Kadınlara oy hakkı
Hep denir ya "Türk kadını seçme ve seçilme hakkını en erken elde eden ülkelerden biridir." Doğrudur bazı Avrupa ülkelerinden daha önce parlamentoda olduk. Seçimlerde oy kullandık. Ama kadınların parlamentoda girmesi 1893'lere dayanıyor. Sırayla bakalım bizden önce nerelerde ne olmuş?
* 1893' de Yeni Zelanda'da kadınlara seçme hakkı tanındı. Seçilme hakkı 1928'de verildi. Yasa tüm ırktan kadınları kapsadı.
* 1895'te İngiltere'nin kolonisi olan Güney Avustralya'da kadınların seçme ve seçilme hakları kabul edildi.
* 1902'de bağımsız Avustralya'da kadınlar seçme hakkı kazandı.
* 1906'da Finlandiya kadın vatandaşlarına seçme ve seçilme hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu. Finlandiya dünyada ilk kadın milletvekillerinin meclise girdiği ülke unvanını da taşır. 1907'de 17 kadın parlamentoya girdi.
* 1913'te Norveç'te, 1915'te Danimarka ve o zaman Danimarka'ya bağlı olan İzlanda'da kadınlara oy hakkı tanındı.
* 1917'de Kanada'da Quebec bölgesi hariç kadınlara seçme hakkı aldı. 1920'de seçilme hakkı tanındı. Quebek bölgesinde ise bu haklar 1940'da verildi.
AVRUPA ÜLKELERİ
* 1918'de İngiltere'de 30 yaşın üstünde ve üniversite diploması alan kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı. Aynı tarihte 21 yaşın üstündeki erkeklere tüm kısıtlamalar kaldırıldı. Kadınlar için bu kısıtlamaların kalktığı tarih 1928.
* 1918'de Almanya da kadınlarına bu hakkı tanıdı. Ancak Hitler iş başına geline 1933'te seçilme hakkını geri aldı. Aynı durum Portekizli kadınların da başına geliyor. Cumhuriyet ile kazandıkları hakkı 1926'da Salazar diktatörlüğünde kaybediyorlar.
* 1919'da sıra İsveç'e geliyor. 1921'de de parlamentoya giriyorlar.
* 1920'de ABD'deki tüm eyaletlerde kadınlara siyasi haklar tanındı.
* 1925'te belediye seçimlerinde oy kullanmaya başlayan İtalyan kadınları genel seçimlere katılma hakkını 1945'de elde ettiler.
* 1930'da Türk kadınları yerel seçimlerde seçme hakkını kazandı. 1933'te muhtar seçme ve köy heyetine katılma, 1934'te milletvekili seçme ve seçilme hakkını aldı. 1935'te yapılan seçimlerde meclis'e 17 kadın girdi. 1936 ara seçiminde bu sayı 18'e çıktı.
BİZDEN SONRA
* 1934'de Brezilya'da, 1937'de Filipinler'de, 1946'da Arjantin ve Meksika'da, 1945'te de Japonya'da kadınlar oy hakkına kavuştu.
* 1944 yılında Fransa ve Belçika'da kadınlara seçme ve seçilme hakkı verdi.
* 1949'da Çin, 1950'de Hindistan, 1952'de Yunanistan, 1958'de Uganda, 1961'de Ruanda, 1963'te İran ve Afganistan bu hakkı tanıdı.
* 1971'de İsviçreli kadınlar seçme ve seçilmeye başladılar. 1976'da Portekizli kadınlar yeniden bu hakkı elde etti. 1980'de Irak, 1984'de Lichtenstein'de de oy hakkı kadınlara tanındı.
* 1994'de Güney Afrika'daki siyah ırktan kadınlara bu hak verildi. Beyaz ırk 1930'da Hint ırkı ise 1984'te bu hakkı elde etmişti.
* 2005'te de Kuveyt'teki kadınlar seçme ve seçilme hakkına kavuştu.
* 2011'de Suudi Arabistan'da kadınlar seçme ve seçilme hakkını kazandı. Ama henüz kullanmadılar.
* 1893' de Yeni Zelanda'da kadınlara seçme hakkı tanındı. Seçilme hakkı 1928'de verildi. Yasa tüm ırktan kadınları kapsadı.
* 1895'te İngiltere'nin kolonisi olan Güney Avustralya'da kadınların seçme ve seçilme hakları kabul edildi.
* 1902'de bağımsız Avustralya'da kadınlar seçme hakkı kazandı.
* 1906'da Finlandiya kadın vatandaşlarına seçme ve seçilme hakkı tanıyan ilk Avrupa ülkesi oldu. Finlandiya dünyada ilk kadın milletvekillerinin meclise girdiği ülke unvanını da taşır. 1907'de 17 kadın parlamentoya girdi.
* 1913'te Norveç'te, 1915'te Danimarka ve o zaman Danimarka'ya bağlı olan İzlanda'da kadınlara oy hakkı tanındı.
* 1917'de Kanada'da Quebec bölgesi hariç kadınlara seçme hakkı aldı. 1920'de seçilme hakkı tanındı. Quebek bölgesinde ise bu haklar 1940'da verildi.
AVRUPA ÜLKELERİ
* 1918'de İngiltere'de 30 yaşın üstünde ve üniversite diploması alan kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı. Aynı tarihte 21 yaşın üstündeki erkeklere tüm kısıtlamalar kaldırıldı. Kadınlar için bu kısıtlamaların kalktığı tarih 1928.
* 1918'de Almanya da kadınlarına bu hakkı tanıdı. Ancak Hitler iş başına geline 1933'te seçilme hakkını geri aldı. Aynı durum Portekizli kadınların da başına geliyor. Cumhuriyet ile kazandıkları hakkı 1926'da Salazar diktatörlüğünde kaybediyorlar.
* 1919'da sıra İsveç'e geliyor. 1921'de de parlamentoya giriyorlar.
* 1920'de ABD'deki tüm eyaletlerde kadınlara siyasi haklar tanındı.
* 1925'te belediye seçimlerinde oy kullanmaya başlayan İtalyan kadınları genel seçimlere katılma hakkını 1945'de elde ettiler.
* 1930'da Türk kadınları yerel seçimlerde seçme hakkını kazandı. 1933'te muhtar seçme ve köy heyetine katılma, 1934'te milletvekili seçme ve seçilme hakkını aldı. 1935'te yapılan seçimlerde meclis'e 17 kadın girdi. 1936 ara seçiminde bu sayı 18'e çıktı.
BİZDEN SONRA
* 1934'de Brezilya'da, 1937'de Filipinler'de, 1946'da Arjantin ve Meksika'da, 1945'te de Japonya'da kadınlar oy hakkına kavuştu.
* 1944 yılında Fransa ve Belçika'da kadınlara seçme ve seçilme hakkı verdi.
* 1949'da Çin, 1950'de Hindistan, 1952'de Yunanistan, 1958'de Uganda, 1961'de Ruanda, 1963'te İran ve Afganistan bu hakkı tanıdı.
* 1971'de İsviçreli kadınlar seçme ve seçilmeye başladılar. 1976'da Portekizli kadınlar yeniden bu hakkı elde etti. 1980'de Irak, 1984'de Lichtenstein'de de oy hakkı kadınlara tanındı.
* 1994'de Güney Afrika'daki siyah ırktan kadınlara bu hak verildi. Beyaz ırk 1930'da Hint ırkı ise 1984'te bu hakkı elde etmişti.
* 2005'te de Kuveyt'teki kadınlar seçme ve seçilme hakkına kavuştu.
* 2011'de Suudi Arabistan'da kadınlar seçme ve seçilme hakkını kazandı. Ama henüz kullanmadılar.
Yasal Uyarı: Yayınlanan köşe yazısı/haberin tüm hakları Turkuvaz Medya Grubu’na aittir. Kaynak gösterilse veya habere aktif link verilse dahi köşe yazısı/haberin tamamı ya da bir bölümü kesinlikle kullanılamaz.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.
Ayrıntılar için lütfen tıklayın.