Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, Türkiye'de daha önce sigortaları olsun ya da olmasın borçlanarak emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Yani yurtdışındaki günlerinin parasını ödeyerek, emeklilik hesabında kullanabiliyorlar.
1 Ağustos 2019 tarihinden itibaren yurtdışı emeklilikle ilgili şartlarda bazı değişiklikler oldu. Sosyal Güvenlik Kurumu da bununla ilgili bir genelge yayımlayarak tüm detayları belirledi. Yurtdışı borçlanmalar artık Bağ-Kur kapsamına alınırken, ödeme miktarları da değişti. Bu yeni sistemle ilgili sizden gelen soruları cevaplamaya çalışalım.
■ Kimler borçlanabiliyor?
18 yaşından itibaren yurtdışında çalışılan dönemler borçlanılabiliyor.
Kadınlar ise hem çalıştıkları yılları hem de 18 yaşından sonra yurtdışında bulundukları süreleri borçlanabiliyor.
■ Borçlanma nasıl hesaplanıyor?
Borçlanma miktarı daha önce brüt asgari ücret ile bunun 7.5 katı arasında belirlenecek tutarın yüzde 32'si kadar oluyordu. Ancak yeni düzenleme ile 01/08/2019 (dahil) tarihinden itibaren yapılacak başvurularda, başvuru sahibince seçilen kazancın yüzde 45'i alınmak suretiyle belirlenecek.
■ Bu yıl için kaç lira olacak?
01/01/2020 - 31/12/2020 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırı 98.10 TL, üst sınırı 735.75 TL olarak belirlendi.
Buna göre bir günlük borçlanma alt sınırı yüzde 45 oranına göre 44.14 TL olacak. Bu yıl yapılacak bir aylık borçlanma tutarı en az 1.324,35 TL olacak.
Örneğin 01/10/2020 tarihinde yurtdışında geçen 5.400 gün sigortalılık süresini, günlük 98.10 TL kazanç üzerinden borçlanmak isteyen sigortalının bir günlük borçlanma tutarı, 98.10 x % 45 = 44.14 TL, toplam borç tutarı ise 44.14 x 5.400 = 238.383 TL olacak.
■ Sigortalılık statüsü nasıl belirlenecek?
1 Ağustos 2019'dan önce yapılan borçlanmalar sigortalılar için 4A yani SSK kapsamında değerlendiriliyordu.
01/08/2019 (dahil) tarihinden itibaren borçlandırılan yurtdışı süreleri 4B yani Bağ-Kur kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilecek.
Örneğin, 09/11/1980- 27/4/2017 tarihleri arasında Almanya'da geçen çalışmalarını 01/08/2019 tarihinde borçlanma talebinde bulunan sigortalının, Türkiye'de 20/05/2019- 05/06/2019 tarihleri arasında SSK hizmeti bulunuyor. Sigortalının 09/11/1980-27/04/2017 tarihleri arasında Almanya'da geçen çalışma sürelerinin borçlandırılması işlemleri talep tarihindeki sigortalılık statüsüne bakılmaksızın 4/1-(b) kapsamında sonuçlandırılacak.
■ Hangi günlere sayılacak?
Gurbetçiler için iki türlü durum söz konusu. Türkiye'de sigortası olup sonra yurtdışına gidenler ve Türkiye'de hiç sigortası olmayanlar. Bu iki durumda farklı uygulamalar var.
ÖRNEK HESAPLAMALAR
Türkiye'de sigortası olanlar için örnek:
Türkıye'de 02/10/2018- 15/10/2018 tarihleri arasında SSK kapsamındaki sigortalı, 15/11/2019 tarihli yurtdışı borçlanma talep dilekçesiyle 01/01/1990- 31/12/2006 tarihleri arasında Almanya'da geçen 6.120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanma talebinde bulunmuştur. Borçlanma tutarını 03/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri Türkiye'de ilk işe giriş tarihi olan 02/10/2018 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.
Türkiye'de sigortası olmayanlar için örnek:
Türkıye'de sigortalılığı bulunmamakla birlikte, 15/11/2019 tarihli yurtdışı borçlanma talep dilekçesiyle, 01/01/1990- 31/12/2006 tarihleri arasında Suudi Arabistan'da geçen 6.120 gün sigortalılık süresinin tamamını borçlanan ve parayı 03/12/2019 tarihinde ödeyen sigortalının borçlanılan süreleri ödediği tarih olan 30/12/2019 tarihinden geriye götürülen sürelere ait ilgili aylara mal edilecektir.
