Kıdem tazminatı hesaplamasında hangi ödemeler dikkate alınır, hangileri alınmaz? Gökhan ESER Yıllık izin ücreti, hafta tatili ücreti, doğum yardımı, ölüm yardımı, fazla mesai ücreti, harcırah, teşvik ikramiyesi, bir defalık verilen ikramiyeler, iş arama yardımı, izin harçlığı kıdem tazminatının hesaplanmasında esas alınamayan ödemelerdir. Primler satışa bağlı ise kesinlik ve devamlılık arz etmeyen niteliğe sahip oldukları için giydirilmiş ücretin hesaplamasında kullanılmaz. Ancak devamlılık arz etmesi koşuluyla ikramiye ve primler giydirilmiş ücrete dâhil edilir. Böylece kıdem tazminatı hesaplanırken bu yeni rakam dikkate alınır. Devamlılık demek, herhangi bir kritere bağlı olmadan sürekli ya da belli periyotlarda sabit tutarlarda ödenen ödemeler demektir. Sadece satış yapıldığında alınan primler, hedef tutulduğunda ödenen ödüller, performansı belli bir sınırı aştığında alınan ek ödemeler, hangi isimle anılırsa anılsın sürekli ödeme kabul edilmeyecektir.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA EMEKLİ EDER
Ben 1996 yılında Bağ- Kur'a başladım. 2001 yılına kadar ödedim. Daha sonra SSK kapsamında çalışmaya başladım. Parça parça da olsa yaklaşık 8 yıllık SSK kapsamında çalışmam var. Son iki yıldır da isteğe bağlı ödedim. İsteğe bağlı ödemem ya da bağkurlu olarak ödemem SSK'dan emekli olmama engel mi? Suat ARSLAN
Sigortalının farklı yasalara tabi sigortalı çalışması varsa ve hangi kurumdan emekli olacağı tespit dilecekse son yedi yıl en fazla nereye prim ödemişse o kurumdan emekli olur. Bu kanun 01.10.2008 tarihinden önce işe başlamış olanlarda geçerlidir. Sizde 1996 yılındaki girişinizden dolayı bu mevzuata tabisiniz. Bakıldığında sizin prim ödenmiş olan son yedi senede en fazla ödediğiniz prim SSK kapsamındadır. Dolayısı ile emekli olunacak kurum SSK'dır. Tekrar bunun bozulması için farklı kurumdan en az 1260 gün yani 3.5 yıl ödenmesi gerekir ki diğer kurumun emeklilik şartına tabi olunsun. Bu durumda son iki yılı yani 720 günü farlı kuruma prim ödeyerek geçirmeniz SSK'dan emekli olmanıza engel değildir. Bir sorun çıkmaz. 01.10.2008 tarihinden sonra işe başlayanlarda ise; toplamda hangi kuruma en fazla prim ödenmişse o kurumdan emekli olunabilecektir. 3.5 yıl şartı ortadan kalkmıştır.
ÇİFTE SİGORTA PRİMİ ARTIRIR
■ İşçi olarak çalışan birisinin aynı anda ikinci bir işte çalışması iş kanunu bakımından bir engel doğurur mu? İkinci işte çalışmak yasak mı? Adıma iki yerden sigorta primi yatsa sakıncası var mı? Hakan KARA İş sözleşmesinde başka bir işte çalışma yasağı yoksa veya işveren işçinin başka bir işte çalışmasına izin vermiş ise işçi başka bir işte de çalışabilir. Adınıza iki yerden prim yatmasında SGK açısından sakınca yok. Ancak işverenin ikinci işinizi yapmanıza izin vermesi gerekir. Böyle bir izni yoksa işveren bunu öğrendikten itibaren 6 iş günü içinde işçinin iş sözleşmesini tazminatsız olarak sona erdirebilir. Yasal olarak ikinci işte çalışmanın ya da iki yerden prim yatmasının sakıncası yok ama işverenin izni gerekir.
CEZALAR ÖDENİR
Bir otobüs firmasında şoför olarak çalışmaktayım. Firma şehir içi veya şehir dışında yazılan tüm trafik cezalarını bizden tahsil ediyor. Zaten asgari ücretten az yüksek maaş alırken cezaların bize ödetilmesi yasal mıdır? (İsmi saklı) İşçinin işini özenle yapması kurallara uyması gerekmektedir. Trafik cezalarının işçiden tahsil edilmesi yasaldır. Bu nedenle trafikte çok daha dikkatli olmanız gerekmektedir. Bu tip cezaların kesilip kesilmeyeceği tamamen işverene aittir.
SİGORTASIZ ÇALIŞTIRAN CEZA ÖDER
■ Yaklaşık 6 ay önce işyerime SGK denetmenleri geldi ve iki kişinin sigortasız çalıştırıldığını tespit ettiler. Bundan dolayı idari para cezası geldi. Ben de bu cezayı ödedim. Ancak 1 ay önce yine işyerimde denetim yapıldı ve yine iki kişinin sigortasız çalıştığını tutanağa yazdılar. Ben yine bir önceki kadar ceza geleceğini beklerken bu kez neredeyse bir önceki cezanın iki katından fazla para cezası geldi. Burada bir yanlışlık yapılmış olabilir mi? (İsmi saklı) Sigortasız işçi çalıştırmanın cezası 5510 sayılı Kanunda belirlenmiştir. Buna göre işe giriş bildirgesinin yasal süresinde verilmemiş olması nedeniyle sigortasız çalıştırılan her bir işçi için iki asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır. Burada işyeriniz hakkında uygulanan ceza toplam 4 asgari ücrettir. Ancak 1 yıl içinde sigortasız işçi çalıştırıldığına dair yeniden tespit yapılırsa bu kez cezalar artırılarak uygulanır. Dolayısıyla sigortasız işçi çalıştırdığınız konusunda 6 ay önce de tespit yapılmış olduğu için, her bir sigortasız işçi için uygulanacak ceza iki asgari ücret değil, beş asgari ücrettir ve işyeriniz hakkında bu kez toplam 10 asgari ücret ceza uygulanmıştır. Para cezasının önceki göre daha yüksek olmasının nedeni de budur ve yapılan işlemlerde bir yanlışlık yoktur.
