Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili oluşturulan çalışma grubu çok sayıda alternatif üzerinde değerlendirmelerini devam ettiriyor. 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olan primini ve yılını tamamlayanlar EYT kapsamında bulunuyor. Ancak bu şartı yerine getiremeyen de çok sayıda vatandaş var. Yani 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamasına rağmen henüz yılını doldurmayanlar ( erkekler için 25 kadınlar için 20 yıl) bulunuyor.
Bu noktada kadınlar açısından yıl problemi kalmazken 1998 ve sonrasında sigortalı olanlar için yıl şartı 2023'de dolacak. Bunun dışında henüz primini de doldurmayan çok sayıda sigortalı bulunuyor. Yasa ile getirilen 5000 ile 5975 gün şartı işe giriş tarihine göre belirleniyor. Ancak primi bu sayılara ulaşmayanlar da var. Ayrıca farklı kurumlarda çalışan ve prim ödeyenler için de son 3.5 yıl kuralına göre yeniden şartların belirlenmesi gerekiyor.
BORÇLANMA TALEPLERİ ARTIYOR
Bu arada birçok kesimden de yeni borçlanma talepleri geliyor. Şu anki mevzuata göre borçlanma imkanı olmayanlar yasal değişikliğin içine kendilerinin de girmesini istiyor. İşte bu taleplerden bazıları şöyle: ● 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler, kendilerinin EYT'li sayılmasını talep ediyor. ● Staj sigortasıyla çalışma hayatına başlayanlar bu süreleri borçlanarak uzun vadeli sigorta kollarından saydırmak, işe başlangıç tarihlerini de geri çekmek istiyor. Bu talepler kabul görürse, stajını 8 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek. ● Yine geçmiş yıllarda vergi mükellefi olmalarına rağmen Bağ- Kur kaydı yaptırmayan sigortalılar da bu geçmiş günlerini borçlanarak tescil ettirmeyi talep ediyor. ● Sigortadan önce doğum yapan anneler de bu çocukları borçlanabilme ve prim kazanma hakkı talep ediyor. Böylece çok sayıda anne de EYT kapsamına girip, çıkarılacak düzenlemeyle emeklilik imkanına kavuşabilecek. ● Memur olmadan önce SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olarak çalışanlar bu tarihlerin başlangıç sayılmasını ve memuriyetten önce yaptıkları askerlik borçlanması ile işe giriş tarihlerinin SSK'lılarda olduğu gibi geri çekilmesini istiyor.
EKSİK PRİM NASIL TAMAMLANIYOR?
Mevzuatımızda eksik primlerin tamamlanması ya da daha az primle emeklilik için bazı imkanlar bulunuyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar bu imkanları kullanarak primlerini tamamlayabiliyor. İşte eksik primi tamamlamanın yolları... ● 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup EYT kapsamındaki vatandaşların 3600 günle yani 10 yıllık primle emekli olma imkanları bulunuyor. Eğer yeterli primi tamamlama imkanı yoksa 3600 gün de emeklilik için yeterli oluyor. ● Eksik primi olan erkek sigortalılar açısından askerlik borçlanması ile tamamlama imkanı da bulunuyor. Askerlik sigortadan önce yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de geri çekilerek ayrıca bir avantaj kazanılıyor. ● Primi eksik olan kadın sigortalılar için ise doğum borçlanması imkanı bulunuyor. Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuk için borçlanma yapılıp 2160 gün yani 6 yıllık prim kazanılıyor. ● Prim borcu olan günleri dondurulan Bağ-Kur'lular, bunları ihya sistemi ile yeniden kazanabiliyor. ● Çalışma imkanı bulamayan sigortalılar eksik primlerini isteğe bağlı sigorta yaptırarak tamamlayabiliyor. ● Primi eksik olan EYT'liler için bir başka imkan da hizmet tespit davası. Geçmişte sigortası yapılmış ancak primi eksik ya da hiç yatırılmamış olanlar ya da sigortasız çalıştırılanlar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırarak bu günlerini tescil ettirebilir, giriş tarihini geri çekebilir.
