Sosyal yardımlar işçinin ve işverenin yanında

Hükümetin virüsün etkilerini silmek için sağladığı destek ve krediler hem işvereni hem de işçiyi koruyor. Kısa çalışmadan nakdi yardıma kadar birçok destek hayatımızda

■ 20 Mart 2020'de kızım işten çıkarıldı. İşsizlik şartları tutmuyor. Torba yasada bir kolaylık var mı? Mustafa AYDOĞDU

15 Mart 2020 sonrası ücretsiz izine çıkartılan ve işsizlik maaşı alamayan vatandaşlara günlük 39.24 TL olmak üzere ödenek bağlanacak. Bunun için ücretsiz izine ayrılınmışsa SGK'nın internet sitesindeki "https://uyg.sgk. gov.tr/ısverensistemi" adresinden işveren tarafından başvuru yapılması gerekiyor. Çıkartılan yönetmeliğe göre 15/03/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusuna rağmen bu ödeneğe hak kazanamayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, ayrıca başvuru yapmalarına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından re'sen ödenecek. Yine aynı yönetmelikte 15/03/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, "https://esube.iskur.gov. tr/" internet adresinden veya e-devletten başvurmalarıyla gerçekleşecek. Kızınız eğer işsizlik ödeneği için başvurmamışsa bu yolla ödenekten yararlanabilir.

MAAŞI TAM ÖDENİR
■ Eşim güvenlik görevlisi. Hafta sonu sokağa çıkma yasağı olduğu için çalıştığı AVM asgari ücretinin aylık 8 gününü maaşından keseceğini söylemiş. Böyle bir hakları var mı? Ayşe REÇPER

İş Kanunu'nun 25. maddesinde zorlayıcı sebepler sayılırken bir haftalık süreden bahsediliyor. Zorlayıcı sebep, ki buna sokağa çıkma yasağı da dahil, bir haftadan uzun sürerse bir haftaya kadar olan kısımda yarım ücret ödeniyor. Bir haftadan sonra ise işçiyi işten çıkartma hakkı doğuyor ama şu anda bu 3 ay süreyle yasak. Ancak bir haftadan daha az süren zorlayıcı sebeplerde yani sokağa çıkma yasağında işçinin maaşı kesilemiyor. Dolayısıyla burada 65 yaşın üstündekilere 1 haftadan fazla sokağa çıkma yasağı getirildi. Eğer eşiniz 65 yaşının üzerindeyse 1 haftalık ücretinin yarısı ödenir. Değilse 4 günlük sokağa çıkma yasağında ücreti tam ödenmelidir. Bu durum da İş Kanunu'nun 40. Maddesinde düzenlenmiştir.

GELİRİ OLMAYANA 1000 TL
■ Terziyim, günlük çalışma yapıyordum. Ancak işyerimiz kapalı olduğu için gelirimiz yok oldu. Ne yapmalıyız? Emirhan ÇINAR
Sizin gibi günlük çalışan ve işyeri kapanan arkadaşlarımız için sosyal yardımlarda üçüncü faz açıldı. Oraya e-devletten başvurabilirsiniz. Ayrıca işyeri sahibiniz kısa çalışma ödeneği için de başvurabilir. Ya da ücretsiz izin başvurusu yapıp ödenek de alabilirsiniz. Üçüncü faz destek başvurularında zaten gelir gider durumunuza bakılıyor ve ona göre ödenek size aktarılıyor.

EMEKLİNİN KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
■ Emekli çalışanlar kısa çalışma ödeneği alamıyormuş. Bu doğru mu? (İsmi saklı)
Kısa çalışma ödeneği ve işsizlik maaşı için prim şartları sayılırken 'işsizlik sigorta pirimi'nin ödenmiş olması isteniyor. Emekli olduktan sonra çalışanlar için ödenen primler kısa vadeli sigorta kollarından olan primler. Yani sadece iş kazası ve meslek hastalığı için prim ödeniyor. Bu yüzden emekli çalışanların işsizlik maaşı alma hakları olmadığı gibi, kısa çalışma ödeneği de alamıyorlar.

İKİNCİ ÖDEME ALINIR MI?
■ Bize devletimiz geçen ay 1000 TL destek ödemesini yaptı. Şimdi bu ay için tekrar e-devletten başvuru yapabilir miyiz? Musa KOÇ
Nakdi destek paketinde daha önce 2.1 milyon aileye bu para ödenmişti. Ardından 2.3 milyon aile daha bu paraları aldı. Bu ödemeler bakanlığın elindeki sosyal yardım alanlarla ilgili listeden yapıldı. Üçüncü faz ödemelerde ise başvuru şartı getirildi. Bu başvurular da e-devletten yapılıyor. Ancak daha önce bu parayı almış olanlara ve düzenli bir ücret geliri olanlara bu paraların ödenmeyeceği açıklandı. Bu yüzden sizin başvurunuz reddedilecektir.

5 BİN LİRA VE ALTI GELİR
■ Kamu bankalarının verdiği 6 ay ödemesiz krediden nasıl faydalanabiliriz? Hüseyin KARACA
Üç kamu bankası 6 ay ödemesiz 10 bin liraya kadar ve 0.49 faizli kredi başvurularını halen almaya devam ediyor. 3 milyondan fazla vatandaşımız da bu kredilerden faydalandı. Siz de bankaların internet sitelerinden ya da mobil uygulamalarından başvurunuzu yapabilirsiniz. Burada hane gelirinin 5 bin lira ve altında olması isteniyor. Yine asgari ücretliler, emekliler buraya başvurabiliyorlar. Banka gerekli incelemeyi yaptıktan sonra ödemeyi gerçekleştiriyor.

İŞVEREN BAŞVURU YAPIYOR
■ Benim çalıştığım işyerim bir süredir kapalı. Kısa çalışma ödeneği için nereye başvurmam gerekiyor? Yeşim KARA
Kısa çalışma ödeneği için başvurular İŞKUR'a yapılıyor. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta bu başvuruları çalışanlar değil, işyeri yapıyor. O yüzden sizin başvuru yapmanıza gerek yok. İşyeriniz gerekli evraklarla İŞKUR'a başvurarak sizin ya da diğer çalışanlar için kısa çalışma ödeneği talep edebilir.