Yeni dönem zamlı maaşların belli olmasıyla birlikte binlerce emekli adayı hesap yapmaya başladı. Emeklilik şartlarını yerine getirenler 'Ne zaman emekli olsam daha fazla maaş alırım' sorusunun yanıtını merak ediyor. Peki 2024 yılında emeklilik zamanı dolmasına rağmen 2025'i beklemek mi, yoksa hemen emekli olmak mı avantajlı? Hesap ortada. Güncelleme katsayısı farkı sebebiyle hangi yıl öne çıkıyor? İşte cevabı...
Milyonlarca emekli için temmuz ayında yapılan yüzde 24.73 oranındaki enflasyon artışının ardından yeni taban maaş da belirlenmiş oldu. 10 bin liradan 12.500 TL'ye çıkartılan taban maaş ile birlikte tüm aylıklar bu rakama seyyanen ödeme ile tamamlandı. Emeklilerle ilgili hesaplar yeniden yapılırken emekli maaşı hesaplama yöntemleri de milyonların gündeminden düşmüyor. Son günlerde herkes 2024'te mi yoksa 2025'de mi emekli olmasının kendisi için avantajlı olacağını merak ediyor.
BRÜT MAAŞLAR BELİRLİYOR
Emekli maaşını belirleyen en önemli parametre çalışırken ödenen SGK primleri oluyor. Yani SGK'ya bildirilen prime esas kazanç yani sizin brüt maaşınız ileride alınacak emekli maaşını da belirliyor. Bunun dışında çalışılan gün sayısı ve bu günlerin hangi dönemde olduğu da önemli. Çünkü üç ayrı dönemde hesaplanan emekli maaşında aylık bağlama oranları da değişiyor. Bu durumda 2000 yılı öncesinde çalışması daha çok olan ve yüksek prim yatıranlar daha avantajlı oluyor.
GÜNCELLEME ÖNEMLİ
Üç dönem (2000 öncesi, 2000- 20008 arası ve 2000 sonrası) için hesaplanan emekli maaşı daha sonra dilekçe verilen yıla göre güncelleniyor. Emekli maaşı hesaplandıktan sonra güncelleme yapılırken emeklilik dilekçesinin verildiği yıl önem kazanıyor. Çünkü güncelleme katsayısı hesaplanırken bir önceki yılın enflasyonu ve büyüme oranı dikkate alınıyor. Ayrıca o yıl yapılan Ocak ve Temmuz artışları da önemli. Yani dilekçe verilen yıl emekli zam oranları güncelleme katsayısından fazla ise o yıl dilekçe vermek büyük avantaj sağlıyor ve emekli maaşının daha yüksek olmasına sebep oluyor.
MAAŞ HESABINDA NELER KULLANILIYOR?
● Üç dönem için aylık bağlama oranları
● Önceki yılın güncelleme katsayısı
● Önceki yılın enflasyon oranı
● Önceki yıl büyümenin yüzde 30'u
● İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları
MAAŞ FARKI NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?
Çalışanlar açısından bakıldığında 2024 yılı ile 2025 yılı arasında emekli maaşı hesaplamaları farklılık gösteriyor. Maaş hesaplama formüllerine göre bir önceki yılın enflasyon ve büyüme rakamları ele alındığı için bu yıl dilekçe verenler için 2023 yılı dikkate alınırken gelecek yıl dilekçe verenler için 2024 yılı dikkate alınacak. Bakıldığında 2023 yılı enflasyonun 2024 yılı enflasyonundan yüksek olduğu ve büyüme farkının da bulunduğu görülüyor. Öte yandan 2024 yılı artışları da kümülatif olarak yüzde 86.6 olduğu için, bu da maaşı yükseltiyor. Ayrıca 2024 yılında dilekçe veren bir kişi bekleyerek maaş kaçırmamış da oluyor.
Buna göre 2024 yılında dilekçe veren bir sigortalının emekli maaşı şöyle hesaplanıyor:
- Üç dönem aylık bağlama oranı
- 2023 yılı güncelleme oranları ( 64.77+1.5/100+1)
- Yıllık enflasyon: Yüzde 64.77
- Büyüme oranın yüzde 30'u: 1.5
- Güncelleme katsayısı: 1.6627
- 2024 yılı enflasyon artışları
- Ocak ayı artışı: yüzde 49.25
- Temmuz ayı artışı: Yüzde 24.73
- Kümülatif artış: yüzde 86.6
Bu sigortalı bekleyip 2025 yılında dilekçe verirse hem 2024'deki maaşları kaçırmış olacak hem de yeni hesabı şöyle yapılacak:
- Üç dönem aylık bağlama oranları
- 2024 yılı güncelleme oranları
- Yıllık enflasyon : Yüzde 38 (Tahmin)
- Yıllık büyüme: Yüzde 4 (Tahmin)
- Güncelleme katsayısı: 1.3920 (Tahmin)
Görüldüğü gibi güncelleme katsayısı arasında fark sebebiyle 2025'de daha düşük maaş bağlanması söz konusu. Kullandığımız enflasyon oranları Merkez Bankası'nın yıl sonu tahminlerinden oluşuyor. Ancak her şartta 2024 yılı enflasyon ve büyüme oranının 2023'den daha düşük çıkacağı görülüyor. Bu yüzden de 2024 yılında emekli olmak 2025'e göre daha yüksek maaş bağlanacağı anlamına geliyor.
