Mavi Sürgün"; Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) yapıtıdır. 54 yıl önce Bodrum'a sürgün edilişini, yolda ve beldede başından geçenleri yazdığı anı türü kitapta; "Ulu Çınar Musa'nın Sevgisi" ara başlıklı bir bölüm söz konusudur. O genç tarımcıdır. Her bitkiyi sever ama asıl eğilimi Akdeniz'in ayırıcı bitkisi zeytinedir. Çünkü zeytin; tam bir Akdeniz ağacıdır. Utnapiştim'in olsun, Deukalion'un olsun, gemileri, "Tufan" dan sonra, Doğu Anadolu'daki bir dağa; Nizir, Cilo ve Ararat (Ağrı) tepesine konar. Her üç peygamber, tanrı(lar)ın öfkesinin yatıştığını, bir güvercinin ağzında getirdiği zeytin dalından anlar. Karaya ayak basar basmaz, oracığa bir zeytin fidesi dikerler. Bu yüzden, "Olea prima magnum perdidi est zeytin" (varedilmiş ağaçların birincisidir) denir. Taa ilkçağlardan beri, zeytinin tüm ağaçlara üstünlüğü kabul edilmiş, yemişi yendiği gibi, yağı hem yemek pişirmede hem ilaç olarak kullanılmıştır. Barış göstergesi olarak zeytin dalı uzatılmış, olimpiyat şampiyonlarının alınları zeytin dalıyla taçlandırılmıştır. En uzun yaşayan, en uzun süre ürün veren ağaçlardandır "Akdeniz Güzeli" zeytin.
İşte, "Mavi Sürgün"deki bu "Zeytinci Musa" yoksul bir kız görüp beğenir. Kız, Musa'ya göre "tellenen ve süzülen bir duman" gibidir. Kız, kuyuya gelip su çeker. Kuyunun çevresindeki kayrak taşlarında kalan ayak izlerinden ölçüsünü alarak sandalet diker ve kızın bahçe duvarından içeri atar. O "Musa", "Halikarnas Balıkçısı"ndan başkası değildir! Balıkçı'nın "Manevi Oğlu" Prof.Şadan Gökovalı; kitabı "Doğdum Sevdim Öldüm" de amcası Cevat Paşa'dan ötürü ilk adının "Musa" olduğunu yazmıştır Cevatiko'nun...
1958'de Brüksel'de "Dünya Şairler Konferansı"na davet edilir Balıkçı. Dünyanın -neredeyse- bütün ozanları oradadır. Konferans Başkanı, şiirin "dünyayı düzene sokacak tek güç" olduğunu anlatır. Sonra "Oxfordlu" Cevatiko'yu kürsüye çağırır. Mikrofon başına geçer ve aklına gelen ilk tümceyi söyler Balıkçı: "Tarih, üç büyük şair yazmıştır: Homeros bir, Dante iki!" Susar... Salondan haykırmalar: -Peki, üçüncüsü kim?
Ben nereden bileyim; herkesin üçüncü şairi başka, belki de kendisidir! "Alkışlar.. Alkışlar"... O gün büyük tezahürat altında tam bir saat konuşur!
Cevat Şakir; Nazım'a göre "Büyük Şair", Yaşar Kemal'e göre "Nobel için ilk aday", Bedri Rahmi'ye göre de "Kınından çekilen kılıç gibi bir Merhaba"dır. Çağdaş Homeros'tur... O, "Yunan Mitolojisi" diye dayatılan tanrı, tanrıça ve tanrısal kahraman öykülerinin "Anadolu kaynaklı" olduğunu, Anadolu uygarlığını "geçmişimiz" saymayı bize öğretendir. Bodrum'u, Bodrum; Denizi; "baştan başa masmavi bir gülüş" yapan "Bodrum Sürgünü" dür! "Benden size zarar gelmez" anlamındaki "Merhaba" ile özdeşleşendir de...
Ölüm insanla geldi dünyaya, insanla gitti dünyadan. Yüreğinde hep sevdayı taşırdı Cevatiko... Her gece yıldız yakıyor şimdi gökyüzünde. 42 yıl önce yitirdiğimiz Balıkçı'nın sürüyoruz ayak izlerini!
Merhaba Cevatiko....
