Havaların soğuması ile 7'den 70'e hepimizi yakından ilgilendiren grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklar yeniden gündemimize oturdu. Hastalık belirtilerinde ne yapacağımızı artık çok iyi biliyoruz: Doktor kontrolünde uygun ilaç kullanımı, ev istirahati ve bulaşmaları önleyecek tedbirleri titizlikle uygulamak. Ya hastalanmamak için yapılması gerekenler? Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ümit Filiz, Sarmaşık okuyucuları için bu önlemleri şöyle sıraladı: * Soğuk havada hasta olmamanın ilk şartı vücut ısısını korumak. Bunu da aşırı kalın giyinerek değil, girdiğiniz her ortama kolayca uyum sağlayacak şekilde kat kat giyinerek yapabilirsiniz.
* Aşırı sıcak ortamdan bir anda soğuk ortama geçmek de sakıncalı. Bu nedenle iç mekanları aşırı sıcak hale getirmememiz lazım. Ortam ısısını 23-24 derecelerde tutmak en sağlıklısı.
* Isıtırken havayı kurutmamak dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta. Soğuk buhar makineleri mutlaka ortamda bulunmalı.
* Odalar iyi havalandırılmalı. Özellikle çok kişinin girip çıktığı işyerlerinde havalandırma ihmal edilmemeli.
* Tuzlu karbonatlı su veya ile sadece su ile düzenli olarak burun içi yıkanmalı. Burun içini yıkamak, bu bölgeye yapışan mikrop ve virüsleri uzaklaştırmak açısından önemli.
* Hasta kişilerin ev istirahati yapması, hastalığı bulaştırmamak adına insanların topluca bulunan yerlere girip çıkmaması çok önemli. İşyeri sahipleri de çalışanlarına bu durumda istirahat izni vererek diğer çalışanların hasta olmasını önleyebilir.
* Araştırmalara göre stres ve uykusuzluk, bağışıklık sistemini yarı yarıya zayıflatıyor. O yüzden soğuk havalarda da iyi uyumamız ve stresi mutlaka azaltmamız lazım.
* Bu dönemde kırmızı eti biraz daha fazla tüketmemiz lazım. Özellikle de antiviral etkili sarımsağa soframızda daha fazla yer vermeliyiz. C vitamini içeren meyve ve sebzeleri de bolca tüketmekte fayda var.
* Takviye olarak C vitamini, çinko ve ekinezya bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Hekiminize danışarak bunlardan yararlanabilirsiniz. Kuşburnu ve böğürtlen çayı içmek de koruyucu etki sağlayacaktır.
* Eller bolca sabunla köpürtülerek sık sık yıkanmalı.
Susamayı beklemeyin
Havaların soğumasıyla birlikte daha az su içer hale geldik. Oysa uzmanlara göre bol su içmek hastalıklardan korunmada son derece etkili. İçmemek de tersi şekilde kolay hastalanmamıza neden oluyor. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ümit Filiz, niçin su içmemiz gerektiğini böyle açıklıyor: "Bol sıvı aldığımız burnumuz, sinüslerimizin içi ve ciğerlerimiz daha çok nemleniyor. Bu sayede örneğin burun içine normalde gelip yapışan virüs, ete temas etmeyip üzerindeki salgıya temas ediyor. Böylece kolaylıkla vücuttan atılabiliyor. Yani bol su içerek vücudun kendi kendini temizleme mekanizmasını canlı tutmuş oluyoruz."
Kanser hastaları
Ev ziyaretlerine bir süre ara verilmeli
Prof. Dr. Erdem Göker
İç Hastalıkları ve Onkoloji Uzmanı
Kanser hastalarının da, zayıflayan bağışıklık sistemleri nedeni ile soğuk havalardan ve getirebileceği hastalıklardan çok iyi korunması gerekiyor.
İç hastalıkları ve Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Erdem Göker, kanser hastaları için önerilerini şöyle sıralıyor:
* Soğuk havalarda, hastalarımız için özellikle korktuğumuz iki şey var. Birincisi; ısınmak için kullanılan malzemelerin oluşturduğu hava kirliliğinin hastalarımızı eve kapatması. Kapalı ve iyi havalandırılmayan ortamlarda çok fazla zaman geçirince de grip ve diğer bulaşıcı hastalıkların bulaşma riski artıyor.
* Hastalarımızdan soğuk havalarda ev ziyaretlerine bir süre ara vermelerini istiyoruz.
* Hava şartlarına uygun giyinerek soğuktan korunmak şartıyla özellikle kaloriferlerin ve sobaların yoğun olarak yakılmadığı, havanın nispeten temiz olduğu saatlerde dışarı çıkabilirler.
* En önemlisi de evde grip geçiren birileri varsa bulaşma riski çok arttığından gereken önlemler mutlaka alınmalı, bu aile bireyleriyle yakın temastan ve aynı havayı solumaktan kaçınılmalı.
* Yüksek ateş, hastalarımız için önemli bir risk faktörü. Ölümcül sonuçları olabiliyor. Özellikle yüksek ateş ve grip belirtilerinde hastalarımıza "Vakit kaybetmeden mutlaka doktorunuzla irtibata geçin" diyoruz.
Diyabeti olanlar
Hastalık belirtilerinde doktorunuza başvurun
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Pelin Tütüncüoğlu
Diyabeti olanlar da zayıflayan bağışıklık sistemleri nedeni ile grip ve soğuk algınlığını diğerlerinden çok daha ağır geçiren kişiler. Bağışıklık sistemi güçlü ve genç bireylerin kolaylıkla atlatabildiği bu tür hastalıklar, diyabeti olanlarda "öldürücü" bile olabiliyor.
Bu nedenle bu kişilerin hastalanmama konusunda diğerlerinden çok daha özenli ve dikkatli olmaları gerekiyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Dr. Pelin Tütüncüoğlu, konu hakkında şu bilgileri verdi:
* Şeker hastalarının bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmadığı için hem soğuk havalarda hastalıklara yakalanma riskleri artıyor hem de yakalandıkları takdirde hastalıkları daha ağır geçiriyorlar.
* Bu nedenle Eylül, en geç Ekim ayında hastalarımızdan grip ve zatürre aşılarını yaptırmalarını istiyoruz.
* Özellikle hava ısısındaki ani değişimlere karşı kıyafetlerini hava şartlarına uygun seçmeleri çok önemli.
* Diyabetli hastalarımız da diğerleri gibi yeme içme ve uyku düzenine dikkat etmek, stresten uzak durmak, sık el yıkamak ve benzeri genel korunma kurallarına titizlikle uymalı.
* Alınan tüm önlemlere rağmen soğuk algınlığı ve grip yine de bu hastalarımıza bulaşabilir. Bu durumda "etkin tedavi ve doğru ilaç kullanımı" için belirtileri fark ettikleri anda hiç beklemeden doktorlarıyla irtibat kurmaları gerekiyor.
Hamileler
Günlük kalori alımınızı bir miktar artırın
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Orkan Tatlı
Bebek bekleyen kadınlar da soğuk havalarda diğerlerinden daha hassas olan grupta yer alıyorlar. Hamilelerin bağışıklık sisteminde bir problem olmamakla birlikte, geçirecekleri hastalıklar bebek açısından da risk oluşturabileceği ve ilaç kullanımı çok önerilmediği için diğerlerinden çok daha dikkatli olmaları gerekiyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Orkan Tatlı'ya göre hamilelikte soğuk algınlığından korunmak adına alınabilecek önlemler basit ama çok etkili:
* Gebelik boyunca bebeğin ve annenin sağlığı için zorunlu haller dışında hiçbir şekilde ilaç kullanılmasını istemiyoruz. Öyle ki grip aşısını bile önermiyoruz. Bu durumda vücudu güçlü tutmak çok daha fazla önem kazanıyor. Bunun için de:
* Soğuklarda vücut direncini yüksek tutmak için, aldığınız günlük kalori miktarını bir miktar arttırın.
* Günlük besinleriniz arasına C vitamini yönünden zengin sebze ve meyveleri mutlaka ekleyin.
* Bağışıklık sisteminizi zayıf düşürecek yorgunluk, uykusuzluk, stres gibi faktörleri yaşamınızdan uzaklaştırın.
Organ nakli olanlar
Kalabalık ortamlara maskesiz girmeyin
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Cüneyt Hoşcoşkun
Organ nakli, hastalara "ikinci hayat şansı" veren çok özel bir uygulama ve bu sayede binlerce kişi yeniden sağlığına kavuşmanın mutluluğunu yaşıyor. Öte yandan nakil sonrası hasta için her şey güllük gülistanlık olmuyor. Vücudun, nakledilen organı reddetmemesi için hastalar kaçınılmaz olarak ömür boyu bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmak zorunda kalıyor. Ege'de ilk böbrek naklini yapan hekim olan Prof. Dr. Cüneyt Hoşcoşkun, organ nakli hastaları için önerilerini şöyle sıralıyor:
* Organ nakli hastaları, enfeksiyon açısından bu tür hava değişimlerinde büyük risk altındalar.
* Bu hastalarımız, nakledilen organı vücudun reddetmemesi için ömür boyu bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmak zorunda. Bu da onları daha savunmasız hale getiriyor.
* Mikroplardan korunmak için okul, kahvehane, nikah, nişan gibi insanların grup halinde bulunduğu ortamlara girmemelerini öneriyoruz.
* Bu ortamlara katılma konusunda bir zorunluluk varsa da mutlaka maske kullanılmalı.
* Yeni başlayan öksürük veya akıntı, hiç fark etmez; en ufak bir enfeksiyon belirtisinde ise hiç vakit kaybetmeden mutlaka organ nakil merkezlerine başvurulmalı.
