Türkiye’nin tarımsal işletme yapısı

Türk tarımının en temel sorunlarından biri çok parçalı arazi yapısıdır.
Evet, bu temel sorun genelde ulusal ekonomi ve daha özelde ise tarımsal ekonomiye ciddi zararlar veriyor. Verimliliği düşürüyor, ölçek ekonomisini engelliyor, maliyetleri artırıyor ve kaçınılmaz olarak gelirleri düşürüyor. Peki bu niye böyle oldu, neden çok parçalı arazi yapısına mahkum kaldık sorusunun farklı cevapları var. Ama hiç şüphesiz birinci sebep yaklaşık yüz yıllık miras kanunudur diyebiliriz. Şimdi gelelim, söz konusu aşırı parçalanmış arazi yapısının fotoğrafına...
ÇOK KÜÇÜK İŞLETMELER
Türkiye'deki tarımsal işletmelerin büyüklükleri, ilk defa Tarımsal İşletme Yapı Araştırması 2016 ile ortaya konuldu. Araştırma sonuçlarına göre, tarımsal işletmelerin yüzde 80,7'si 100 dekardan küçük işletme büyüklüğüne sahip. İşletme başına düşen tarım arazisi parça sayısı 5,9, tarım arazisi ortalama parça büyüklüğü ise 12,9 dekar olarak belirlendi. Araştırmaya göre, tarımsal işletmeler, yüzde 25,9 ile 20-49 dekar işletme büyüklük grubunda yoğunlaşıyor.
Toplam işletmelerin yüzde 5,3'ü sadece büyükbaş ya da küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yapıyor. Tarımsal işletmelerin tasarrufunda bulunan arazi ise yüzde 24,5 ile en fazla 200-499 dekar işletme büyüklük grubunda yer alıyor.
SADECE 13 DEKAR
Tarımsal işletmelerin yüzde 80,7'si 100 dekardan küçük işletme büyüklük gruplarında yer alırken, bu işletmelerin tasarrufunda bulundurduğu arazi ise toplam arazinin yüzde 29,1'ini oluşturuyor.
Arazilerin yüzde 97'si tarımsal amaçlı kullanılıyor. Tarım arazilerinin tasarruf şekli incelendiğinde, yalnız kendi tarım arazisini (zilyetlik dahil) işleten işletmelerin toplam işletme içindeki oranı yüzde 80 iken, işledikleri tarım arazisinin toplam tarım arazisi içindeki oranı yüzde 60 olarak tespit edilmiş durumda. İşletmelerin tarım arazisi parça sayısına baktığımızda, işletme başına düşen tarım arazisi parça sayısının 5,9 adet, tarım arazisi ortalama parça büyüklüğünün de yaklaşık 13 dekar olduğunu görüyoruz.
AYNI TABLO HAYVANCILIKTA
Büyükbaş hayvanı (sığır ve manda) olan tarımsal işletmelerin, büyükbaş hayvan sayısına göre işletme büyüklüğü, yüzde 44,5 ile 1-4 baş hayvanı olan işletme büyüklüğü grubunda, hayvan sayısı ise yüzde 24,8 ile 20-49 baş hayvanı olan işletme büyüklüğüne sahip. Küçükbaş hayvanı (koyun ve keçi) olan tarımsal işletmeler yüzde 28,5 ile 50-149 baş hayvanı olan işletme büyüklüğü grubunda, hayvan sayısı ise yüzde 36,3 ile 300+ baş hayvanı olan işletme büyüklüğü grubunda yoğunlaşıyor. Ancak tüm bu rakam ve istatistiklerin güncellenmesinde büyük fayda var. Umuyorum, en kısa sürede gerçekleşir.
Not: Bu dünyadan bir Kemal Baysak geçti. Dilerim, böylesine şeref ve haysiyet dolu bir hayat hepimize nasip olur.