Bağırsak dostu kanser savaşçısı pırasayı sevin!

Soğangiller (ya da zambakgiller) ailesinden ve anavatanı Akdeniz havzası olan bu kış sebzesi K, C vitamini içerir. Lifli yapısıyla bağırsak sağlığı için çok faydalı olmakla beraber kansere karşı da savaşçıdır. Pırasa genellikle havuçla birlikte zeytinyağlı olarak pişirilir. Esnaf lokantalarında sıkça rastlanan zeytinyağlı pırasa, evlerde genellikle içine biraz pirinç veya bulgur eklenerek salçalı olarak pişirilir.
Sebze çorbalarında, böreklerde, etli türlü ve kış sebzeleriyle hazırlanan güveçlerde pırasa hem sebze olarak rol alır hem de soğanın yerine kullanılır.
Özellikle dünya mutfaklarında çok sık kullanılan, soslara lezzet ve aroma katan (kereviz gibi) en önemli temel sebzelerden biridir.
Erkenci pırasalar daha ince yapılı ve yeşil yapraklı kısmı bol olurken "ak pırasa" denilen cins pırasalar ise daha kalın yapılı ve beyaz gövde kısmı uzun, yeşil yapraklı kısmı kısadır. Bu kalınca pırasanın dolması da yapılır.

PIRASA ALIRKEN
Pırasanın ucundaki saçaklı köklerinin üstünde olması çok önemli. Tezgahlarda, market raflarında temiz ve cazip görünsün diye saçaklı kökleri kesilmiş olan pırasalar, havayla temas ettiğinden içerdiği C vitaminini hızla kaybeder. Satın alırken saçaklı kökleri ve uç yaprakları yeşil, gövdesi parlak ve diri görünümlü olanları tercih edin.

SAKLAMA KOŞULU
Serin ortamda ve buzdolabında tazeliğini 1 hafta kadar muhafaza eder.
Temizlenmiş ve doğranmış pırasayı porsiyonlar halinde derin dondurucuda 3-4 ay saklayabilirsiniz. Kullanacağınız zaman dondurucudan çıkarıp çözdürmeden (aynı bezelye gibi) pişirin.

DOĞRU VE LEZZETLİ PİŞİRME
● Pırasayı bazı yemeklerde soğan yerine kullansanız da önce havuç, patates gibi daha sert yapılı olan sebzeleri pişirin. Pırasa çok çabuk piştiğinden tencereye ikinci veya üçüncü sırada ekleyin.
● Çorbasını yapacaksanız, ufak boyda soğan gibi doğrayıp tencereye yağla birlikte koyun ve üzerine 2-3 kaşık su serperek kavurun.
● Zeytinyağlı pişirirken önce havuçları rengi çıkıncaya kadar yağda soteleyip aynı boyda kesilmiş pırasayı ekleyin. Tuz ekleyip sadece bir iki kez narince sote edip çok az su ekleyip karıştırmadan kısık ateşte pişirin.
Ocağı kapatınca üzerine sızma zeytinyağı gezdirip soğumaya bırakın. Böylece hem parlak ve güzel görünür hem de lezzetini saklamış olursunuz.
● Pırasayı diğer kış sebzeleri ile birlikte veya tek başına pişirirken bir portakal ve yarım limonun suyunu eklerseniz çok lezzetli olur.
● Pırasa çorbasını biraz karnabaharla birlikte yapar, süzme kıvama getirip krema ile lezzetlendirebilirsiniz.
● Pırasayı irice doğrayıp az haşladıktan sonra kıyıp kıyma ile yarı yarıya oranda kullanarak köfte yapabilirsiniz.

PIRASALI BÖREK
Gerekli malzeme: 2-3 adet pırasa 3 yumurta 1 su bardağı yoğurt Yarım su bardağı sıvıyağ 1.5 su bardağı un 1 çay bardağı mısır unu Tuz 1 çay kaşığı karbonat Yapılışı: Pırasaları ince halkalar halinde doğrayıp 2-3 kaşık zeytinyağında sote edin. Yumurtaları çırpıp yağ, yoğurt ekleyip karıştırın. Unları tuz ve karbonatı ekleyip akışkan kıvamlı bir hamur hazırlayın. Pırasayı hamura ekleyip karıştırın. Yağlanmış fırın tepsisine karışımı boşaltıp 180 derecede kızarıncaya kadar pişirin. Biraz soğuyunca dilimleyip servis yapın.

ETLİ KIŞ TÜRLÜSÜ
Gerekli malzeme:
300 gr dana kuşbaşı veya sotelik 1'er adet soğan, patates, kereviz, havuç, pırasa Küçük bir parça karnabahar 3-4 yemek kaşığı sıvıyağ 1 yemek kaşığı biber salçası Tuz, karabiber 1.5-2 su bardağı su Yapılışı: Sebzeleri yıkayıp soyun ve aynı boylarda küp küp doğrayın.
Kuşbaşı etleri yağda rengi dönene kadar kavurup havuçları ekleyin. 1-2 dakika sote edin. Sırasıyla soğan, salça, pırasa, patates, karnabahar ve kerevizi ekleyip karıştırın. Su ve tuz ekleyip kapağı kapalı olarak orta ateşte pişmeye bırakın.
5 dakika sonra ocağı kısıp 30-35 dakika pişirin. Yemeği 10 dakika dinlendirip sıcak olarak servis yapın.

NOHUTLU PIRASA ÇORBASI
Gerekli malzeme:
1 su bardağı haşlanmış nohut 2 adet ince pırasa 1 yemek kaşığı domates salçası 4 su bardağı et suyu veya su Tuz, karabiber Yapılışı: Haşlanmış nohutu ve doğranmış pırasayı derin dondurucudan çıkarın. Çorba tenceresine 4 yemek kaşığı zeytinyağı koyup ısıtın ve pırasaları ilave edin. Hızlıca karıştırıp tencerenin kapağını kapatın. 2-3 dakika kadar arada bir karıştırarak orta ateşte pırasaları kavurun.
Bu arada çözülmüş ve pişmeye başlamış olacaklar.
Domates salçasını ekleyip rengini verene kadar kavurun. Azar azar su ekleyerek kıvamlandırın.
Nohutları ekleyin. Tuz ve karabiber ilave edip çorbayı pişmeye bırakın. Sıcak olarak servis yapın.

FIRINDA BEŞAMELLİ PIRASA
Gerekli malzeme:
2 adet havuç 2 adet pırasa 1 tutam taze dereotu veya kereviz yaprağı 3-4 yemek kaşığı zeytinyağı Tuz, karabiber Beşamel sos için:
2 yemek kaşığı tereyağı 2 yemek kaşığı un 1,5 su bardağı süt Tuz Üzeri için rendelenmiş taze kaşar peyniri Yapılışı: Sebzeleri doğrayıp önce havuçları sonra pırasaları ekleyip birlikte zeytinyağında sote edin. Tuz, karabiber ekleyin. (Dilerseniz içine bir miktar kavrulmuş kıyma ekleyebilirsiniz.) Fırını 180 C de ısıtın. Sebzeleri cam fırın kabına boşaltın.
Beşamel sosu hazırlamak için küçük sos tenceresinde tereyağını eritip unu ekleyin. Hızlıca kavurup sütü azar azar ekleyerek sürekli karıştırın ve kıvam alınca sebzelerin üzerine dökün. Bir tutam rende kaşar serpiştirip üzeri kızarıncaya kadar fırında pişirin.