20 Ocak'ta göreve başlayacak ABD Başkanı Trump'ın öncelik verdiği iki sorun, Rusya-Ukrayna savaşını bitirmeyi ve Suriye'den ABD askerini çekmeyi nasıl yapacağı... Her ikisi de merakla bekleniyor. Bu iki sorun birebir Türkiye'nin dış politika hamlelerini etkileyecek. Trump'ın önceki günlerde yaptığı, "SURİYE'DE TÜRKİYE ANAHTAR" sözü dikkatlerden kaçmamalı. Başkan Erdoğan- TÜRKİYE Suriye'de gidişatı değiştirdi. Türkiye, bölgenin büyük gücü olması nedeniyle gelişmelerin tam ortasında. Gelinen noktada Suriye'nin nasıl bir yapıya kavuşacağı, Derin Amerika aparatı PKK-YPGSDG'nin nasıl tasfiye edileceği, Amerika ve Avrupa'nın sinsikirli girişimlerinin olası etkisi gibi sorular cevap bekliyor.
COLANİ VE ANKARA
Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şara, diğer adıyla Heyet Tahrir Şam'ın lideri Ebu Muhammed el-Colani'nin, ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye yapacağı konuşuluyor. Suriye'de yeni yönetimin başa geçmesi sonrası ilk kez MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Colani'yi Şam'da ziyaret etmiş ve Bakan Fidan: "14 yıl boyunca verdikleri mücadeleye bizzat şahit olduğum Suriyeli kardeşlerimizi daha güzel günlerin beklediğine yürekten inanıyorum. Misafirperverliklerini özlemişiz" demişti. Suriye yeni yönetim lideri Ahmed eş-Şara'nın konuşulan Türkiye ziyaretinde, Türkiye'nin verdiği desteğe ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a teşekkür edeceği belirtiliyor. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın pazartesi günü Kabine toplantısı sonrası yaptığı, "Suriye'ye bir gece ansızın gelebiliriz" açıklamasının arka planına bakalım. Başkan Erdoğan'ın önemli açıklamalarının akabinde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan katıldığı TV programında Suriye'ye yönelik son gelişmeleri açıkladı.
"GEREĞİ YAPILIR"
Fidan, Suriye'nin yeni isminin "Suriye Arap Cumhuriyeti" olacağını söyledi. Derin Amerika'nın aparatı bölücü terör örgütü PKK-YPG-SDG'nin tasfiyesine ilişkin dikkat çekici açıklamalar yaptı. Suriye'deki terör sorunu hakkında konuşan Fidan, çözüm için ülkeyi işaret ederek: "Suriye'deki yeni yönetim, bu sorunu (PKK/ YPG) sahiplenmeli ve gerekli adımları atmalı. Görüşmeler devam ediyor, birtakım adımların atılmasını bekliyoruz.
Verdiğimiz ültimatom ortada. PKK kadrolarının Suriye'yi terk etmesi gerekiyor. Onlar kendilerini biliyor, isimleri bizde var. Bu doğrultuda hareket etmezlerse gereği yapılır. Gereği, askeri harekattır. Benim için tehditsin, Suriye için, Irak için, bölge için, en önemlisi Kürtler için tehditsin. Bu maskaralığa artık son verilmeli. PKK/YPG Suriye'den çıkmazsa askeri harekat yaparız" dedi. Fidan sözlerine şöyle devam etti: "Türkiye'nin harekat yapması istenmiyorsa şartlar bellidir. PKK yönetim kadrosu ile tüm kadroları Suriye'yi terk etmeli. Ancak buna yönelik hazırlık veya niyet görmüyoruz."
ÇOK AKTÖRLÜ KONU
Suriye ziyaretinin nasıl geçtiğini de anlatan Fidan, İdlib tarafının iyi olduğunu; ancak Hama, Humus ve Şam eteklerine kadar yıkım bulunduğunu aktardı. Dışişleri Bakanı Fidan, Eş-Şera'nın rasyonel ve oturaklı bir lider olduğunu, sorumluluğunun ve kendisinden beklentilerin farkında olduğunu söyledi. Fidan, "Bizim iki hususumuz vardı. Suriyeli kardeşlerimizin durumları, terör örgütü PKK'nın varlığının sona erdirilmesi" diyerek eş-Şera ile bu konuları konuştuklarını belirtti. Suriye konusunda İsrail'in kazançlı çıkıp çıkmadığına dair bir soruya Bakan Fidan şu yanıtı verdi: "Burada nereden baktığınıza bağlı. Bizim de işimize gelen noktalar var. Bölgedeki istikrarsızlığın bitmesi, sığınmacıların gidecek bir yerlerinin olması, ticaret rotalarının yeniden açılması... Biz ihracatla ayakta duran bir ülkeyiz. Hattımızın bir ayağı kapanmıştı. Antep'te üretilen bir malzeme Ağrı'dan Ürdün'e, oradan Arabistan'a gidiyor. Çok katmanlı bir soru. Herkesin işine yarayan bir kısım var. İşine yarayan ülkelerin nedenlerini burada söylemek istemiyorum. Tek bir ülkenin kaybı ve kazancı olduğunu söyleyemeyiz. Çok aktörlü bir konu."
SURİYE'NİN ENERJİSİ
Suriye'de yeni bir düzen kurma çalışmaları devam ederken, ülkenin hidrokarbon enerji kaynaklarının akıbeti merak ediliyor. Son duruma göre, Suriye'nin doğal gaz sahalarının çoğu Yeni Suriye yönetiminde. Petrol sahalarının büyük kısmı ise Derin Amerika aparatı PKKYPG- SDG kontrolündeki kuzeydoğu bölgelerinde. ABD'nin özellikle Deyrizor bölgesindeki petrol tesisleri çevresinde askeri üsleri bulunuyor. Bu üslerde iki bin Amerikan askeri var ve aparatları PKK-YPG'yi koruyorlar. Diktatör Esad devrilinceye kadar, bir Amerikan şirketi gözetiminde çıkarılan petrol kaçakçılık yoluyla PKK-YPGSDG'ye kazandırılıyordu. Türkiye Enerji Stratejileri ve Politikaları Araştırma Merkezi'nin (TESPAM) Aralık 2024'te yayımladığı bir rapora göre, Suriye'nin potansiyel rezervleri yaklaşık 6,9 milyar varil. Sahadaki petrol tesislerinde gerekli tamirlerin yapılarak "rehabilite edilmesiyle" bir ila bir buçuk yıl içinde günlük petrol üretiminin 250-300 bin varil seviyesine ulaşabileceği, beş sene sonra günlük üretimin bir milyon varil seviyelerini yakalayabileceği ifade ediliyor.
SONUÇ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, 27 Aralık'ta yaptığı açıklamada: "Suriye'nin kalkınması için, inşası için, ihyası için kullanmakla alakalı bir vizyonla hareket ediyoruz" ifadelerini kullandı. Bakan Bayraktar, Suriye petrolünün Irak-Türkiye petrol boru hattı üzerinden dünyaya ve Türkiye'deki rafinerilere açılabileceğini vurguladı. Suriye'de PKKYPG- SDG'nin Türkiye'nin kararlı duruşuyla tasfiye edilmesi ardından Şam'ın petrol sahalarını geliştirmek ve günlük üretimini artırmak için ihtiyaç duyduğu teknik ekipman ve yatırımı Ankara'nın sağlayabileceği belirtiliyor. Stratejistlere göre: "Ağır petrolü işleyebilecek rafinerilere ihtiyaç var. Bu kabiliyetler, sürecin finansman boyutunun karşılanması gibi hususların hepsi Türkiye'de mevcut." EVET. BAŞKAN ERDOĞAN LİDERLİĞİNDE TÜRKİYE YÜZYILI JEOPOLİTİK-JEOEKONOMİK HAMLELERLE İLMEK İLMEK ÖRÜLÜYOR.
