Bu ülkedeki en önemli sorunlardan biri cinsiyet eşitsizliği. Ulusal veya uluslararası raporlar bu durumu gözler önüne seriyor. Rakamlar Türkiye'de cinsiyetler arasındaki uçurumun boyutlarını bize hep gösteriyor. Ayrıca günlük hayatın içinde bu eşitsizliği görüyoruz. Evlerde, okullarda, iş yerlerinde, sokakta, Meclis'te bu eşitsizliği yaşıyoruz. Bunun kalkmasıyla pek çok sorunu da kendiliğinden halletmiş olacağız. Demokrasiyi öğreneceğiz zira. İçselleştireceğiz.
Birçok kuruluşun gündeminde de bu konu var. Örneğin Sakıp Sabancı Uluslarararası Araştırma Ödülleri bu yıl "Türkiye'de Cinsiyet Eşitliği"ne verildi.
Geçtiğimiz hafta yapılan ödül töreninde bir konuşma yapan Sabancı Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, "Toplumsal cinsiyet eşitliği bir ülkenin kalkınmışlık düzeyinin önemli bir göstergesidir." diyerek bu konunun toplumun her kesimi tarafından sahiplenmesi ve benimsemesi gerektiğini söyledi.
SABANCI ÖDÜLLERİ
Bu yıl dokuzuncu kez verilen "Sakıp Sabancı Uluslararası Araştırma Ödülleri"nin bu yılki konusunun "Türkiye'de Cinsiyet Eşitliği" olarak belirlenmesinin temelinde bu eşitsizliği giderme çabaları yer alıyor. Ödül de bu konularda yaptığı yayınlar, araştırmalar ve analizler nedeniyle Deniz Kandiyoti'ye verildi.
Deniz Kandiyoti bu köşede görüşlerine yer verdiğim, kitaplarından alıntılar yaptığım bir isim. Halen Londra Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapan Kandiyoti, Üniversitenin Kalkınma Çalışmaları ile Tarımsal Dönüşüm ve Kalkınma bölümlerinde Emeritus Profesör. Yani emekli olmuş ama onursal titri olan bir profesör. Aynı zamanda Orta Asya bölümünün editörü.
University of Paris (Sorbonne) ve London School of Economics and Political Science'da eğitim alan Kandiyoti, 1969-1974 yılları arasında Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve 1974-1980 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmış.
DENİZ KANDİYOTİ
1997 yılında benim başucu kitaplarım arasında bulunan "Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar" adlı kitabını yayınlamış. "Kültürün Kırılımları: Modern Türkiye'nin Her Günü", "Orta Doğuyu Cinsiyetlendirmek" ve "Kadınlar, İslam ve Devlet" adlı kitapların da editörlüğünü yapmış. UNDP, UNESCO, OSCE, UNIFEM, DFID, British Council ve Dünya Bankası gibi uluslararası kurumlara danışmanlık yapan Kandiyoti, ödülünü alırken yaptığı konuşmada şu hususlara değindi:
. Bir zamanlar köle ticareti yaygındı ve bunu meşru kılmak için bilimsel kuramlar, dini ve yaradılış açıklamaları kullanıldı.
. Bugün de insanlar satılıyor ve bunların büyük çoğunluğunu kadınlar ve çocuklar oluşturuyor.
. Geçmişte olduğu gibi bugün de bilimsel ve dini kuramlarla yaradılış açıklamalarıyla durum meşru kılınmaya çalışılıyor.
. 21. yüzyıl koşullarında 'ataerkillik' kendini yeniden üretmekte zorlanan, çatırdayan bir yapı. Yönetim bilimi olarak yeniden hortlaması söz konusu. Ancak edilgen ve itaatkar kuşaklar üretmeyen yeni nesil buna 'hayır' diyor. Kısacası gelecekten umutlu Deniz Kandiyoti. "Yeni kuşak bizi özgürleştirmeye götürecek" diyor...
