2016 yılında hem dünyada hem de ülkemizde ekonomik açıdan önemli zorluklar yaşanmıştır.
Türkiye'nin coğrafik durumu ve siyasi konumu nedeniyle dünyada yaşanan gelişmelerden ve zorluklardan etkilenmemesi mümkün değildir. Bu nedenle 2016'da Türk ekonomisi, dış etkenlerin baskısı altında zor günler geçirmiş, ancak her şeye rağmen önemli bir dayanıklılık da göstermiştir.
Türk ekonomisinin 2016 yılı değerlendirmesini yaparken, küresel etkenleri göz ardı etmek gerçekçi olmayacaktır. Bu nedenle bugünkü yazımızda öncelikle 2016'da yaşanan küresel ekonomik ve siyasal gelişmelere değineceğiz.
GÜVEN BUNALIMI
2016 yılı hem küresel hem de ulusal boyutta oldukça zorlu ekonomik gelişmelere sahne olmuştur.
Bu zorluklar dünya ticaret hacminin yavaş büyümesine ve işsizlik oranlarının artmasına da neden olmuştur.
2016 yılında yaşanan ekonomik zorluklara satır başları ile değinmek istersek;
ABD merkez bankasının (FED) piyasaya para akıtmaya son vermesi ve ardından faiz artışlarına başlaması, Küresel belirsizliklerin ve güven bunalımının devam etmesi, Güvensizlik ortamının neticesi olarak gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışının yaşanması, İngiltere'nin ayrılma kararı sonrası AB'nin geleceğinin tartışılmaya başlanması, Suriye ve Irak'taki savaş ortamı, sığınmacılar sorununun derinleşmesi gibi gelişmelerin ön plana çıktığı görülecektir.
Öte yandan, 2008 yılında başlayan ve etkileri hala görülmeye devam eden finansal krizden çıkılamadığı bir dönemde, korumacı ve müdahaleci ekonomi politikalarını savunan Trump'ın ABD başkanı seçilmesi de, yeni bir küresel iklim habercisi olarak algılanmış, belirsizlik algısını derinleştirmiştir.
TÜRKİYE'NİN DURUMU
Veriler ve gelişmeler, 2016 yılında ekonomik iklimin küresel boyutta oldukça sisli ve dalgalı olduğunu ortaya koymaktadır.
Böylesi bir ortamda küresel gelişmelerden, ekonomisinin üretim gücü yüksek, kurumsal yapıları işlevsel, tasarruf oranı yüksek, dış kaynak bağımlılığı düşük, ekonomi yönetimi yetkin ülkeler daha az, tersi koşullara sahip ülkeler ise daha fazla olumsuz yönde etkilenmiştir.
Türkiye, sahip olduğu büyük coğrafya, 80 milyona yakın nüfusu ve stratejik konumu ile dünyanın önemli bir ülkesidir.
Bu önemi nedeniyle Türkiye ister istemez bir çok konu ve sorunun da önemli bir tarafı olmaktadır.
Nitekim Irak ve Suriye'de yaşanan karmaşık süreçte Türkiye milyonlarca sığınmacıya ev sahipliği yapmıştır. Ancak zincirin devamında bu durum, ülke içinde terör olaylarının artması, bu bölgeye yönelik ihracatın azalması ve bunlara bağlı olarak turizm gelirlerinin düşmesi gibi yan etkiler de doğurmuştur.
Kısaca Türk ekonomisi 2016 yılını zorlu Ortadoğu koşullarının ve Rusya ile yaşanan krizin gölgesinde geçirmiştir. Ayrıca 15 Temmuz darbe girişimi ve ardından devlet ve ülkenin bekası için uygulanmak durumunda kalınan 'Olağanüstü Hal' kaçınılmaz olarak ekonomik faaliyetlerin olağan akışında gerçekleşmesini engellemiştir.
Bir sonraki yazımızda Türk ekonomisinin 2016 yılı panoramasını verilerle yansıtmaya çalışacağız.
