Sosyal güvenlik mevzuatımızda eski adıyla SSK'lı yeni adıyla 4A'lı çalışanlar için önemli bir sayı var. O da; 3600. Yani 10 yıllık bir süreyi ifade ediyor. 10 yıl yani 3600 gün çalışanlar için hem tazminat hem de emeklilik hakkı bulunuyor. Bu süre boyunca prim ödemiş olanlar isterlerse istifa edip tazminatlarını alabiliyor, isterlerse yaş şartıyla birlikte kısmi emeklilik hakkını da kullanabiliyor.
Ancak bu 2 avantajdan da yararlanmak için öncelikle 9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlamak gerekiyor. İsterseniz şimdi bu haklardan yararlanmak için neler yapmak lazım ona bakalım.
SGK'DAN YAZI ALMAK LAZIM
Eğer 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başladıysanız son işyerinde 1 yılı doldurduktan sonra kendi isteğinizle ayrılsanız da tazminat hakkınız bulunuyor. Tabii 15 yıllık sigortalılık süresini (Bu zaman çoktan doldu) ve 10 yıllık primi yani 3600 günü de doldurmuş olmanız lazım.
Bu çalışanlar Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) 15 yıl ve 3600 günü doldurduklarına dair yazı aldıklarında işyerlerine müracaat ederek tazminatlarını alıp ayrılabiliyorlar. Bu sebeple ayrılacak olanlar istifa dilekçelerine gerekçeyi de 15 yıl 3600 gün doldurdukları olarak belirtmeliler. Normal istifa dilekçesi yazarsanız tazminat alamayabilirsiniz. Dilekçenin ekine de SGK'dan alınan yazıyı mutlaka koymanız gerekiyor. Burada tavsiyemiz bu tür dilekçelerin iş yerine noter vasıtasıyla gönderilmesi.
Böylece ileride ortaya çıkacak sorunlarda resmi belgeniz elinizde olacaktır.
ÖDENMEZ İSE ARABULUCUYA
Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan yazı alıp işyerinize teslim ettikten sonra artık tazminatınızı alıp ayrılabilirsiniz.
Tabi tazminat alabilmek için o işyerinde 1 yılı doldurmanız şartı da var unutmayın. Buna rağmen işyeriniz size tazminat ödemez ise, burada noterden dilekçe göndermeniz çok önem kazanıyor. Bu belge ile arabulucuya müracaat ederek tazminatınızı alabilirsiniz.
Ayrıca ALO 170'e durumu bildirerek dava açmadan müfettiş teftişiyle de sorununuzu çözebilirsiniz.
SONRA SİGORTALI OLANLAR
9 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olanlarında tazminat alma ve kısmi emekli olma hakları bulunuyor. Ancak bu tarihten sonra şartlar değişiyor.
Sura şartı 15 yıldan 25'e çıkarken prim gün şartı da 3600 günden 4500 güne çıkıyor.
Yani 9 Eylül 1999 sonrası işe giren bir sigortalı 25 yıl ve 4500 günü doldurduğunda tazminatını alabilir ve yaş şartı da yerine gelmişse emekli olabilir.
ÇALIŞMAK MÜMKÜN MÜ?
15 yıl 3600 günle tazminat alıp ayrılanlar emeklilik için yaş bekleme maksadını ortaya koymaktalar. Dolayısıyla çalışamayacakları yönünde yorumları yapılıyordu. Ancak mahkeme kararları gösterdiği tekrar çalışmanın önünde bir engel bulunmuyor. Ancak tazminatınızı alıp ayrıldıktan sonraki gün işe başlamışsanız burada kötü niyet bulunabilir.
Ancak makul bir süre geçtikten sonra başka bir işe girip çalışabilirsiniz.
İKİNCİ KEZ ALINIR MI?
SGK'dan yazı alıp tazminatını alarak ayrıldıktan sonra yeni bir işe girenler için ikinci bir hak daha doğuyor. Yeni girdiğiniz işyerinde de bir yılı doldurmuşsanız ikinci kez SGK'dan yazı alarak yine tazminatınızı talep edebiliyorsunuz.
Ancak bunu sadece iki kez yapabiliyorsunuz.
10 YIL EMEKLİ EDİYOR
Sihirli rakam 3600'ün ikinci avantajı ise emeklilik hesaplamalarında oluyor. Normal şartlarda 5 bin ve üzerinde prim ödenmesi gerekirken, 10 yıl yani 3600 gün de sizin emekli olmanız için yeterli oluyor.
En erken emeklilik için kadınlar 08.09.1981 tarihinden önce işe girmiş ise, 3600 prim gününü tamamlayarak 50 yaşını doldurduktan sonra başka şarta bakılmaksızın emekli oluyor. Erkekler ise 08.09.1976 tarihinden önce ilk defa sigortalı olmuşlarsa yine 3600 günü tamamladıktan sonra 55 yaşında başka şarta bakılmaksızın emekli olabiliyor.
Bu tarihlerden sonra 9 Eylül 1999'a kadar işe girenler için ise bu kez yaş ve kademe devreye giriyor. İlk defa işe girdiğiniz tarih ve 3 bin 600'ü tamamladığınız tarihe göre kadınlarda yaş 58'e, erkeklerde ise 60'a kadar yükselebiliyor.
