SORULARINIZA CEVAPLAR
Bir turizm tesisinde mevsimlik olarak çalışıyorum.
Her yıl yeniden sözleşme yapıyoruz. Bizi işten çıkarttıklarında tazminat ve işsizlik maaşı alabilir miyiz? (ismi saklı) ● Pandemi dolayısıyla belli bir dönem çalışmayan ama bu günlerde yeniden toparlanan turizm sektörü özellikle gençler için yaz aylarında büyük istihdam fırsatları sunuyor.
Ancak sektörün çalışma süreleri çoğnlukla yazla sınırlı olduğundan çalışanlar için de sezonluk sözleşme söz konusu oluyor.
Sezonluk anlaşmalar yani belirli süreli iş sözleşmeleri çalışan haklarını yok etmiyor. Bu şekilde çalışanlar için hem tazminat, hem izin, hem de işsizlik maaşı gibi haklar geçerli.
İKİ TÜRLÜ SÖZLEŞME
Turizm sektöründe ya da diğer mevsimlik işlerde çalışanlar için iki türlü sözleşme mümkün.
Sözleşme sadece tek sezonluk yapılıyor ve iş bitiminde çalışan işten ayrılıyor. Ancak burada yeni sezonda yeni sözleşme yapılıyorsa devam eden bir durum ortaya çıkabiliyor. İkinci türde ise sözleşmeler askıya alınıyor ve yeni sezonda tekrar başlatılıyor. Süre bittiğinde eğer sözleşmeniz feshediliyorsa işsizlik maaşını hak ediyorsunuz.
4.447 Sayılı Yasa'nın 51. maddesinin d bendinde belirli süreli iş sözleşmesi yapanların da işsizlik maaşı alacağı açıkça yazıyor. Bu yüzden sözleşme bitiminde mutlaka işsizlik maaşına başvurun. Son 120 günde hizmet akdine bağlı çalışmış olmak ve son üç yılda en az 600 gün sigortalı olup işsizlik priminin de yatırılmış olması şartı var. Sözleşmenin askıya alınması durumunda ise bir bakıma "ücretsiz izin" durumu ortaya çıkıyor.
Fesih olmadığı için işsizlik maaşı hakkı ortadan kayboluyor.
Ancak yeni sezonda mutlaka işe alınmanız gerekiyor.
Eğer tek sezonluk bir sözleşme yapıldıysa 1 yıl dolmadığı için tazminat hakkı olmuyor. Ancak sözleşmeler yenilenirse yani her yıl yeniden sözleşme yapılıyorsa bu kez toplam çalışmanın bir yılı geçip geçmediğine bakılıyor.
1 yılı geçince tazminat hakkı doğuyor.
İLK SİGORTA GİRİŞİ ÖNEMLİ
2004 Mayıs sigorta girişim ve 5334 günüm var. Çalışmaya devam ediyorum. 3600 günden kendi isteğimle işten ayrılsam kıdem tazminatı alabilir miyim? EROL GÜMÜŞSOY
● İstifa ederek kıdem tazminatı alabilmenin bazı istisnaları var.
Bunlardan birisi de yaş dışında emeklilik şartlarını sağlamak. 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için 15 yıl 3600 gün sigortalı olma şartıyla tazminat alınıp ayrılma imkanı bulunuyor.
Bu tarihten sonra sigortalı olanlar ise 25 yıl 4500 gün ya da 7 bin günü tamamlayarak tazminat talebinde bulunabilir.
PRİM GÜN SAYINIZ EKSİK
1968 doğumluyum.
1982 Eylül girişliyim.
1628 günüm var. 3600 günle emekli olabilir miyim?
Kaç yaşında olabilirim?
Melek KARADAĞ ● Öncelikle sizin de ifade ettiğiniz gibi 3.600 günle emeklilik için 3.600 gününüzün olması gerekiyor. Bunun için çalışıp prim ödemeli ya da eğer sigortadan sonra doğumlarınız varsa borçlanma yapmalısınız.
Eğer prim gününüzü 3.600 güne tamamlayabilirseniz 58 yaşında emekli olursunuz.
TOPLU ÖDEME UYGULAMASI YOK
1962 doğumluyum. 1995 girişliyim. 2007 gün primim var. Gerisini para vererek emekli olabiliyor muyum? Kıymet YILMAZ ● Öncelikle belirtelim toplu para ödeyerek günlerinizi tamamlayamıyorsunuz. O yüzden para vererek emeklilik diye bir uygulama yok. Sizin en az 3.600 güne ihtiyacınız var. Bunu tamamlarsanız 58 yaş şartıyla emekli olursunuz. 1995 sonrası doğumlarınız varsa çocuk borçlanması yaparak toplu ödeme imkanı olabilir. Bunun dışında her ay prim yatırılması gerekiyor.
ASKERE TAZMİNAT HAKKI VAR
03.06.2020 tarihlerinde askere gitmek için işten ayrıldım. Tazminat hakkım var mı? Ömer TAŞ ● 1475 sayılı yasanın 14. maddesinde kıdem tazminatı alma şartları sıralanırken askerlik de bunların içinde yer alıyor. Öncelikle belirtelim tazminat alabilmeniz için son işyerinizde en az 1 yıldır çalışıyor olmanız gerekiyor. Eğer en az 1 yıl kıdeminiz varsa ve askerlik için ayrılmışsanız tazminatınızı alırsınız. Ödemezlerse arabulucuya müracaat edin.
