Yoksulluk ülkesi Gambiya neresi?

"İbrahim Betil Kitabı Bir İnsan Birkaç Hayat" adlı Rahime Sezgin'in hazırladığı eserden evvelce söz etmiştim. (Alfa yayın, 2018). Başarılı bir iş hayatından sonra kendini eğitim ve sosyal yardım faaliyetlerine veren İbrahim Betil, bu hizmetlerini Afrika'ya kadar uzatmıştır. Şöyle anlatır: "2011 Eylül ayında, Afrikalı iki adam ellerindeki adresle Eminönü'nde Toplum Gönüllüleri Vakfına (TOG) geldiler. İbrahim Betil meramlarını anlamak için onları dinlemeye koyuldu. Ortak dil İngilizceydi...

Misafirler Gambiya'dan gelmişti.
Ülkelerinde kadının gelişimi ve çocuk bakımıyla ilgili bir sivil toplum kuruluşunda çalışan bu iki adamın amacı internette karşılaştıkları TOG'la kendi ülkelerinde işbirliği yapmaktı. İbrahim Betil'in hayatında seyahatler hiç eksik olmamıştı.
Her fırsatta farklı vesilelerle birçok ülkeye seyahat etmişti. Fakat bu iki Afrikalının bahsettiği Gambiya'nın haritadaki yerini dahi bilmiyordu.

YOKSULLUK DİZ BOYU

Afrika'nın en küçük ülkesi olan Müslüman Gambiya, uzun süre İngilizlerin sömürgesiydi. 18 ve 19. yüzyıldaki köle ticareti sırasında 3 milyona yakın kişi bu bölgelerden Amerika kıtasına köle olarak götürülmüştü. Gambiya, 1967 yılında bağımsızlığını kazandı.

Birleşmiş Milletler raporuna göre en az gelişmiş ülkeler arasında yer alan Gambiya 2015 yılı Kalkınma Endeksi sıralamasında da 188 ülke arasından 175'inci sıradaydı. Büyük acıların, yoksulluğun yaşandığı ülkeden iki adam kalkıp gelmiş, Betil'den projeleri için destek istiyordu.
İbrahim Betil o güne kadar Türkiye'de faaliyet gösteren kurumların öncülüğünü üstlenmişti. İki misafiri arabasıyla akşam yemeği için Kavacık'ta evinin yakınındaki Güzelcehisar Restaurant'a götürdü.

Açık büfe yemekte misafirlere istediklerini alabileceklerini söyledi, onlar sadece pilav almayı tercih etti. Birçok yemeğin gözleri şenlendirdiği açık büfe onlara cazip gelmemişti. Gambiya'da besin olarak tüm halk gibi onlar da sadece bir öğün pilav yiyebiliyordu. Bu alışkanlıklarını o akşam da bozmadılar.

DÜNYA BİZİM

Misafirler Gambiya'da, çocukların yüzde 40'ının henüz beş yaşına gelmeden temiz suya erişemediği için öldüğünü, eğitimin gelişemediğini ve insanların yeterli besine ulaşamadığını ayrıntılarıyla anlattı. Betil bu konuyu gündemine aldı ve çevresine de anlattı: "Türkiye'de bu kadar insanın yardıma ihtiyacı varken neden Gambiya?" diye soranlara İbrahim Betil'in verdiği cevap netti: "Eğer uçakla 8 saat ötedeki insanlar Türkiye'dekilere göre büyük bir açlık içindeyse bunu görmezden gelemem. Gambiya'da büyük bir yoksulluk var. Yılda bir kez aileleriyle birlikte et yiyebildikleri ve günde bir öğün pirinçle beslenebildikleri için şükreden insanların yaşadığı bir ülkeden söz ediyoruz. "

Bir süre sonra Betil atlayıp uçağa Gambiya'ya gitti. "Sen de Gel" diye bir dernek marifetiyle orada birçok kuyu açtırdı, insanlar temiz suya kavuştu. Daha sonra Senegal'e uzandı, aynı hizmetleri orada da verdi. "Gambiya'daki yoksulluğu Türkiye'dekiyle kıyaslamak asla mümkün değil. Türkiye'de hiç olmazsa kapının önüne sebze ekersin büyür, ama orada gıdaya ulaşım yok" diyor.