18 yaş altı sigortaya dikkat!

■ İlk işe başladığımda ben 17 yaşımdaydım.
Ancak benim sigorta girişim yapıldı ve primlerim düzenli olarak yatırıldı.
Şimdi emeklilik hesabı yaptırırken bu bir yılın geçerli sayılmayacağı söyleniyor.
Böyle bir durum var mı/ bir yıllık çalışmam boşa mı gidecek? Mehmet Yiğit ARSLAN

Özellikle 2000 yılı öncesinde sigortalı olan birçok vatandaşımız ilk çalışma hayatına 18 yaşın altında başlamış durumdalar.
Yasalarımıza baktığımızda bunda bir sakınca bulunmuyor. Çünkü o yıllarda asgari ücret bile 16 yaşından küçükler ve büyükler olmak üzere iki farklı şekilde belirleniyordu.
Burada dikkat edilmesi gereken tek husus 18 yaş altındaki çalışmaların uzun vadeli sigorta kollarından olup olmadığı. Yani eğer siz 18 yaş altında çıraklık ya da staj sigortası yaptırmışsanız zaten bu primler emeklilik hesabında kullanılamıyor. Ya da ilk sigortalı olduğunuz tarih emeklilik hesabında işe başlangıç olarak kabul edilmiyor.
Ancak 18 yaşından önce uzun vadeli sigorta kollarından prim yatırılarak başlamışsanız çalışma hayatına o zaman bu primler geçerli sayılıyor. 5510 sayılı Kanuna baktığımızda, 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık sürelerinin 18 yaşını doldurdukları tarihte başlayacağı hükmü bulunuyor. Bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, sadece prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil ediliyor. Yani sizin 18 yaşından önceki çalışmalarınız prim olarak emeklilik hesabında kullanılıyor.
Ancak erkekler için 25, kadınlar için 20 yıl olan sigortalılık süresi hesabı 18 yaşın dolduğu tarihten sonra başlıyor.
Okuyucumuzun sorusunda olduğu gibi 1 yıllık primler emeklilik hesabında kullanılacak.
Ancak 25 yıl hesabı 18 yaşından sonra yapılacak.

BAĞ-KUR FARKLI
Ancak kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar yani Bağ-Kur kapsamında olanlar ile devlet memuru olan sigortalılardan bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmaz ve 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınır.

ÇOCUKLARI SİGORTALI YAPMAK
Bu arada birçok anne baba çocuklarını sigortalı gösterip erken emeklilik sağlanacağını düşünüyor. Burada da dikkat edilmesi gereken konular var.
Emeklilik şartları ve maaş hesaplaması 2000 öncesi, 2000- 2008 arası ve 2008 sonrası olmak üzere üç ayrı döneme göre değişiyor.
Özellikle 2000 öncesinde küçük yaşta sigortalı gösterilenler bugün erken yaşta emekli olabiliyor. 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 tarihinden önce sigorta girişi yapılan kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurmaları ve en az 7000 prim günüyle SSK'dan emekli olabilirler. Bu dönemde çalışmaya başladığında 18 yaşın altında olan kişiler prim günü ve yaşı doldurduklarında emekli aylığı bağlatabilecekler.
30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı çalışmaya başlayanlar 4/a statüsünde 7200 prim gününü; 4/b ve 4/c statüsünde ise 9000 prim gününü doldurdukları tarihe göre belirlenen kademeli yaşa tabi olacaklar.
Dolayısıyla primlerini ne kadar geç doldururlarsa yaş şartı da o kadar yükseliyor.
Dolayısıyla şimdi çocukları erkenden sigortalı göstermenin önceki dönemler gibi erken emeklilik imkanı sağlamayacağı görünüyor.

FİİLİ ÇALIŞMA YOKSA...
Burada gerek çocuklar gerekse büyükler için önemli bir konuyu da hatırlatalım.
Bir yerde sigortalı gösterilmek SGK açısından geçerli olmuyor.
Burada bir hizmet akdiyle primler ödenerek fiili çalışma yapılması da gerekiyor.
Yani hatır sigortaları tespit edildiğinde iptal ediliyor ve ödenen paralar da yanıyor.
Hatta bu şekilde emekli olunsa bile verilen emekli maaşları faiziyle geri alınıyor.
Bu işlemleri yapan işverenler açısından da idari ve cezai işlemler yapılıyor.