● Biz KOBİ kapsamında bir firmayız. Zaman zaman performansını beğenmediğimiz arkadaşları değiştirmek istiyoruz. Burada işçilerin sözleşmelerini sonlandırırken bir sebep göstermek zorunluluğu bulunuyor mu?
(ismi saklı) Öncelikle belirtelim işveren açısından iki türlü fesih bulunuyor.
Bunlardan birisi geçerli bir sebep ile fesih diğeri ise geçersiz sebep ya da sebepsiz fesih. Bunların her ikisi açısından da bazı sonuçları bulunuyor. İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya arabulucu tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde işçi açısından geri dönüş hakkı da doğmaktadır. Böyle bir durumda işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorundadır.
Burada işçi açısından en az 6 aylık kıdem ve işyerinde 30 ve daha fazla personel şartını da unutmamak gerekir.
BİR AYDA BAŞVURU SONUÇLANIR
İşçiyi başvurusu üzerine işveren bir ay içinde işe başlatmaz ise, işçiye en az dört aylık ve en çok sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. Bu tazminat kıdem tazminatından ayrı değerlendirilmelidir.
Mahkeme veya arabulucu feshin geçersizliğine karar verdiğinde, işçinin işe başlatılmaması halinde ödenecek tazminat miktarını da belirler.
Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ayrıca ödenir. Mahkeme veya arabulucu, tazminat ve diğer parasal hakları dava tarihindeki ücreti esas alarak belirler. İşçi işe başlatılırsa, peşin olarak ödenen bildirim süresine ait ücret ile kıdem tazminatı, yapılacak ödemeden mahsup edilir. İşe başlatılmayan işçiye bildirim süresi verilmemiş veya bildirim süresine ait ücret peşin ödenmemişse, bu sürelere ait ücret tutarı ayrıca ödenir.
10 GÜNLÜK SÜRE VAR
İşçi kesinleşen mahkeme veya arabulucu kararının tebliğinden itibaren on işgünü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorundadır. İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise, işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların, işçinin işe başlatılması konusunda anlaşmaları hâlinde; a) İşe başlatma tarihini, b) ücret ve diğer hakların parasal miktarını, c) İşçinin işe başlatılmaması durumunda tazminatın parasal miktarını, belirlemeleri zorunludur.
Aksi takdirde anlaşma sağlanamamış sayılır ve son tutanak buna göre düzenlenir.
İşçinin kararlaştırılan tarihte işe başlamaması hâlinde fesih geçerli hâle gelir ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur. Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri sözleşmeler ile hiçbir suretle değiştirilemez; aksi yönde sözleşme hükümleri geçersizdir.
İŞVERENLER BUNA DİKKAT!
İŞ KANUNU'NUN 18. maddesi işten çıkartmada şu durumların geçerli bir neden oluşturmayacağını sıralamıştır: a) Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak. b) İşyeri sendika temsilciliği yapmak. c) Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip veya yükümlülüklerini yerine getirmek için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak. d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler. e) Kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek. f) Hastalık veya kaza nedeniyle işe geçici devamsızlık.
EMEKLİLİK GÜNLERİNE SAYILMAZ
● Ben şu anda çalışmıyorum.
Dışarıdan Genel Sağlık sigortası primlerimi ödeyerek hastane hizmetlerinden yararlanıyorum.
Bu ödediğim primler emeklilik günlerime sayılıyor mu? Metin ATİK
Sizin de belirttiğiniz gibi ödediğiniz GSS primleri sadece sağlık için ve sağlık hizmetlerinden yararlanmanız için kullanılıyor. Emeklilik için uzun vadeli sigorta kollarından olan primlerin yatırılması gerekiyor.
Bu yüzden ödediğiniz GSS primleri emeklilik hesabında kullanılmaz.
TOPLU ÖDEME İMKANI YOK
● 1986 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladım.
Halen çalışıyorum. Ancak 1995 ile 2004 yılları arasında evlendikten sonra çalışamadım.
Aradaki boşluğu ödeyerek tamamlayabilir miyim? Yeşim ALICI
Maalesef yasalarımızda geriye dönük borçlanma veya ara boşlukları borçlanarak ödeme gibi bir imkan bulunmuyor.
Bu sebeple çalışmadığınız günleri toplu olarak ödemeniz mümkün değil. Ancak, 1986 yılındaki girişinizden sonra doğum yapmışsanız ve doğumdan sonraki günlerde adınıza prim yatmamış ise en fazla üç çocuğa kadar toplamda 6 yıl borçlanabilirsiniz. Böylece 2160 gün kadar satın alabilir ve emeklilik hesabınızda kullanabilirsiniz.
