Latife Hanım’ın hocası Kadiri Şeyhi

İzmir'deki tekkeleri ve mensuplarını araştırırken Basmane'deki Mısri dergahının son şeyhi Bedri Efendi'nin ikinci kuşaktan torunu Haydar Liver Bey'in ismini öğrendim.

Telefonla görüşmemizde dedesinin kabrinin Karşıyaka Soğukkuyu mezarlığında olduğunu söyledi. Bir gün kendisiyle buluşup mezarlığa gittik, kabri gösterdi. Kabir taşında "Mısri Dergahi şeyhi Bedri Efendi ruhuna fatiha, 1274-2.9.1927" yazıyor.

Etrafa bakınırken yanındaki bir kabrin taşında ise "İzmir ulemalarından Kadiri Dergahı Şeyhi Gözlüklü Hafız Ali ruhuna fatiha, 1282-17.1.1927" yazıyor.

Ben heyecanlandım, çünkü Kadirilikle alakalı yeterli bilgiye ulaşamamıştım. En eski ve yaygın tarikatlerden olan Kadiriliğin İzmir'de bulunmaması mümkün değildi.

Benim ilgimi fark eden Haydar Liver Bey sevindirici bir haber verdi. Muzaffer Tunçağ burada yatan zatın torunudur, dedi ve telefon numarasını verdi. Heyecanla birlikte sevincim arttı.

TORUNUN ANLATTIKLARI

Ali Muzaffer Tunçağ 2004-2009 senelerinde Konak Belediye Başkanlığı yapmıştı. Kendisi ile buluşup konuştum. Çok nazik ve kibar bir insan. Dedesinin fotoğrafını verdi, onun hakkında ne yazık ki fazla bilgiye sahip değil. Gözlüklü Ali Efendi genç yaşta ölen annesinden dedesi oluyor.

Muzaffer Bey, ailesinin geçmişini ve özelliklerini merak eden biri. Ancak bu ilgisi sonradan uyandığı için birçok ayrıntıyı öğrenme imkanı bulamamış.

Ali Efendi'nin dedeleri Üsküp Şardağ'dan göçüp gelmişler. Ali Efendi İzmir'de doğmuş (1865). Kabir taşında "İzmir ulemasından" dendiğine göre, yüksek din ilimleri tahsil ettiği anlaşılıyor. Sezai Hoca'dan önce Hatuniye Camisi'nin imamlığını yapmıştır.

Muzaffer Bey'in belirttiğine göre Ali Efendi, Atatürk'ün eşi Latife Hanım'ın (1898-1975) hocasıdır. Ona özel dersler verdiği anlaşılıyor. Latife Hanım Batı dilleri yanında Arapça ve Farsça bilirdi. O günlerde varlıklı aileler çocuklarına evlerinde özel ders aldırırdı. Ali Efendi'nin Latife Hanım'a Kur'an okumayı ve dini bilgileri öğrettiğini düşünebiliriz.

Bu da gösterir ki Ali Efendi, o günlerin İzmir eşrafından olan Uşşakızade ailesiyle yakınlık kuracak bir sosyal statüye sahipti. 29.01.1923 tarihinde kıyılan Mustafa Kemal'le Latife Hanım'ın dini nikahında bulunduğu da söylenir.

KADİRİ TEKKELERİ

Muzaffer Bey dedesinin şeyhlik yaptığı Kadiri tekkesinin, Emir Sultan Türbesinin arkasında olduğunu söyledi. Şimdi orada Yıldırım Kemal Bey İlkokulu bulunmaktadır. Şehabettin Ege, Eski İzmir'den Anılar kitabında, Kadiri şeyhi olan amcası Cemaleddin Efendi'nin tekkesinin Pazaryeri civarında olduğunu yazıyor. Bunun başka bir tekke olduğunu düşünüyorum.

Okuyucular ricam şu: Bu 2 tekke ve mensupları ile İzmir'de başka Kadiriler hakkında bilgisi olup da bana bildiren çıkarsa minnettar kalırım.