Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusunda artık son viraja girildi. Aralık ayında Meclis'e gelecek olan yasa ile ilk etapta 1.5 milyon vatandaşımız emeklilik hakkına kavuşacak. EYT düzenlemesinde yıl ve prim şartları öne çıkıyor.
Buna göre 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış SSK'da 5000 günü doldurmuş kadınlar için 20 yıl, erkekler için ise 25 yıl sigortalılık süresi bulunuyor. Yine Bağ- Kur'da ise kadınlar için 7200 gün erkekler için ise 9000 gün prim şartı bulunuyor. EYT yasası 8 Eylül 1999 öncesi şartlara dönülmesini sağladığında prim ve yıl şartı bu şekilde olacak.
Prim ve yıl şartını dolduramayan EYT'liler ise şartları tamamladıkları tarihte emekli olacaklar.
3600 GÜN YETERLİ OLACAK
Bunun için özellikle henüz yıl şartını tamamlayamamış erkek sigortalılar bulunuyor. Onlar süreyi bekleyecekler. Yıl şartı dolmuş ancak primi eksik olanlar ise borçlanma ve diğer yöntemlerle primlerini tamamlayacaklar.
Primlerini tamamlayanlar da tamamladıktan sonra emekli olabilecek.
Ancak bir de primlerini tamamlama imkanı bulamayanlar var. Bu sigortalılar için ise kısmi yani yaştan emeklilik imkanı bulunuyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan SSK'lı EYT'lilerde kısmi emeklilik için üç şart bulunuyor. Bunlar; 3600 gün (10 yıl) primi tamamlamak, 15 yıllık sigortalılık süresi ve kadınlarda 50 erkeklerde 55 yaşını da doldurmak. Bu şartlardan üçünün de tamamlanması gerekiyor. Şartlardan hangisi en son tamamlanmışsa şu anki mevzuaata göre onun tamamlandığı tarihe göre kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşı bulan bir yaş şartı da bulunuyor.
Ancak EYT düzenlemesi bu şartları değiştirebilir. Eğer yasa 8 Eylül 1999 öncesindeki şartlarda düzenleme sağlarsa SSK'da 5000 gün ile gerçekleyen tam emeklilik 3600 günle de kısmi emeklilik sağlayacak. Bu durumda yaş şartı kadınlarda 50 erkeklerde 55 olacak. yani 3600 günü tamamlayan kadın 50 erkekler ise 55 yaşında emekli olabilecek.
5400 GÜN GEREKİYOR
Bağ-Kur'da kısmi emeklilik ise farklı olarak uygulanıyor.
Burada 15 yıl yani 5400 gün prim kısmi emeklilik için yeterli oluyor. Burada hesaplama yapılırken önemli bir tarih ortaya çıkıyor. O da 1 Ekim 1999. Bu tarihe göre yaş şartı da belirleniyor.
Kısmi emeklilik için 01.10.1999 tarihinden itibaren emekliliğine 2 tam yıl ve daha az kalan erkek sigortalılar, 15 tam yıl (5400 gün) prim ödemiş olması ve 55 yaşını doldurması halinde emekliliğe hak kazanıyor.
1 Ekim 1999 tarihinde 55 yaş ve 15 tam yıl için 2 yıldan fazla süre varsa kademeli olarak emeklilik yaşı değişiyor. 1 Ekim 1999'dan itibaren emekliliğine 2 tam yıl ve daha az kalan kadın sigortalılar, 15 yıl (5400 gün) prim ödemek ve 50 yaşını doldurmak şartıyla emekliliğe hak kazanıyor. 1 Ekim 1999 tarihinde 50 yaş ve 15 tam yıl için 2 yıldan fazla süre varsa kademeli emeklilik yaşı uygulanıyor.
Burada da eğer SSK"da olduğu gibi bir yaş indirimi uygulanırsa 15 yılı dolduranlardan kadınlar 50 erkekler 55 yaşında emekli olabilecek.
YAŞI TAMAM PRİMİ EKSİK OLANLAR
Burada bir başka kesim ise belli bir yaşa gelmiş, yani kısmi emeklilik için yaş şartını doldurmuş ama primini tamamlayamamış kesimden oluşuyor. Bu sigortalılar 58-60 yaşlarına gelmelerine rağmen primleri eksik duruyor. Çalışma ve borçlanma imkanları da bulunmuyor.
Bu sigortalılar kendileri için bir kereliğine 3600 güne tamamlamak için prim borçlanma imkanı getirilmesini istiyor.
