Dünyanın yapay zeka için ödediği bedel

Gelişen yapay zeka teknolojisi her ne kadar heyecan verici olanaklar sunsa da, çevre üzerinde yaratacağı uzun vadeli etkiler giderek daha çok konuşuluyor. Yapay zekanın günlük hayatımıza girmesiyle birlikte veri merkezleri, devasa bilgi işlem kapasitesine sahip GPU ve CPU donanımlarıyla dolmaya başladı. Ancak, Çin Bilimler Akademisi, Kaliforniya Üniversitesi ve Lehman Üniversitesi'nin birlikte yürüttüğü yeni bir araştırmaya göre, bu donanımların oluşturacağı elektronik atık (e-atık) sorunu göz ardı edilmemeli. Araştırmacılar, yapay zekanın 2020- 2030 yılları arasında toplamda 5 milyon ton e-atık üretebileceğini tahmin ediyor; bu miktar, yaklaşık 25 milyar adet iPhone 16 Pro ağırlığına denk geliyor!

YILDA 500 BİN TON E-ATIK
E-atıkların büyük kısmı, Kuzey Amerika, Doğu Asya ve Batı Avrupa'daki veri merkezlerinden kaynaklanıyor. Araştırmaya göre, bu atıkların %58'i Kuzey Amerika'dan gelirken, Doğu Asya %25, Batı Avrupa ise %14'lük bir paya sahip. Veri merkezlerindeki donanımlar genellikle birkaç yılda bir yenileniyor; çünkü yapay zeka teknolojisi, daha fazla güç ve hız gerektiren uygulamalara doğru ilerliyor.

SUNUCULARIN KULLANIM ÖMRÜ
Özellikle büyük teknoloji şirketleri, yapay zeka yarışında geri kalmamak adına en son donanımları satın almayı tercih ediyor. Bu da, eski donanımların hızla hurdaya dönüşmesine ve e-atıkların artmasına yol açıyor. Bu konuda araştırmacılar, aslında basit bir çözüm öneriyor: Eğer yapay zeka veri merkezlerindeki sunucuların kullanım ömrü uzatılırsa, bu yolla e-atık miktarı yüzde 58'e kadar azaltılabilir.