Meclis'te komisyondan geçen ve kısa süre sonra yasalaşacak olan torba kanun ile milyonlarca vatandaşa önemli haklar getiriliyor. Emeklilerden işsizlere kadar birçok konuda düzenleme yer alıyor. Bin liranın altında maaş alan emeklilere seyyanen zam yapılırken işsizlik maaşındaki 120 gün kesintisiz çalışma şartı da esnetilerek, iş akdinin feshedilmemesi yeterli olacak şekilde değiştiriliyor.
Aynı yasada askere giden gençlerin aileleri için çok önemli bir imkan da getiriliyor. Askerlerin bakmakla yükümlü oldukları anne, baba, eş ve çocukları artık sigortalı sayılacaklar.
MAĞDURİYET BİTİYOR
Mevcut durumda askere giden gençlerin geride bıraktıkları aileleri gelir testine girerek Genel sağlık Sigortası primi ödemek zorunda kalıyorlar.
Askere giden gençler işyerlerinden ayrıldıkları için primleri yatırılamıyor ve dolayısıyla aileleri de mağdur oluyordu. Sadece askere giden kişinin kendisi bu haktan yararlanabiliyordu. Yeni yasa ile bu mağduriyet ortadan kaldırılırken askere giden gençlerin bakmakla yükümlü oldukları kişiler de genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.
AİLELER YARARLANACAK
Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte zorunlu askerlik hizmetini yapan er ve erbaşların bakmakla yükümlü oldukları kişiler (eş, çocuk, anne baba gibi) genel sağlık sigortalı sayılacaklar ve hastanelerden diğer sigortalılar gibi ücretsiz yararlanabilecekler.
Söz konusu torba kanunun 41. Maddesinde yapılan değişikliğin gerekçesi ise şöyle ifade ediliyor:
"Madde ile, er ve erbaşların genel sağlık sigortalısı sayılmayan eş ve çocukları ile anne ve babalarının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında değerlendirilmesi sağlanmaktadır."
İŞTEN AYRILANA 90+10 GÜN
İşten ayrıldıktan sonra çalışanlar için bir süre daha sigortalı olma imkanı mevzuatımızda bulunuyor.
Buna göre işten ayrılan sigortalı için öncelikle 10 günlük bir sigortalılık süresi tanınıyor.
Sigortalılığın bitmesinin ardından son bir yıl içinde 90 gün prim ödemesi olanlar 3 ay daha sağlık yardımlarından yararlanabiliyor.
Böylece son 1 yılda en az 90 gün sigortası olan bir çalışan işten ayrıldıktan sonra toplamda 100 gün daha hastaneden provizyon alıp sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.
YEDEK SUBAY BORÇLANMASI
Askerliğimi Mart 2000 - Temmuz 2001 yılları arasında yedek subay olarak yaptım. (16 ay). Bunun sanırım 4 ayı asteğmen okulu kalan 12 ayı ise asteğmen olarak kabul ediliyor. Emeklilik için 7000 iş günü prime tabiyim. Şu an aktif 4a prim gün sayım 5613 gün. Geriye dönük olarak askerlik süremin ne kadarını toplam primime ekletebilirim? 4 aylık kısım 4A, kalan 12 aylık kısım 4C primi olarak mı hesap edilir? Toplam bu 16 aylık süre 7000 işgünü şartı için fayda sağlar mı? Tolga ÇETİN
Askerliğini yedek subay olarak yapan sigortalılar borçlanma yapacakları zaman sadece yedek subay okullarında geçen süreyi borçlanabiliyor. Bu durumda siz 4 aylık yani 120 günlük süreyi borçlanarak primlerinize ekletebilirsiniz. Asteğmen olarak geçen sürelerde ise 4c'li olarak primleriniz yatırılıyor.
Bunu da hizmet birleşmesiyle ekletebilirsiniz. Böylece 360 gün daha kazanırsınız. Toplamda da 480 gün kazancınız olur. Ancak bu primler yine de 7 bin günü tamamlamanıza yetmez.
Yedek subaylıktan önce SSK'lı olanların işe giriş tarihleri asteğmenlik süresinin 4'te 1'i kadar geriye götürülüyor.
Yani 12 ay asteğmen olan bir sigortalının işe giriş tarihi 3 ay geriye çekiliyor. Önce yedek subay olup sonra SSK'lı olunmuşsa bu kez farklı hesaplamalar gündeme geliyor. 4C'li oldukları tarih yedek subaylık süresinin 4'te 1'i kadar geriye götürülerek işe başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor. Yani burada 3 aylık Fiili Hizmet Zammı uygulanıyor. Ayrıca ödenen primler de toplam prime ekleniyor.
İZİN HAKKI VE TAZMİNAT
Son çalıştığım iş yerimde 12 yılımı doldurmuş durumdayım. Acaba şu anda her yıl kaç gün izin kullanmam gerekiyor. Kullanmadığım izinler yanıyor mu? Ayrıca eğer işten çıkartılırsam ne kadar tazminat alırım. Hangi kesintiler uygulanıyor. Yusuf SANCAK
İzin günleri hizmet sürenize göre belirleniyor. 12 yıllık çalışmanız olduğu için yıllık izin günü hakkınız 20 gündür.
Bunun tamamını ya da bölerek kullanabilirsiniz. Kullanmadığınız izinler yanmaz. İşten ayrılırken son maaşınız üzerinden parası size geri ödenir.
O yüzden kullanmadığınız izin günlerini tespit etmenizde fayda var. İşten kendi istek ve kusurunuz dışında çıkartıldığınızda kıdem tazminatı hakkınız bulunuyor. Kıdem tazminatı her yıl için bir brüt maaş olarak hesaplanır. Son brüt maaşınızın 12 katını kıdem tazminatı olarak alırsınız. Ayrıca bildirimsiz çıkartılırsanız bu kez ihbar tazminatı da (8 haftalık) alırsınız. Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesilir.
