Şimdi anlatacağım aşk hikayesi Birinci Dünya Savaşı'nda yaşanmış, İkinci Dünya Savaşı'nda bütün dünyanın diline düşmüştür. Dost, düşman herkes kendi dilinden anlatmış gözyaşı dökmüştür. Böyle bir şey olabilir mi? Oluyor işte:
***
Hans Leip bir Alman şairi, roman ve hikaye yazarıdır. 1915 yılında asker olarak Birinci Dünya Savaşı'na katılır. Marleen adında bir hemşire kızla tanışır. Cephede bir şiir yazar. Bu şiirin kahramanına eski sevgilisi Lili ile yeni sevgilisi Marleen'in adını vermiştir. İki sevgili tek bir isimde bütünleşmiş ve Lili Marleen olmuştur. "Kışla, kapı ve fener" sözleriyle başlayan şiir duygulu ve etkileyici bir aşk hikayesini anlatmaktadır.
***
1938 yılında Hans Leip, bir Alman besteci ile tanışır. Bestecinin adı: Norbert Schultze'dir. "Lili Marleen" adlı şiir Schultze tarafından bestelenir ve şarkı olarak yeni bir kimlik kazanır. Şimdi bu şarkıyı yorumlayacak bir şarkıcıya ihtiyaç vardır ve o da bulunur. 34 yaşında bir tiyatro oyuncusu ve şarkıcı Lale Andersen... Boğuk ve buğulu sesiyle şarkıyı ilk kez Lale Andersen seslendirir... Plak yüzbinler satar...
***
İkinci Dünya Savaşı başlamıştır. Alman Hükümeti cephelerdeki askerlerin morali için bir beste düşünmektedir. Özellikle de Libya-Mısır çölünde savaşan Rommel'in komutasındaki askerler için...
Bu arada Belgrad'dan yayın yapan Alman askeri radyosu 1941'de tesadüfen "Lili Marleen" adlı şarkıyı çalar. Ne var ki böyle bir güftenin askerlerin savaş şevkini kıracağını iddia edenler ortalığı karıştırırlar. Almanlar şarkıyı hemen yasaklamaya kalkarlar. O sırada devreye Çöl Tilkisi lakaplı General Erwin Rommel girer. Askerlerin bu şarkıyı çok sevdiğini ve Hükümet'in kararına karşı olduğunu söyler. Rommel'in dediği olur ve şarkı cephelerde yayınlanmaya devam eder.
***
Artık, her asker şarkıda biraz kendini bulmaktadır. Cephedeki Alman askerleri, yayın sırasında durup Lili Marleen'i dinlemekte, sonra kaldıkları yerden savaşa devam etmektedirler! Peki, yalnız Almanlar mı? Müttefikler de. Müttefik askerleri, Almanca şarkının sözlerini anlamasalar da, bu romantik ve duygulu şarkıya ilgisiz kalmamışlardır. İngiliz Hükümeti, şarkının sözlerini İngilizce'ye çevirtip kayda alır ve onlar da yayına başlarlar. Her iki cephede de savaş bitene kadar her gün bu şarkı dinlenir...
***
"Lili Marleen"in sözleri yaklaşık elli dile çevrildi. Bu şarkıyı ilk dinlediğim zaman ben de çok etkilendim. Daha sonraları izlediğim filmlerinde etkisini daha da artırdı. Almancayı hiç müzikal bulmadığım halde bu şarkıda kulağıma çok hoş gelir. Konser repertuvarlarımızda zaman zaman çalarız, Almanca sözlerle Aysun okur...
Alman olan Hollywood sanatçısı Marlene Dietrich'le de özdeşleşmiştir şarkı... İlk sinema filmi hemen savaş sonrası 1944 yılında yapılmış "The True Story of Lili Marleen" adıyla vizyona girmiştir. Hatırladığım son versiyonu ise 1981'de Hanna Schygulla'ın oynadığı Lili Marleen...
***
Şair Hans Leis 90 yaşına kadar yaşadı, 1983'te öldü. Besteci Norbert Schultze ise 91 yaşında 2002 yılında ayrıldı aramızdan. Şarkıyı ilk seslendiren Lale Andersen ise 67 yaşında karaciğer kanserinden vefat etti. Şarkıyla özdeşleşen Marlene Dietrich'e gelince o da uzun bir ömür sürdü. 91 yıl yaşadı ve Paris'te hayata veda etti.
İşte eşsiz bir şarkının ve kahramanlarının öyküsü...
