Rıza Tekin Uğurel, 1944 Kütahya doğumlu bir yazar, bestekar, icracı ve sayıya gelmez sosyal aktiviteleri olan bir sanat adamıdır.
Musiki ile alakası küçük yaşlarda babasının çaldığı kemanla başladı.
Ressam neyzen Ahmet Yakuboğlu'ndan ney meşk etti. İstanbul'da inşaat mühendisliği tahsil ederken yolu Kubbealtı'na düştü. Orada Yusuf Ömürlü'den musiki nazariyatı, Kemal Batanay'dan tambur dersleri aldı.
Yerleştiği Kütahya'da yazı, musiki, kültür-sanat ve dernek faaliyetlerini aralıksız sürdürdü. Radyo ve televizyon programları yaptı, birçok koro çalıştırdı.
Açılan beste yarışmalarında ödüller aldı.
Yıllar önce Tekke Musikimizin formları ve icra tarzının korunması için kolları sıvamıştı. İcraları ve besteleriyle bu alandaki önemli hizmetler halen devam etmektedir.
HANCI BESTEKARI
Tekin Uğurel'in öncülük ettiği bir beste tarzı vardır: Mensur şiir bestelemek. Şiirle musiki iç içedir. Şiirdeki vezin ve kafiye besteyi davet eder.
Mensur şiirlerde bir iç kafiye varsa da hece veya aruz tarzında vezni olmadığı için bestelemek zordur. T. Uğurel bu zorluğu aşmıştır. Mütefekkir yazar Samiha Ayverdi'nin (1905-1993) mensur şiirlerinden oluşan Hancı ve Dile Gelen Taş adlı iki kitabından birçok parçayı ilahi şeklinde bestelemiştir.
Bunlardan bir kısmı TRT repertuvarında yer alır ve Tasavvuf Musikisi konserlerinde icra edilir. Mesela "Nişangahım ben nişangah / Gelen vurur, geçen vurur" diye başlayan Hüseyni ilahi bunlardandır.
Ayvedi'nin şu sözleri Suzinak İlahi şeklinde beste kalıbına bürünmüş:
"Ben geceyim, gün isterim. Ben ateşim, kül isterim. Ben şiirim vezn isterim. / Ben dertliyim, şifamı ver. Parça değil tam isterim. Tükenmişim çaremi bul / Bütünlenmiş can isterim."
YESEVİ'DEN TAHRALI'YA
Beste külliyatı içinde Ahmet Yesevi hikmetlerinden bestelenmiş parçaların Zikir Tertibi şeklindeki icrası muhteşemdir. 2009'da Manisa Mevlevihanesi'nde Tekin Bey'in korosuyla icra ettiği 45 dakikalık bu eseri dinlemiştim. Aynı eser 2016'da İstanbul CRR'de profesyonel bir ekip tarafından seslendirildi ve CD'si yayımlandı.
Kitapta yer alan uzun soluklu (45 dakika) bir eser de Mahur Kar-ı Natık'tır.
Güftesi, günümüzde birçok Kar-ı Natık bestelenmesine vesile olan Mustafa Tahralı'ya aittir.
Tekin Uğurel'in Beste Külliyatı içinde Kenan Rifai, Niyazi Mısri, Gaybi Sun'ullah, Bursevi, Kabuli, Yunus Emre, Hüdayi ve Nesimi'nin sözleri üzerine yapılmış besteler, ayrıca çocuk ilahileri yer alır. Bestenigar makamındaki şu eserin sözleri M. Tahralı'ya aittir:
"Cümle yollar Hakk'a gider aynı yolun yolcusuyuz / Sanma yolun başka gider aynı yolun yolcusuyuz.
/ Vardan gelir var'a gider, sanma Mürid nara gider / Cümle mahluk Yar'a gider aynı yolun yolcusuyuz."
R. Tekin Uğurel'in 200 bestesinin yer aldığı Külliyat, çok kaliteli bir baskıya sahip olup, ciltli, büyük boy 429 sayfadır.
