Emeklilik için bekleyenler açısından 2024 yılının 2025 yılından daha avantajlı olacağını bu köşeden yazmış ve bu hesapları gündeme getirmiştik.
Maaş hesaplamasından değil, tamamen enflasyon ve büyüme rakamlarıyla oluşturulan güncelleme katsayısından kaynaklı bu fark yaklaşık yüzde 30'ları buluyor. Yani 2024 yılında emekli olanların aylıkları 2025 yılında emekli olacaklara göre yüzde 30 daha yüksek güncelleme katsayısı ile çarpılıyor.
Konuyu Ağustos ayında gündeme getirdikten sonra kamuoyunda tartışma başlamış Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile Ak Parti Grup Başkanvekili Abdullah Güler durumun değerlendirildiğini gerekirse düzenleme yapılabileceğini açıkladı. Ancak Bakan Işıkhan son olarak katıldığı bir TV programında bu konuda bir düzenleme yapılmayacağını söyledi.
Dolayısıyla belirsizlik ortadan kalkmış oldu.
Bu yıl emeklilik süreleri dolanlar için dilekçe vermek daha avantajlı olacak.
FARK NEREDEN ÇIKIYOR?
Emekli maaşını belirleyen en önemli parametre çalışırken ödenen SGK primleri oluyor. Yani SGK'ya bildirilen prime esas kazanç yani sizin brüt maaşınız ileride alınacak emekli maaşını da belirliyor. Bunun dışında çalışılan gün sayısı ve bu günlerin hangi dönemde olduğu da önemli. Çünkü üç ayrı dönemde hesaplanan emekli maaşında aylık bağlama oranları da değişiyor.
Bu durumda 2000 yılı öncesinde çalışması daha çok olan ve yüksek prim yatıranlar daha avantajlı oluyor. Üç dönem (2000 öncesi, 2000-20008 arası ve 2000 sonrası) için hesaplanan emekli maaşı daha sonra dilekçe verilen yıla göre güncelleniyor.
Maaş hesabında neler kullanılıyor?
■ Üç dönem için aylık bağlama oranları
■ Önceki yılın güncelleme katsayısı
■ Önceki yılın enflasyon oranı
■ Önceki yıl büyümenin yüzde 30'u
■ İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları
MAAŞ GÜNCELLENİYOR
Emekli maaşı hesaplandıktan sonra güncelleme yapılırken emeklilik dilekçesinin verildiği yıl önem kazanıyor. Çünkü güncelleme katsayısı hesaplanırken bir önceki yılın enflasyonu ve büyüme oranı dikkate alınıyor. Ayrıca o yıl yapılan Ocak ve Temmuz artışları da önemli. Yani dilekçe verilen yıl emekli zam oranları güncelleme katsayısından fazla ise o yıl dilekçe vermek büyük avantaj sağlıyor ve emekli maaşının daha yüksek olmasına sebep oluyor.
BU YIL NEDEN AVANTAJLI?
Çalışanlar açısından bakıldığında 2024 yılı ile 2025 yılı arasında emekli maaşı hesaplamaları farklılık gösteriyor. Maaş hesaplama formüllerine göre bir önceki yılın enflasyon ve büyüme rakamları ele alındığı için bu yıl dilekçe verenler için 2023 yılı dikkate alınırken gelecek yıl dilekçe verenler için 2024 yılı dikkate alınacak. Bakıldığında 2023 yılı enflasyonun 2024 yılı enflasyonundan yüksek olduğu ve büyüme farkının da bulunduğu görülüyor. Öte yandan 2024 yılı artışları da kümülatif olarak yüzde 86.6 olduğu için, bu da maaşı yükseltiyor. Ayrıca 2024 yılında dilekçe veren bir kişi bekleyerek maaş kaçırmamış da oluyor.
2024'TE DİLEKÇE VEREN BİR SİGORTALININ
EMEKLİ MAAŞI ŞÖYLE HESAPLANIYOR:
Üç dönem aylık bağlama oranı
■ 2023 yılı güncelleme oranları ( 64.77+1.35/100+1)
■ Yıllık enflasyon: Yüzde 64.77
■ Büyüme oranın yüzde 30'u: 1.35
■ Güncelleme katsayısı: 1.6612 2024 yılı enflasyon artışları
■ Ocak ayı artışı: yüzde 49.25
■ Temmuz ayı artışı: Yüzde 24.73
■ Kümülatif artış: yüzde 86.6
Bu sigortalı bekleyip 2025 yılında dilekçe verirse hem 2024'deki maaşları kaçırmış olacak hem de yeni hesabı şöyle yapılacak:
UÇ DÖNEM AYLIK BAĞLAMA ORANLARI
■ 2024 yılı güncelleme oranları
■ Yıllık enflasyon : Yüzde 41.5 (OVP Tahmin)
■ Yıllık büyüme: Yüzde 3.5 (OVP Tahmin)
■ Güncelleme katsayısı: 1.4255 (Tahmin)
Görüldüğü gibi güncelleme katsayısı arasında fark sebebiyle 2025'de daha düşük maaş bağlanması söz konusu.
2024'de hesaplanan emekli maaşı 1.6612 ile çarpılırken 2025'te hesaplanan emekli maaşı 1.4255 ile çarpılacak. Kullandığımız enflasyon oranları Orta Vadeli Program'ın yıl sonu tahminlerinden oluşuyor. Ancak her şartta 2024 yılı enflasyon ve büyüme oranının 2023'den daha düşük çıkacağı görülüyor. Bu yüzden de 2024 yılında emekli olmak 2025'e göre daha yüksek maaş bağlanacağı anlamına geliyor.
