Milyonlarca çalışanı doğrudan ilgilendiren ancak işsizinden esnafına hemen herkese dokunan asgari ücret için süreç bugün başlıyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücrete 4 toplantıda karar verecek. Peki yeni asgari nasıl belirlenecek? Kimleri ilgilendirecek?
Masadaki formüller neler?
Tüm soruların cevapları...
Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği asgari ücret ile ilgili süreç başlıyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonunun ilk toplantısı bugün yapılacak.
Komisyon Aralık ayı boyunca 4 toplantı yaparak 2025 yılında uygulanacak asgari ücreti belirleyecek. Asgari ücret sadece çalışanların maaşlarını değil esnafından ev hanımına, işsizinden stajyerine kadar herkesi ilgilendiren bir gösterge rakamı...İşte süreçle ilgili tüm soruların cevapları...
ASGARİ ÜCRET NEDİR?
Türkiye'de yıl içinde uygulanacak olan yasal olarak belirlenen en düşük ücret, asgari ücret olarak adlandırılıyor.
Belirlenen asgari ücretin altında maaş uygulaması yapılamıyor.
İşletmeler işçilere belirlenen rakamın üzerinde maaş ödemek zorunda.
NASIL BELİRLENİYOR?
Yasamız gereği yeni ücreti, Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşuyor. İşçi kesimini TÜRKİŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu) temsil ederken, işveren kesinini TİSK (Türkiye İşveren sendikaları Konfederasyonu) temsil ediyor.
Hükümet ise komisyonda hakem olarak yer alıyor. Her kesimden 5'er kişi katılıyor ve 15 kişilik komisyon yeni ücreti belirliyor.
NEYE GÖRE ARTIRILIYOR?
Asgari ücret belirlenirken birçok parametre pazarlık masasında yer alıyor. Ancak en önemli veri enflasyon oluyor.
Aralık ayında toplantılar yapıldığı için yıl sonu enflasyon belli olmadığından öngörüler ve 5 aylık orana bakılıyor.
Bunun yanında işçilerin geçim endeksleri de ilgili kurumlardan geliyor. Ayrıca istihdamın korunması, işverene maliyet, rekabet şartları da masada konuşuluyor.
NE KADAR GEÇERLİ OLUYOR?
Asgari ücret yasa gereği yıllık olarak belirleniyor. Ancak 2022 ve 2023 yıllarında komisyon Haziran aylarında da toplanarak bir ara ücret belirlemişti.
2024 yılında ise tek asgari ücret belirlendi. Yeni asgari ücret yıllık belirlenirse 1 Ocak 2025 ile 31 Aralık 2025 tarihleri arasında uygulanacak.
NELERİ DEĞİŞTİRECEK?
Asgari ücret bir gösterge rakamı olarak birçok ödeme ve borçlanmayı da değiştirecek. Türkiye'de birçok ödeme brüt asgari ücrete göre yapılıyor. Buna göre şu kalemler değişecek:
ÖDENEKLER
- Asgari ücret tüm çalışanların maaşlarını değiştirecek.
- Çalışanların vergi dışı kazanç tutarı artacak.
- Kıdem tazminatında taban miktar yükselecek.
- En düşük rapor parası yükselecek.
- Annenin iş görmezlik ödeneği artacak.
- Yarı zamanlı çalışan anneye verilen ödenek artacak.
- Stajyer ücreti yenilenecek.
- İşsizlik maaşı hesabı değişecek miktarı artacak.
BORÇLAR
- Doğum borçlanması artacak.
- Askerlik, yurtdışı borçlanmaları değişecek.
- İsteğe bağlı sigorta primi artacak.
- GSS primleri yükselecek.
- Bağ-Kur ve SSK primleri artacak.
ASGARİ ÜCRET KAÇ LİRA OLACAK?
Geçtiğimiz yıl yüzde 49 artışla brüt 20.002TL ve net olarak da 17.002 TL olarak belirlenen asgari ücret için birçok hesaplama yapılıyor. Bundan önceki senelerde olduğu gibi yıl sonu enflasyon beklentilerine göre belirlenmesi durumunda Orta Vadeli Programdaki yüzde 41.5 ve Merkez Bankası'nın yüzde 44 oranındaki beklentileri belirleyici olacak.
Enflasyon dışında hesap yapılırsa kaç lira olur?
Asgari ücreti enflasyon belirlemiyor ama en önemli referans enflasyon. bunun yanında gelecek yıl beklenen enflasyon ile bu yılki enflasyonun her ikisinin de dikkate alınacağı ve ortalama bir artış yapılacağı da konuşuluyor. buna göre alternatifler şu şekilde olacak:
Asgari ücretten vergi alınacak mı?
ASGARİ ücretten gelir ve damga vergisi kaldırıldı. Brüt asgari ücretten sadece SGK kesintisi yapılıyor. Ayrıca tüm maaşlardaki asgari ücret kadar
kısımda vergiden muaf tutuluyor.
