Çağdaş demokrasilerin olmazsa olmazı, adil ve serbest seçimlerdir.
Biliyorsunuz 14 Mayıs seçimleri öncesi seçim güvenliği endişeleri birçok kesimde dile getirilmişti. Herhangi bir karşılığı olmasa da çeşitli şaibeler ve iddialar ortaya atıldı. Şu ana kadar muhalefet partileri dahil hiçkimseden aykırı bir söylem duymadığımıza göre, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sn. Ahmet Yener'in ifade ettiği gibi, "14 Mayıs 2023 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Seçimleri tüm yurtta sorunsuz bir şekilde gerçekleşmiştir ". 15 Mayıs 2023 pazartesi günü saat 15.15 itibari ile sandıkların yüzde 100'ü açılmış ve seçmenlerin katılım oranı yüzde 88.92 olarak tespit edilmiştir.
EN YÜKSEK VE DÜŞÜK KATILIM
2014 Genel Seçimleri'nde seçmen sayısı 55.692.841 imiş ve bu kitlenin 41.283.647'si oy kullanmış yani katılım oranı yüzde 74.43 olarak gerçekleşmiş. 2018 seçimlerinde ise 59.367.469 seçmenin 51.197.959'u seçmen sandıklarına giderek yüzde 86.27'lik bir orana ulaşılmış.Tarihte elbette oldukça yüksek katılım oranlarına rastlıyoruz.
Örneğin 1987 yılındaki genel seçimlerde bu rakam yüzde 93.38'leri bulmuştu. Keza 1983 seçimlerinde de yüzde 93.36 idi. Buna en yakın seçimlere yüksek katılım oranlarını 1950 ve 1954 seçimlerinde gördük:
Sırası ile yüzde 89.35 ve yüzde 88.63. Ülkemizde katılım oranının en düşük olduğu seçimler 1969 yılında görülmüştü: Yüzde 64.34.
DÜNYA ÜLKELERİNE BAKILDIĞINDA
Dünyadaki örnekleri incelemek bu konuda bir fikir verecektir: 2022 Haziran ayında gerçekleşen Fransa seçimleri için katılım oranı yüzde 48'lerde kalmıştı. Geçen nisan ayında gerçekleşen Bulgaristan seçimlerinde orataya konulan sandığa ilgi yüzde 40'lara kadar düşmüştü. Hollanda da ise geçen sene bu zamanlar yerel seçimler yapılmıştı ve katılım oranı yüzde 50.5 olarak gerçekleşti. 8 ay önce İtalya'da yapılan seçimlerde seçmenin ancak yüzde 63'ü bu hakkını kullandı. Almanya'nın 26 Eylül 2021 yılındaki genel seçimlerinde ise katılım oranı yüzde 76'da kaldı.
BİREYSEL İRADEYİ ORTAYA KOYMA
ABD'nin oranları da bu rakamlardan farklı değil. 3.11.2020 tarihindeki 59. Başkanlık Seçimlerinde, Amerika tarihinde 1900 yıllardan bu yana geçen 120 yıl içinde gerçekleşen en yüksek katılım oranı görülse de ancak yüzde 66.9'lara ulaşılabildi.
ABD'de en yüksek oran yüzde 73.7 olarak kayıtlara geçmiş.
Peki genel olarak batı demokrasilerinde oranlar giderek neden düşmekte?
Elbette ülkelerin öznel koşulları dikkate alınarak bir analiz yapılmalı.
Seçmenler içinde deneyimledikleri siyasi sisteme giderek yabancılaşmış olabilirler ya da her şeyden memnun oldukları için bi zahmet sandıklara kadar gitmiyor da olabilirler. Ancak her koşulda, sandıkta oy kullanarak sisteme inançlarını ve dolayısı ile onun meşruiyetine yönelik bireysel iradelerini ortaya koyarlar.
SİYASİ TARİHTE DÖNÜM NOKTASI
Ülkemizde de seçim döneminde makul olarak görülebilecek kutuplaşma geride kaldığında, bu seçimlerde oraya çıkan tablonun, siyasi arenada yeni dengeler oluşturacağı aşikardır. Ancak her hâlükârda, denilebilir ki, 14 Mayıs 2023 seçimleri, ülkemizin siyasi tarihi için bir dönüm noktası olmuş, halkımızın demokrasiye inancını ortaya koyan, tüm ülkeler için örnek olabilecek yüksek katılım oranı ile Türkiyenin demokratik sisteminin olgunluğunu teyit eden güçlü bir referans olarak tarihe geçmiştir.
Tüm ulusumuza hayırlı
