Memurlara yapılan ilave zam ile ilgili yasanın Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı da bir genelgeyle yeni katsayıları duyurdu. Buna göre memur ve memur emeklilerinin yüzde 5 oranındaki toplu sözleşme artışı yüzde 7.5 olurken enflasyon farkıyla birlikte kümülatif artış yüzde 30.95'e ulaşmış oldu.
Böylece hem memurlar hem de memur emeklileri Ocak ayının başından itibaren bu oranda hesaplanacak yeni maaşlarını aldılar. Bu artış 30 Haziran'a kadar geçerli olacak. 30 Haziran sonrasında açıklanacak 6 aylık enflasyona göre yeni maaş zamları ortaya çıkacak.
Bu artış aslında memurların çocuk parasından harcırahlarına kadar tüm ödemeleri artırmış oldu. Aynı zamanda işçiler için belirlenen kıdem tazminatı tavan miktarı da yükseldi.
25.646 LİRA FAZLA ALACAK
Kıdem tazminatı tavanı yeni genelgeye göre 10 bin 848 lira 59 kuruşa yükseldi. 2021'in ikinci yarısında 8 bin 284 lira olarak uygulanan tavan, 6 Ocak tarihli genelgede 10 bin 596 liraya çıkmıştı. İlave zammın yansıtılmasıyla da yeni tavan 10 bin 848 liraya ulaştı. Buna göre, bu yılın ilk yarısında işten çıkartılanlar çalıştıkları her yıl için en çok 10 bin 848 lira kıdem tazminatı alabilecek. Bu tutar, Temmuz'da memur maaş zammıyla yine artacak.
10 yıllık bir çalışan Aralık ayında işten çıktığında en fazla 82.840 lira alırken Ocak ayı ile birlikte alacağı en yüksek kıdem tazminatı 108.486 liraya yükselmiş oldu. Böylece işçi 25. 646 lira fazla tazminat alabilme imkanına kavuştu. Çalışanların işten ayrıldıklarında alacakları kıdem tazminatı hesaplanırken her yıl değişen bir tavan miktar uygulanıyor. Çalışanın maaşı ne olursa olsun tazminat hesaplanmasında en üst rakam olarak belirlenen bu miktar uygulanıyor. Bu miktarı her yıl Maliye Bakanlığı memur maaş katsayılarına göre belirliyor. Bu tutar 30 Haziran'a kadar geçerli olacak. 30 Haziran'da yapılacak memur maaş zammıyla birlikte tutar da artırılacak.
NASIL HAK KAZANILIYOR?
Bir çalışanın kıdem tazminatı alabilmesi için kendi isteği dışında işten ayrılması gerekiyor. Ayrıca aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olma şartı da bulunuyor. İstifa halinde ise kıdem tazminatı hak edilmiyor. Ancak bunun istisnaları da var. Yani belli şartlarda çalışanlar istifa ettiklerinde de kıdem tazminatı alabiliyorlar. Erkek işçi askerlik, kadın işçi evliliği nedeniyle (1 yıl içinde) işten ayrılırsa kıdem tazminatını alabilir. Emekli olmak için işten çıkanlar da kendi istekleriyle ayrılsalar bile kıdem tazminatı alır. Bunların dışında İş Kanunu'na göre haklı fesihle işten ayrılana da kıdem tazminatı ödenir. Bunların dışında SGK'dan yazı alarak istifa halinde kıdem tazminatı alma yolları da bulunuyor.
SON İŞYERİNDE 1 YIL ŞARTI
1475 sayılı yasanın 14. maddesi gereğince emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar istifa etmeleri halinde SGK'dan yazı alarak tazminat alabilirler. Burada şartlar 8 Eylül 1999 ve öncesi sigortalı olanlar için 15 yıl 3.600 gün olarak belirlenmiş. Bu tarihten sonra sigortalı olanlar için ise 25 yıl 4500 gün veya sadece 7 bin gün kıdem tazminatı alabilmek için yeterli olacak. Bu şekilde tazminat alabilmek için son işyerinde en az 1 yıl çalışmış olmak da gerekiyor. Emeklilik için yaş dışındaki şartları tamamlayanlar bununla ilgili bir yazıyı SGK'dan alarak işyerlerine başvuracaklar. Böylece kendi istekleriyle ayrılarak tazminat alabilecekler. Burada sadece kıdem tazminatı ödenirken ihbar tazminatı hakkı oluşmuyor.
AGİ UYGULANACAK MI?
Yeni tebliğ ile birlikte vergisiz asgari ücret hesapları da Resmi Gazete'de yayımlanmış oldu. Buna göre asgari ücretteki damga ve gelir vergisi kaldırıldı. Böylece tüm asgari ücretlilerin brüt 5004 liralık maaşından sadece SGK kesintileri yapılacak ve net maaş ödenecek. Asgari ücretin üzerinde maaş alanlar için ise yine vergi istisnası uygulanacak. Bu çalışanların gelir vergileri hesaplandıktan sonra 638 liralık asgari ücret üzerinden vergi istisnası düşülecek. Böylece tüm çalışanlar açısından en yüksek AGİ miktarı olan 638 lira vergi istisnası olarak uygulanacak. Yani çalışanlar bu miktarda vergiyi vermemiş devlet de 638 liralık vergi alacağından vazgeçmiş olacak. Gelir vergisinin kaldırılması sonrasında bir vergi iadesi olarak uygulanan Asgari Geçim İndirimi yani AGİ uygulaması da son bulmuş oldu. Bundan sonra çalışanlara AGİ adı altında bir iade yapılmayacak ama maaşlarından vergi de alınmayacak.
