Part-time çalışana emeklilik fırsatı

01.06.1999 tarihinden sigorta girişim var. 1978 doğum tarihim. 5 yıl diyanette ücretli öğretmenlik yaptım ama sigortam 13-14 gün yattı. 3 çocuk dünyaya getirdim. Birinde diyanette yarım sigortalıydım. Sigorta başlangıç tarihimden sonrası 5 yılda yurt dışında bulundum.
Emeklilik prim günüm ve yaşım nedir? Ücretli bir öğretmen devlete dava açarak eksik sigortasını tamamlamış. Ben de davam aşsam, bir zaman aşımı var mı? Ferhan KEVEN
Part-time çalışanların eksik günlerini tamamlamalarıyla ilgili 6111 sayılı yasa ile bir düzenleme yapıldı. Buna göre 5510 sayılı yasanın 41. maddesinin i bendi değiştirildi.
Buna göre 2011 yılından sonraki dönemlerde eksik yatan günleri borçlanarak, 30 güne tamamlamanız mümkün olacaktır. Çocuklar sigortadan sonra doğmuşlarsa ve o dönemde çalışmıyorsanız bu süreleri de borçlanarak 2160 gün kazanabilirsiniz. Yurt dışında kalınan süreleri de borçlanmak mümkün. Bütün bu borçlanmalarla en az 3600 gün biriktirip 58 yaşında emekli olabilirsiniz. Ya da 5975 günle 56 yaşında emekli olabilirsiniz.
TÜM KAZANÇLAR ÖNEMLİ
1966 doğumluyum. Şu anda Almanya'da yaşamaktayım. Emekliliğe başvuru yapmadım ama 5553 gün yurt dışı borçlanması yaptım. Son 3.5 yılda ne yapmalıyım ki emekli aylığım yüksek olsun? Askerlik borçlanması da yaptım. Sigorta giriş tarihim Nisan 1991. Mehmet BAŞTOSUN
Son 3.5 yılda bir şey yapmanıza gerek yok. Tüm kazançlarınız ve borçlandığınız miktarlara göre hesaplama yapılıyor. Son 3.5 yılda yüksekten yatırsanız bile yine de önceki kazançlarınız da maaşı etkileyecek. Bu yüzden son 3.5 yılda çok yüksek prim yatırmaya gerek bulunmuyor.
Yatırdığınız yüksek parayı emekli maaşındaki artışla karşılamanız yıllar sürebilir. Emekli maaşını artıran ana unsur tüm kazançlarınızın yüksek olması.
Özellikle 2000 yılı öncesi kazançlarınız yüksek ise maaş da artıyor. Çünkü bu dönemde aylık bağlama oranı daha yüksek uygulanıyor.
ANNE ADAYI FAZLA ÇALIŞMAZ
Özel sektörde çalışan hamile bir mühendisim. 08.00-18.00 saatleri arası, haftada 5 gün çalışıyorum. Öğle aram 1 saat. Şirketime günde 7.5 saatten fazla çalışmamın yasak olduğunu söylediğimde, haftalık 45 saati doldurmam gerektiğini, bu yüzden 7.5 saat çalışırsam cumartesi günü de işe gelmem gerektiğini söylediler. Bu uygulama doğru mudur? (İsmi saklı)
Öncelikle belirtelim anne adayı çalışanlar 7.5 saatte fazla çalıştırılamıyor. Şimdi detaylara bakalım. Eğer sözleşmenizde cumartesi pazar çalışılmayacağı varsa yani iş gününüz haftada 5 gün ise haftalık çalışma süreniz 40 saat olacaktır. O yüzden 45 saati doldurmanız gerekmez. Ancak anlaşmanız haftada 6 gün çalışıp bir gün izin şeklindeyse bu kez haftada 45 saat çalışmanız gerekecektir.
Ancak günlük çalışma süreniz 7.5 saati geçemeyecektir. Dolayısıyla sizin 45 saati doldurmamanız durumunda sizin ücretinizden kesinti yapılamaz.
Fazla çalışma yönetmeliğinin 8. maddesine göre gebe, yeni doğum yapmış ve çocuk emziren işçilere fazla çalışma yaptırılamaz.
Yine gebe ve emziren kadınların çalışma şartlarıyla ilgili yönetmeliğin 9. maddesi "gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz" demektedir. Dolayısıyla sizin 7.5 saatten fazla çalışma yapmanız yasalara aykırıdır. Durumu hemen alo 170'e bildirmelisiniz.
YAŞI BEKLEYECEKSİNİZ
Doğum tarihim 25.01.1974. İlk işe giriş tarihim 10.07.1987. Sigorta prim günüm 9837. Habip EROL
İşe giriş tarihinize göre 25 yıl 50 yaş ve 5375 gün şartlarınız var. Prim tamam, yıl tamam yaşınız dolunca yani 25.01.2024 tarihinde emekli olursunuz.
AYDA 1.151 LİRA
Doğum tarihim 27.09.1961. İlk işe giriş tarihim 21.06.2001. Şu an toplam 309 günüm var. Yurtdışı borçlanma gün sayım ise 2948. Borçlanma miktarı ne kadar tutar? Mehmet OĞUZ
Bu tür borçlanmalarda ödeyeceğiniz parayı siz belirliyorsunuz.
Doğum ve askerlik borçlanmasında eğer en alt seviyeden öderseniz brüt asgari ücretin yüzde 32'sini ödeniyor.
Yurtdışı borçlanmasında bu rakam 1 Ağustos'tan sonra yüzde 45 olarak uygulanacak.
Buna göre en düşük miktar aylık 1.151 lira oldu. Üst miktar ise bunun 7.5 katı. Bu ikisi arasında bir rakam belirleyip ödeyebilirsiniz.
10 AY BORÇLAN 1 YIL KAZAN
05.07.1995 sigorta giriş tarihim. Mart 1972 doğumluyum. Askerliğim Şubat 1992'de başladı, 15 ay yaptım. Ne kadar askerlik borçlanmalıyım? Uğur KARAMAN
25 yıl 55 yaş ve 5750 gün şartlarınız bulunuyor. Ancak askerlik sigortadan önce olduğu için borçlanma şansınız var.
Buna göre 10 aylık bir askerlik borçlanması ile bir yıl önce emekli olabilir ve yaş şartınızı 54 yapabilirsiniz. Böylece bir yıl fazla emekli maaşı alırsınız.