Geçen hafta son dakikada gelen tam sayfa ilan yüzünden yazımız yayınlanmadı. Yeni yıl yazısı yazmış, hemen her yılbaşında gündeme gelen "Yeni yıla girerken eğlenmek günah mıdır, değil midir?" sorusuna açıklık getirmeye çalışmıştım...
***
Gregoryen Takvimi'ne göre (Miladi Takvim) her 31 Aralık akşamı yılbaşını kutluyor ve yeni yılın ilk günü olan 1 Ocak'lara yepyeni umutlarla giriyoruz. Dünyada en yaygın kullanılan takvimdir Miladi Takvim...
Bir de Hicri Takvim vardır. Bu bir ay takvimidir ve 354 güne denk gelir. Dolayısıyle bu takvimde yılbaşılar Miladi Takvim'e göre 11 gün önce gerçekleşir. Hicri Takvim'e göre Muharrem ayının ilk günü Yılbaşıdır. Yılbaşı her yıl başka bir güne denk gelir. Hatta 2008 yılında Miladi yıl boyunca Hicri Takvim'de iki yılbaşı gerçekleşmiştir.
Musevilerde başkadır yılbaşı kutlaması, Doğu Ortodoks Klisesi'nde başka. İran'da başka Çin'de başka. Hatta, Tayland, Kamboçya ve Laos'ta bambaşka...
Yani kısacası yeni yıl hiçbir dine ait değildir. Müslümanı da kutlar, Budisti de, Hristiyanı da...
***
Yılbaşı geliyor diye Aralık ayının hemen başlarında evimizde çam ağacını kurar süsleriz. Işıkları 24 saat yanar, söner ve yaklaşık bir ay boyunca gönlümüzü ısıtır, yeni umutlar müjdeler, adeta bir enerji verir.
***
"Hıristiyanların İsa'nın doğuşu olarak kutladığı Noel Bayramı'nın simgesi olan Noel ağacının müslüman ülkelerde ne işi var?" diye soran bir dolu insan var. Siyasetçisi, yazarı her yeni yıl yaklaştığında diline doluyor bu Noel ağacı konusunu... Kimi tahammülsüz, kimileri de hoşgörüsüz... Facebook aracılığıyla bir imamdan yılbaşında müzik yapıyoruz diye azar bile işittim. Ne yapayım, dayanamadım Mevlana'nın bir sözüyle cevap verdim: "Cahille girme münakaşaya. Ya sinirini zıplatır tavana, ya da yazık olur adabına" diyerek...
***
Daha önceleri, Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ'ın bu konudaki görüşlerini, bilmeyenler için köşeme taşımıştım. 99 yaşındaki, ülkemizin önemli bilim insanlarından Muazzez Hanım'ın Noel ağacı ile ilgili anlattıklarını bir kez daha paylaşmak istedim...
ESKİ TÜRKLERİN BAYRAMI
Muazzez İlmiye Çığ, Noel Bayramı'nın çok eski Türklerin yeniden doğuş bayramı olduğunu ileri sürüyor.
"Türklerin, tek tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir akçam ağacı bulunuyor. Buna hayat ağacı diyorlar. Bu ağacı, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebiliriz.
Türklerde güneş çok önemli. İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 22 Aralık'ta gece gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra gün, geceyi yenerek zafer kazanıyor. İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle akçam ağacı altında kutluyorlar. Güneşin yeniden doğuşu, bir yeni doğum olarak algılanıyor.
Bayramın adı "Nardugan". Nar, güneş demek. Dugan, doğan anlamına geliyor. Yani Nardugan, doğan güneş anlamına geliyor. Güneşi geri verdi diye Tanrı Ülgen'e dualar ediyorlar. Duaları Tanrı'ya gitsin diye ağacın altına hediyeler koyuyorlar, dallarına bantlar bağlayarak o yıl için dilekler diliyorlar Tanrı'dan.
Bu bayram için, evler temizleniyor. Güzel giysiler giyiliyor. Ağacın etrafında şarkılar söyleyip oyunlar oynuyorlar. Yaşlılar, büyük babalar, nineler ziyaret ediliyor, aileler bir araya gelerek birlikte yiyip içiyorlar. Yedikleri; yaş ve kuru meyveler, özel yemek ve şekerleme. Bayram, aile ve dostlar bir araya gelerek kutlanırsa ömür çoğalır, uğur gelirmiş.
Akçam ağacı yalnız Orta Asya'da yetişiyormuş. Filistin'de bu ağacı bilmezlermiş. Bu yüzden bu olayın Türklerden Hıristiyanlara geçtiği ve bunu da Hunların Avrupa'ya gelişlerinden sonra onlardan görerek aldıkları söyleniyor. İsa'nın doğumu ile hiç ilgisi yok. "Doğum, güneşin yeniden doğuşu".
**
Biz Kocatepe ailesi Elhamdülillah Müslümanız. Çam ağaçlarını çok severiz. Bahçemizde fıstık çamından, Atlantik çamına farklı çamlar yetiştirdik. Aralık ayı geldiğinde depoda sakladığımız yapma çam ağacını salonumuza çıkarır, süsler ve ışıklandırırız. Yaklaşık bir ay boyunca evimizin en güzel süsü, gecelerimizin romantik ışığıdır o...
***
Herkesin inancı kendine. Herkes özgür olmalı. Yılbaşını da gönlüne göre kutlamalı. Kimse kimseye mahalle baskısı uygulamamalı.
Yeni yılın hepimize doğruluk, dürüstlük, özgürlük ve adalet getirmesini diliyorum...
