Türk kadını özgür mü?

Yasalara baktığımız zaman Türk kadınının erkeklerle eşit haklara sahip olduğunu söyleyebiliriz. Seçme ve seçilme hakkı var, evlenme ve boşanma hakkı var, çocuklarının velayetini alma hakkı var, çalışma hakkı var vs...
Peki, Türk kadının özgür olduğunu söyleyebilir miyiz?
Önce cinsellik konusunu ele alalım. Türkiye'de kadınların evlenmeden önce cinsel ilişkiye girmesine izin verilmez. İslam ve kadın üzerine yaptığı araştırmalarıyla tanınan Deniz Kandiyoti, "Türkiye'de kadın cinselliğinin bireysel değil kolektif denetime tabi" olduğunu söyler. Yani kadın cinselliği, anne-babalar, kardeşler, yakın ve uzak akrabalar ve hatta komşular tarafından denetlenir. Kız çocuklara "cinselliklerini denetleme" işinin kendilerine ait olmadığı fikri ergenlikten itibaren zihinlerine iyice yerleştirilir. Evlilik ve eş seçimi de buna dahildir.

AİLENİN ONAYI
Eskiden "eşini seçmek" kadına düşmezdi, şimdi de öyle. Her ne kadar kızlar flört etme imkanına sahip olsalar, evlenecekleri kişiyi kendileri seçmeye kalkışsalar da, onlar için uygun bir eşin bulunması temelde ailesinin sorumluluğundadır. Aile onay vermezse, kız istediği kadar yanıp tutuşsun, aşkından divane olsun o evlilik gerçekleşmez, gerçekleşirse de sonu pek hayırlı olmaz. Ya kız ailesi tarafından reddedilir ya da aile tarafından ölüme gönderilir.
Ayrıca muhafazakar anlayışımız aşka, romantizme de sıcak bakmaz. Bu konuları romanlara veya filmlere bırakır ve kadın-erkek arasında olabilecek duygusal bağın evlilik sonrasında gelişmesini onaylar.
Daha ileriye gidersek dindar kesim, aile ortamında eşlerin birbirlerine ilgi göstermesini de onaylamaz, yatak odasının dışında yakınlığa çok az fırsat verir.
Karı-koca ilişkisinin göreve dayalı ve mesafeli olmasını teşvik ederken, duygusal yakınlığın ve bunu göstermenin ancak çocuklarla olan ilişkilerde olmasını uygun görür vs.

İFFET VE ŞEREF
Deniz Kandiyoti, evlilik öncesi ve sonrası kadın cinselliği üzerindeki toplu denetimin başlıca nedeninin, "kadının cinsel iffeti ile aile ya da sülalenin şerefi arasında kurulan bağlantı" olduğunu söyler. Bu yüzden kadınlara, herhangi bir yanlış davranışları nedeniyle bütün bir topluluğa, sülaleye ya da aileye utanç ya da şerefsizlik getirecekleri söylenir. Omuzlarına "muazzam olumsuz bir güç" yüklenir. Bu yüzden kadınlar, "eve kapatılma ve örtünme, kamusal alana giriş ve hareketlerinin sınırlandırılması" gibi katı dışsal bakılar altında yaşarlar.
Dolayısıyla Türkiye'de yaşayan kadınların "kurtulmuş" fakat "özgürleşmemiz" olduğunu söyleyebiliriz.