Yeni varyantlar yeni bir pandemi yaratır mı?

Şimdilik net bir ifade ile 'hayır' yanıtını verebiliriz. Ancak bugünlerde özellikle EG.5 ya da herkesin aşina olduğu ismi olan Eris varyanytı ile ilgili o kadar çok yayın var ki, sıradan bir okuyucunun bundan endişelenmemesi mümkün değil.
Eris, WHO (Dünya Sağlık Örgütü) uzmanlarınca yakından takip ediliyor.
Özellikle Uzak Doğu'da, Kore başta olmak üzere Amerika ve İngiltere'de vakaların tespit edilmesi ile temmuz ayından bu yana, 'gözlem altında varyant' ibareli kategoriden 'izlenmesi gereken varyant' kapsamında değerlendirilmeye başlanmıştı.

17 MİLYON KİŞİ HASTALANDI
Bilim insanlarının varyanttan kastı, virüsün yapısındaki çıkıntıların (spikeların) aminoasitlerindeki değişimler... Bu değişim, virüslere var olan bağışıklıktan kaçma gibi bazı yeni yetenekler kazandırıyor, bu da vaka sayılarında ciddi artışlar olarak karşımıza çıkıyor. Bilindiği gibi, SARS-CoV-2 pandemisi, Dünya genelinde 695 milyon kişiyi infekte edip 7 milyonunun da ölümüne yol açmıştı. Sadece ülkemizde 17 milyon kişi hastalığa maruz kalmış, 102 bin vatandaşımızı da kaybetmiştik.

NOBEL ÖDÜLÜ GETİRDİ
İnsanlık, bu pandemiyi, bizzat hastalığı geçirmesi ve geliştirilmesinde Türk Profesörler Uğur-Tülin Şahin olduğu için gurur duyduğumuz aşı sayesinde, pandemiye neden olan orijinal CoVid virüsüne karşı temel bağışıklığı kazanarak geride bırakmıştı.
Bu arada, m-RNA aşısının laboratuar çalışmalarında yer alan uzmanlardan Macaristan asıllı Katalin Kariko ve ABD'den Drew Weissman'ın bu yılki Nobel ödülünün sahibi olduklarını da hatırlatalım.

RADİKAL BİR FARKLILIK
Şimdilik, EG.5 (Eris)'in, daha hızlı yayıldığına ve ya daha ciddi hastalık tablosu oluşturduğuna dair kanıtlar bulunmuyor. Bilakis, ünlü Methodist Hastanesi'ndeki mikrobiyolog Dr. S.
Wesley Long gibi uzmanlar, Eris'ten değil Korona'nın daha önceki bir kolundan köken alan BA.2.86 varyantı gibi farklı suşlardan daha çok endişe duyuyor! Bu konuda araştırmalar yapan Scripps Research Translational Enstitüsünden Dr. Eric Topol da Dr. Long ile aynı fikirde ve BA.2.86'nın radikal bir farklılık içinde olduğunu ifade ediyor. Önümüzdeki haftalarda, Eris yerine BA.2.86'dan daha çok söz edilmesi muhtemel.

GRİP AŞISI OLUNMALI
An itibari ile Dünyada 100'e yakın ülkede XBB1.5 ve Arcturus (XBB1.16), 50 civarındaki ülkeden de EG.5 yani Eris vakaları için kayıtlar tutulmuş durumda. Ne yapabiliriz?
Öncelikle kendimizi kişisel hijyene dikkat ederek ve maske, mesafe önlemlerini alarak korumalıyız.
İkincisi, grip mevsimi kapıda olduğu için mutlaka grip aşımızı olmalıyız.
Grip sadece alerjisi olanlar, ilk üç ayında hamile olanlar ve altı aydan küçük bebeklerde önerilmiyor.
Henüz yeni varyantlara karşı bir aşılama söz konusu değil. Bazı uzmanlar son aşıdan bu yana altı aydan fazla zaman geçmişse bir doz daha yapılmasını öneriyor. Bu konuda Sağlık Bakanlığı açıklamaları yakından takip edilmeli. MHRS ya da e-nabız üzerinden de bilgi ya da randevu alınabilir.

GÜÇLÜ ORGANİZASYON
İnsanlık bu konuda çaresiz değil.
Nihayetinde, buna dair haberler hep gündeme gelecek, belki de Korona için de aynen gripte olduğu gibi, yeni varyantlar bağlamında insanlık her sene aşı olacak. Ulusal Sağlık organizasyonları ve Dünya Sağlık Örgütü gibi küresel kuruluşlar da yeni pandemilere hazır olmak için, organizasyonlarını daha da güçlü bir şekilde yeniden yapılandıracaklar.