Türkiye'de yaklaşık 13 milyon dosya üzerinden emeklilik maaşı ödeniyor. Bunların bir kısmı dul ve yetim maaşı olsa da emekli olan sayısı yine 100'den fazla ülkenin nüfusunun üzerinde. Ülkemizde genç yaşta emekli olanların sayısı da hayli fazla. Özellikle 1999 öncesinde sigortalı olan kadınlar 40'lı yaşlarda, erkekler ise 50'li yaşlarda emekli olabiliyor. Ancak bu tarihten sonra sigortalı olanlarda yaş haddi kadınlarda 58 erkeklerde ise 60'a çıkıyor. Genç yaşta emekli olanların bir kısmı çalışma hayatına ara vermiyor, tekrar işe giriyor.
ÖZLÜK HAKLARI DEĞİŞMİYOR
Ülkemizde sigortalıların emekli olduktan sonra çalışmalarının önünde bir engel bulunmuyor. Emekli olduktan sonra çalışanlar ile diğer çalışanlar arasında özlük hakları bakımından hiç bir ayrım yapılamıyor. Yani izinleri, tazminatları, mesaileri aynı şekilde hesaplanıyor. Emekli bir çalışan da diğerleri gibi 1 yıl dolduktan sonra işten çıkartılırsa, kanunun tarif ettiği ihbar ve kıdem tazminatını brüt maaş üzerinden alıyor. İzin günleri diğer çalışanlar gibi belirleniyor, hatta 50 yaşından büyük olanlar için kıdemine bakılmaksızın 20 günden az izin verilemiyor. Bir işyerinde çalışırken emeklilik şartları dolanlar istedikleri zaman ayrılıp kıdem tazminatını alabiliyor. Son işyerinde en az bir yıl çalışmış olmak kaydıyla ne kadar kıdemi varsa o kadar brüt maaş üzerinden tazminat ödeniyor.
İSTİFADA TAZMİNATA DİKKAT
Emekli olurken kendi isteğiyle ayrılmasına, yani istifa etmesine rağmen kıdem tazminatını alabilen çalışan, emekli olup tekrar çalışmaya başladığında istifa ederse para alamıyor. Emekli olduktan sonra aynı firmada çalışmaya devam edenlerin durumu ise farklı. Onlar için istifa etse de tazminat alma imkanı bulunuyor. Bu kişiler için emekli olduğu tarihte tazminat hakkı doğar ve kıdemi sıfırlanarak çalışmaya devam ederler. Eğer tazminatını almadan çalışmayı sürdürürse kıdem hakkı baki kalır. Aynı işyerinde emekli olduktan sonra tazminat alarak devam ediyorsanız kıdeminiz sıfırlanır ve bir yılı doldurmadan tazminat alamazsınız.
ÇALIŞINCA MAAŞ KESİLİR Mİ?
■ Emekli olduktan sonra SSK'lı olarak çalışanlar her iki maaşı da alabilirler. Emekli maaşları kesilmez.
■ Herhangi bir kurumdan emekli olduktan sonra işyeri açan ya da ortak olanlar yani Bağ-Kur kapsamında çalışanların maaşları kesilmez, bir prim ödemezler.
■ Malulen emekli olanlar herhangi bir şekilde çalışmaya başlarlarsa emekli maaşları kesilir.
■ Sürekli iş göremezlik ödeneği alanlar çalışmaya başlarlarsa ödenekleri kesilmez.
■ Herhangi bir kurumdan emekli olduktan sonra kamuda çalışanların emekli maaşları bazı istisnalar dışında kesiliyor.
■ Vergi indirimi ile erken emekli olan engelliler çalışmaya başlarlarsa maaşları kesilmez.
■ Eşinden dul maaşı alanlar çalışırsa ödenek kesilmez. Ancak oranı düşer.
