. Acil para ihtiyacım var. Çalıştığım bu 4-5 yıllık sürenin kıdem tazminatını işten çıkmadan işyerinden avans gibi talep edebilir miyim? Niyazi ŞENTÜRK
Çalışanlar zaman zaman ihtiyaçları olduğunda şirketlerinden toplu para talep edebiliyor.
Bunu da maaşlarından kesilmek üzere alıyorlar. İşverenler bu yardımı çoğunlukla yapıyor ve bir nevi avans ya da borç olarak ödüyor. Burada bir sakınca yok.
Ancak işçiye ileride hak edeceği düşünülen tazminatın ödenmesi durumu biraz farklı. Kıdem tazminatı sadece iş sözleşmesinin sona ermesiyle ortaya çıktığı için eğer çalışırken bir ödeme yapılırsa bunun adına 'kıdem tazminatı' demek doğru olmaz.
Zaten tazminat son maaştan ve işten ayrıldığı zamana kadar olan süre için hesaplanıyor. O yüzden işvereniniz size maaşınızdan kesilmek üzere avans ya da borç para verebilir. Ancak tazminat adı altında ödeme yapamaz. Bunun için işten çıkışınızın verilmesi gerekiyor.
ENGELLİYE ERKEN EMEKLİLİK
Ben engelli bir çalışanım. Yaklaşık 10 yıldır çalışıyorum. Engelliler için erken emeklilik imkanından nasıl faydalanabilirim? Yol gösterir misiniz? Musa ÇAKIR
Engeli bulunanların normal çalışanlardan daha önce emekli olabilme imkanı var.
Engelli durumundan emekli olabilmek için en az yüzde 40 oranında engelinizin olması ve bunu vergi indirimi alarak hastane raporu ile belgelemeniz şarttır. Emeklilik hesaplamalarında engel oranı, sigorta başlangıç tarihi ve prim gün sayısı dikkate alınmaktadır. Bunun için işyerinden alacağınız ve çalıştığınızı gösterir belge ile en yakın Vergi Dairesi'ne müracaat edin. Onlar sizi hastaneye sevk edeceklerdir. Hastanenin vereceği rapora göre emeklilik imkanınız ortaya çıkar. İşe ilk girdiğiniz tarihe göre de emekli olursunuz. Bu durumda yaş şartı ortada kalkıyor.
2 OCAK ÖNEMLİ TARİH
Döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedeller iki yıllık süre için taraflarca Türk lirası olarak yeniden belirlenirken mutabakata varılamazsa, 2 Ocak 2018'den önce akdedilen sözleşmelerdeki döviz bedelinin Türk lirasına çevrilmesinde, 2 Ocak'taki Merkez Bankası efektif satış kuru esas alınacak.
Taraflar anlaşırsa, farklı bedeller üzerinden de Türk lirasına geçiş yapabilecek. Yeni belirlenen bedeller, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) tüketici fiyat endeksindeki (TÜFE) artışına göre belirlenecek. Belirlenen Türk parası cinsinden kira bedeli belirtilen iki yıllık sürenin sonuna kadar geçerli olacak.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
1994 yılının Ocak ayında sigortalı oldum. Hiç ara vermeden çalışıyorum. 7 bin günden fazla primim birikti. 1970 doğumluyum.
Ne zaman emekli olurum. Yusuf SEZAİ
25 yıl 54 yaş ve 5675 gün şartlarınız var. Yılınız 2019'da dolacak. Priminiz tamamlanmış. Yaşınızın dolacağı 2024 yılında doğum gününüzde emeklilik hakkınızı alacaksınız.
