Özel Ento Kulak Burun Boğaz Dal Merkezi hekimlerinden Prof. Dr. İsmail Özdemir, bademciklerle ilgili sorunların çocuklar kadar sık olmasa da yetişkinlerde de görülebileceğini söyledi. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. İsmail Özdemir, yetişkinlerde görülen bademcik problemleri ve tedavileri ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
-Daha çok çocuklarla ilgili olarak gündeme gelen bademcikler, yetişkinlerde ne tür sorunlarla karşınıza geliyor?
Bademciklerle ilgili hastalıklar gündeme daha çok çocuklarla ilgili olarak gelse de yetişkinlerin önemli bir kısmı da benzer hastalıkları yaşıyor.
Bademcikler, burun ve boğazdan giren mikroplarla temas eden lenfatik dokulardır. Aynı zamanda bu dokular vücut bağışıklık sisteminde de önemli rol oynayan yapılardır.
Bademcikler vücut direnci düştüğünde ve kuvvetli mikroplarla karşılaştıklarında erişkinlerde de iltihaplanabiliyor.
"Tonsillit" dediğimiz akut bademcik iltihabı, erişkinlerde de önemli bir sağlık sorunu. Çünkü
* Yüksek ateş
* Halsizlik
oluşturarak iş gücü kaybına sebep olur.
Ayrıca hastalığın etkileri tüm vücutta görülür. Bunlar:
* Eklemlerde ağrı
* Boğazda yutkunmakla ortaya çıkan ağrılar
* Kulağa vuran ağrılar
* Çene altında beze oluşumudur.
TEDAVİ 10 GÜN SÜRDÜRÜLMELİ
-Yetişkinlerde akut bademcik iltihabı nasıl tedavi edilir?
Akut bademcik iltihabının tedavisinde uygun antibiyotik kullanımı çok önemlidir. Bunun önemi de şundan kaynaklanır: Çocuklarda olduğu gibi yetişkinlerde de "beta hemolitik streptokok" mikrobunun yol açtığı bu tür hastalıklar sonrası eklem romatizması, kalp romatizması, böbreklerde nefrit gelişebilir. Bunlar zaten vücudun bu mikroba karşı verdiği aşırı reaksiyon sonucu oluşan hastalıklardır. Bu hastalıklar "romatizmal ateş" ana başlığı altında sıralanır. Bunlardan sakınabilmek için bademcik mikrobu ile mücadelede uygun antibiyotiğin uygun süre ile kullanılması çok önemlidir. Kişide penisilin allerjisi yoksa 10 gün süre ile penisilin ilacını hap, şurup veya gerekirse enjeksiyon şeklinde kullanmak uygun olur. 10 günlük antibiyotik tedavisi, hem bir an önce hastayı sosyal yaşamına geri döndürmek, hem de hastalık geçirildikten sonra (genellikle 15 gün sonra olur) "romatizmal ateş" dediğimiz komplikasyondan korumak amacıyla uygulanmalıdır. Sıklıkla yapılan bir hata da 3-5 gün sonra şikayetler düzelince ilacı kesmektir. Tedaviyi erken bitirmek hastalığın kronikleşmesi veya romatizmal ateş komplikasyonunun oluşmasına yol açabilir. Bu açıdan dikkatli olmakta yarar var.
DONDURMA, BUZLU SU
-Bazı yetişkinler dondurma yediğinde veya soğuk su içtiğinde bademcikleri hemen şişer. Bunun sebebi nedir?
Bu kişilerde muhtemelen geçmişte yeterli süre antibiyotik kullanmadan tedavi edilip kronikleşen bir bademcik iltihabı söz konusu olabilir. Bu kişiler biraz vücut direnci düştüğünde veya soğuk bir şeyler yiyip içtiklerinde bademcik iltihabı yeniden zaman zaman alevlenebilir.
-Müzminleşen bademcik iltihabı yetişkinlerde nasıl tedavi edilir?
Müzmin bademcik iltihabının çözümü bademciklerin vücuttan uzaklaştırılması, yani ameliyattır. Çünkü artık ilaç ve iğnelerle buradaki iltihabı kurutmak mümkün değildir. Yetişkinlerde bademciklerin ameliyatla alınmasını gerektiren durumlar şunlardır:
* Müzminleşen bademcik iltihabı varsa,
* Kişi son bir yıl içinde birden fazla bademcik iltihabı geçirilmişse,
* Bademcik enfeksiyonu bir kez ancak çok ağır geçirilmişse,
* Tekrarlayan bademcik apseleri oluşmuş ise,
* Bademcik bir tarafta daha büyük ise ve/veya büyük olan tarafta tümör düşündürecek bulgular varsa,
* Bademcikler çok büyükse ve bundan dolayı yemek yemeyi, soluk almayı, konuşmayı engelliyorlarsa,
* Horlamaya ve uyku apnesine neden oluyorsa.
-Ameliyat nasıl yapılır?
Günümüzde bademcik ameliyatlarının önemli bir bölümü genel anestezi altında yapılır.
Ameliyat öncesinde anesteziye engel bir durum olup olmadığını değerlendirmek için kan tahlilleri ve bazı tetkikler yapılır. Sonrasında hasta en az altı saatlik açlık süresinin ardından ameliyata alınır. Hasta narkoz altındayken ağız boşluğundan uygun aletlerle girilerek bademcikler alınır. Ameliyat 30-60 dakikada sonlandırılır ve ardından hasta uyandırılır ve 2-4 saat gözetim altında tutulur.
Bu sürenin ardından hasta, ilaç tedavisi düzenlendikten sonra istirahat için evine gönderilebilir. Yutma güçlüğü ve ağrı olacağından ilaçları hap şeklinde değil, şurup veya damla şeklinde seçilir. Bir hafta boyunca hastanın sulu, ılık ve yumuşak gıdalarla beslenmesi istenir. Genellikle her şey yolunda giderse bir haftanın sonunda hasta işine ve normal yaşamına geri dönebilir.
